Hành trình tri ân qua những miền "đất lửa"

Thuỳ Linh - Thanh Hằng

Xúc động, biết ơn và tự hào là những cung bậc cảm xúc lắng đọng mà mỗi cán bộ trong Đoàn công tác của Tạp chí Kinh tế - Tài chính mang theo suốt hành trình tri ân về các địa chỉ đỏ trên dải đất miền Trung. Nơi ấy, từng tấc đất, từng ngọn đồi, từng nhành cây đều vọng về âm thanh của lịch sử, gợi nhắc về những hy sinh thầm lặng, về những nén tâm nhang vẹn tròn đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”.

Những ngày cuối tháng 7 và đầu tháng 8, nhân Kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ (27/7/1947 - 27/7/2025), hướng tới Kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công (19/8/1945 -19/8/2025) và Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945 - 2/9/2025), Đoàn Công tác do Bí thư Chi bộ, Tổng Biên tập Phạm Thu Phong dẫn đầu đã thực hiện một hành trình giàu ý nghĩa qua những địa danh lịch sử: Ngã ba Đồng Lộc (tỉnh Hà Tĩnh), Nghĩa trang Trường Sơn (tỉnh Quảng Trị), Nghĩa trang Đường 9 (tỉnh Quảng Trị), Thành cổ Quảng Trị, bến Thả Hoa bên dòng Thạch Hãn (tỉnh Quảng Trị), Vĩ tuyến 17 - Kỳ đài Hiền Lương (tỉnh Quảng Trị), Khu di tích Hang Tám Cô (tỉnh Quảng Trị) và Khu Di tích Truông Bồn (tỉnh Nghệ An).

Bí thư Chi bộ, Tổng Biên tập Phạm Thu Phong cùng Đoàn công tác dâng hương tại Ngã ba Đồng Lộc.
Bí thư Chi bộ, Tổng Biên tập Phạm Thu Phong cùng Đoàn công tác dâng hương tại Ngã ba Đồng Lộc.

Khắc ghi huyền thoại tuổi hai mươi

Trong không gian lặng thầm giữa miền rừng núi Hà Tĩnh, Đoàn Công tác đã thành kính dâng hương tại Ngã ba Đồng Lộc - tọa độ lửa từng oằn mình hứng chịu hàng ngàn trận bom trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Ở nơi ấy, 10 cô gái thanh niên xung phong của Tiểu đội 4, Đại đội 552, Tổng đội 55 đã anh dũng ngã xuống ngày 24/7/1968, giữa một trận bom dữ dội, khi đang làm nhiệm vụ san lấp hố bom, giữ thông tuyến đường huyết mạch cho các đoàn xe ra chiến trường.

Sự hy sinh của 10 cô gái Đồng Lộc không chỉ là nỗi mất mát, mà đã hóa thành huyền thoại bất tử của lòng dũng cảm, của tuổi trẻ Việt Nam sẵn sàng dâng hiến trọn vẹn tuổi xuân cho lý tưởng độc lập, tự do của Tổ quốc. Mỗi người con ngã xuống là một bông hoa tuổi trẻ hóa thân vào đất, để từ đó nở thành ngọn lửa bất diệt trong tâm khảm các thế hệ mai sau.

Đoàn công tác thành kính dâng hương.
Đoàn công tác thành kính dâng hương.

Ngã ba Đồng Lộc hôm nay không còn tiếng bom gào, nhưng mỗi nén hương được thắp lên vẫn như thổn thức một khúc bi ca, lay động trái tim những người đến viếng. Nơi đây không chỉ là điểm dừng chân của một hành trình tri ân, mà là địa chỉ đỏ in đậm dấu ấn lịch sử, nơi thời gian dừng lại để ký ức sống mãi.

Nghĩa trang Trường Sơn, Nghĩa trang Đường 9 - Nơi linh hồn người lính an yên

Ngày thứ hai của hành trình, Đoàn đã có mặt tại Nghĩa trang Liệt sĩ Quốc gia Trường Sơn - nơi quy tụ hơn 10.000 phần mộ của các cán bộ, chiến sĩ từng chiến đấu và ngã xuống trên tuyến vận tải chiến lược Trường Sơn - đường mòn Hồ Chí Minh, con đường huyết mạch nối liền hậu phương miền Bắc với tiền tuyến miền Nam trong suốt 2 cuộc kháng chiến gian khổ.

