Theo những tài liệu công bố trước Đại hội cổ đông, cổ đông GPBank và nhà đầu tư sẽ được quyền mua cổ phần phát hành riêng lẻ, sao cho đủ mức vốn điều lệ tối thiểu. Hiện tại, GPBank không đáp ứng đủ các điều kiện để chào bán chứng khoán ra công chúng theo quy định, như: có lãi ở năm liền trước năm chào bán, không có lỗ lũy kế đến năm đăng ký chào bán (Khoản 1 Điều 12 Luật Chứng khoán).

“Lỗ kỹ thuật”?

Việc bổ sung vốn điều lệ nhằm “đảm bảo nguồn vốn cho hoạt động kinh doanh và giá trị thực của vốn điều lệ tối thiểu là 3.000 tỷ đồng”. Trong khi đó, từ năm 2010, GPBank đã đạt mức vốn điều lệ 3.018 tỷ đồng. Những thông tin hé mở này đang đặt ra nghi ngại là GPBank đã bị thua lỗ, mất vốn điều lệ. Được biết, GPBank nằm trong nhóm 9 ngân hàng đầu tiên phải thực hiện tái cơ cấu, và suốt thời gian qua, đã hoạt động dưới sự giám sát chặt chẽ và hỗ trợ của NHNN.

Cuối năm 2011, tổng tài sản đạt hơn 35.000 tỷ đồng, huy động vốn từ thị trường 1 là 22.000 tỷ đồng, tín dụng đạt 11.000 tỷ đồng. Lợi nhuận trước thuế đạt 450 tỉ đồng. Tỷ lệ nợ xấu giảm tích cực xuống còn 1,5% dư nợ… Nguồn tin riêng từ Ban điều hành GPBank xác nhận, “hoạt động ngân hàng đã bị lỗ nhiều nhưng chỉ là… lỗ kỹ thuật”. Lãnh đạo này giải thích, lỗ kỹ thuật hình thành do việc định giá tài sản và hoạt động kinh doanh mất cân đối khi vẫn huy động vốn, song không cho vay ra.

Hay nói cách khác, không có mở rộng kinh doanh, không tăng tín dụng thì không thể có nguồn thu đảm bảo đủ cân đối thu chi, nên chuyện lỗ là… đương nhiên! Về vấn đề định giá tài sản, do cách xác định tài sản tại thời điểm nhất định nên dẫn tới giảm số liệu trên sổ sách. “Ngân hàng không tăng dư nợ, nợ tốt đã trả hết, chỉ còn những khoản nợ xấu và vẫn có tài sản đảm bảo, chủ yếu là bất động sản. Tại thời điểm định giá, tài sản không có thanh khoản được xác định giá trị là 0 đồng. Còn trên thực tế, các tài sản vẫn có giá trị”- vị này giải thích và cho rằng lỗ ngắn hạn không hề đáng lo và “có biện pháp xử lý hết”.

Hai kịch bản

Tại Đại hội cổ đông bất thường sắp tới, bên cạnh cổ đông hiện hữu, GPBank cũng kêu gọi các nhà đầu tư bên ngoài quan tâm, góp vốn và gắn bó lâu dài với hoạt động ngân hàng. Đây sẽ là cổ đông chiến lược giúp ngân hàng vượt qua giai đoạn khó khăn. Tuy vậy, một “đầu bài” khó đặt ra là nhà đầu tư phải mua cổ phần GPbank phát hành thêm bằng tiền mặt, nộp tiền trong vòng 15 ngày khi có thông báo nộp tiền, có tài chính lành mạnh, nguồn tiền hợp pháp… Việc sử dụng vốn ủy thác, vốn huy động hay vay vốn từ tổ chức, cá nhân khác để mua cổ phần không được chấp nhận.

Có hai kịch bản có thể xảy ra tại ĐHCĐ bất thường của GPBank, một là cổ đông và nhà đầu tư góp vốn, đảm bảo đủ mức vốn tối thiểu 3.000 tỷ đồng. Hai là, phương án bổ sung vốn thất bại thì NHNN có thể tuyên bố mua lại ngân hàng 0 đồng các cổ đông sẽ mất trắng như đã làm với VNCB, OceanBank. Hay nói cách khác, GPbank đứng trước nguy cơ bị “quốc hữu hóa” nếu không đáp ứng được những nội dung như “đầu bài” đặt ra tại ĐHCĐ bất thường.

Theo một số chuyên gia, các ngân hàng bị mua lại 0 đồng gây sốc cho cổ đông, thị trường, nhưng là biện pháp cần thiết để tái cơ cấu ngân hàng, giúp hoạt động tốt hơn. Và khi “sức khỏe” được cải thiện tốt hơn thì các ngân hàng quy mô nhỏ lại rất có giá. Trường hợp của GPBank lại khác hẳn với Oceanbank và VNCB (có vi phạm nghiêm trọng trong hoạt động kinh doanh) – khi ngân hàng này đã chủ động tái cơ cấu, nỗ lực tìm kiếm đối tác chiến lược để hợp tác. Nợ xấu cũng đã được cải thiện tích cực, kiểm soát nợ xấu mới, duy trì ổn định hoạt động…

Khoản tiền gửi của khách hàng đều được mua bảo hiểm. GPBank đã được “5-7 ngân hàng nước ngoài” nhắm tới và muốn mua. Trong đó, Ngân hàng UOB (Singapore) rất tha thiết mua GPBank vì đánh giá những giá trị thực sự của ngân hàng như hệ thống mạng lưới, thế mạnh, tài sản… Điều này cho thấy sức hấp dẫn của ngân hàng quy mô nhỏ, được Ngân hàng Nhà nước trực tiếp tiến hành tái cơ cấu.