Ngày 28/8/2024, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU).

Chuyển biến tích cực trong triển khai chống khai thác IUU

Tại Hội nghị, các đại biểu thống nhất đánh giá, sau gần một năm từ đợt thanh tra lần thứ 4 của Ủy ban châu Âu - EC (tháng 10/2023) và 7 năm triển khai các nhiệm vụ, giải pháp chống khai thác IUU, gỡ cảnh báo “Thẻ vàng” của EC, Việt Nam đạt nhiều kết quả được EC ghi nhận, nhiều nội dung EC chỉ ra và yêu cầu đã khắc phục.

Ban Bí thư đã ban hành Chỉ thị số 32-CT/TW ngày 10/4/2024 về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác chống khai thác IUU. Chính phủ cũng đã có Nghị quyết số 52/NQ-CP ngày 22/4/2024 ban hành Chương trình hành động và kế hoạch triển khai Chỉ thị số 32-CT/TW của Ban Bí thư.

Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo rất quyết liệt, yêu cầu các bộ, ngành, địa phương có liên quan tập trung lãnh đạo, chỉ đạo để khắc phục những tồn tại, hạn chế trong thực hiện nhiệm vụ chống khai thác IUU, giao cụ thể những nhiệm vụ, thời gian hoàn thành, kết quả đạt được cho từng bộ, ngành, địa phương có liên quan triển khai thực hiện.

Nhờ đó, đến nay kết quả triển khai thực hiện chống khai thác IUU đã có sự chuyển biến tích cực. Đó là, khung pháp lý đã được hoàn thiện theo khuyến nghị của EC. Việc quản lý đội tàu, theo dõi, kiểm soát và giám sát hoạt động tàu cá được tăng cường.

Việc thực hiện quy định về truy xuất nguồn gốc thủy hải sản khai thác từ sau đợt thanh tra lần 4 đến nay đã được rà soát, thực hiện chặt chẽ hơn trước. Công tác thực thi pháp luật, xử lý các hành vi khai thác IUU đạt được một số kết quả quan trọng, trong đó đã khởi tố 11 vụ hình sự, đang điều tra 3 vụ có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự.

Tuy nhiên, đến nay vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế trong việc kết nối thiết bị giám sát hành trình tàu cá (VMS), tình trạng vi phạm khai thác bất hợp pháp...

Đẩy mạnh thanh tra, kiểm tra, truy xuất nguồn gốc

Kết luận Hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh phải xử lý trách nhiệm của người đứng đầu các ngành, các cấp, các cơ quan, các địa phương nếu không thực hiện nghiêm chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về chống khai thác IUU, thiếu quyết liệt trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành, chưa quan tâm đúng mức, thiếu kiểm tra, thanh tra, giám sát…

Để gỡ cảnh báo "Thẻ vàng" tại đợt thanh tra lần thứ 5 của Đoàn Thanh tra của EC dự kiến vào tháng 10/2024, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương liên quan, các lực lượng chức năng, cấp uỷ, chính quyền các cấp lãnh đạo, chỉ đạo hành động quyết liệt để thực hiện nhiệm vụ chống khai thác IUU.

Nhấn mạnh các nhiệm vụ trọng tâm thời gian tới, Thủ tướng yêu cầu, các bộ, ngành, các địa phương giám sát, quản lý chặt chẽ các đội tàu, không để vi phạm IUU và dứt điểm xử lý tàu cá 3 không (không đăng ký, không đăng kiểm, không cấp phép).

Rà soát, phân loại, xử lý nghiêm các tập thể, cá nhân vi phạm quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước, vi phạm hành chính thì xử lý hành chính, vi phạm hình sự thì xử lý hình sự. Cùng với đó, các bộ, ngành, địa phương đẩy mạnh thanh tra, kiểm tra, giám sát, truy xuất nguồn gốc và xử lý nếu vi phạm.

Ngoài các nhiệm vụ trên, Thủ tướng đã giao nhiệm vụ cụ thể cho các bộ có liên quan tập trung triển khai nghiêm túc, đồng bộ không để vi phạm IUU.

Giao nhiệm vụ cho Lãnh đạo các địa phương ven biển, Thủ tướng yêu cầu, tập trung rà soát toàn bộ các vụ việc vi phạm khai thác IUU từ sau đợt thanh tra lần thứ 4 đến nay, trước hết tập trung các vụ việc ngắt, gửi, vận chuyển thiết bị VMS, vượt ranh giới trên biển.

Các tỉnh tiếp tục để xảy ra tình trạng tàu cá của địa phương vi phạm khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài phải tổ chức kiểm điểm nghiêm túc, xác định rõ trách nhiệm của người đứng đầu các cơ quan, lực lượng chức năng có liên quan...