Tổng Biên tập Phạm Thu Phong thắp nén nhang tưởng niệm liệt sỹ tại Nghĩa trang Trường Sơn. 
Tổng Biên tập Phạm Thu Phong thắp nén nhang tưởng niệm liệt sỹ tại Nghĩa trang Trường Sơn. 

Tại đây, giữa mênh mông đồi thông, gió thổi lao xao như lời kể chuyện của đất, Đoàn công tác đã thực hiện nghi lễ thỉnh chuông và dâng hương với tất cả sự thành kính và trân trọng. Tiếng chuông ngân lên như vọng từ cõi linh thiêng, xua tan bụi thời gian, khơi lại trong tâm khảm mỗi người hình ảnh bất khuất của những người lính Trường Sơn năm xưa.

Trước những hàng bia trắng có tên, và nhiều bia chưa kịp khắc tên, mỗi thành viên trong đoàn lặng lẽ cúi đầu và thắp lên những nén hương thành tâm nhất. Trong sự tĩnh lặng hoà quyện cùng khói hương ấy, như vang vọng đâu đây nhịp bước hành quân năm nào, tiếng gùi nặng trên vai, tiếng đất nổ dưới chân, và cả tiếng hát kiên cường của những người lính:

Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước

Mà lòng phơi phới dậy tương lai

Không chỉ là một nghĩa trang nơi yên nghỉ của những linh hồn bất tử, Trường Sơn còn là khoảng trời thiêng để hậu thế soi mình, là mốc son của ký ức dân tộc. Ở nơi mà mỗi nắm đất đều thấm mồ hôi, máu và nước mắt, mỗi bước chân hôm nay đều là sự tiếp nối - tiếp nối tinh thần chiến đấu, ý chí bền gan và khát vọng hòa bình của những người đã ngã xuống vì Tổ quốc.

Rời Trường Sơn, hành trình tri ân tiếp tục đưa Đoàn Công tác Tạp chí Kinh tế - Tài chính đến với Nghĩa trang Liệt sĩ Quốc gia Đường 9, tọa lạc bên tuyến quốc lộ huyết mạch từng rực lửa trong những năm tháng kháng chiến chống Mỹ. Nơi đây là điểm tựa tâm linh, là miền ký ức thiêng liêng của hơn mười ngàn người con đất Việt - những chiến sĩ đã ngã xuống trên các mặt trận ác liệt: chiến trường Lào, tuyến lửa Trường Sơn và mảnh đất Quảng Trị rực máu.

Đoàn công tác Tạp chí Kinh tế - Tài chính dâng hương tại Nghĩa trang Liệt sĩ Quốc gia Đường 9.
Đoàn công tác Tạp chí Kinh tế - Tài chính dâng hương tại Nghĩa trang Liệt sĩ Quốc gia Đường 9.

Trên đồi thông xanh rì rào, những hàng bia mộ thẳng tắp như đội hình hành quân bất tử. Đoàn công tác lặng bước, thành kính dâng nén tâm nhang tại Đài tưởng niệm trung tâm - nơi hội tụ hồn thiêng sông núi và bản hùng ca của cả một thế hệ thanh xuân đã hiến trọn cho độc lập, tự do của Tổ quốc.

Nghĩa trang Đường 9 không chỉ là nơi yên nghỉ, mà còn là chứng tích sống động của lòng yêu nước và tinh thần quốc tế cao cả, khi nơi đây ghi dấu nhiều liệt sĩ từng trực tiếp chiến đấu tại chiến trường Lào, thắt chặt tình hữu nghị thủy chung giữa 2 dân tộc anh em. Mỗi nén tâm nhang thắp lên là lời nguyện thầm: sống sao cho xứng đáng với lớp lớp người đi trước - những người đã hóa thân thành đất để gìn giữ bầu trời này.

Thành cổ Quảng Trị - 81 ngày đêm bất khuất

Tiếp tục ngày thứ ba của chuyến hành trình, dừng chân tại Thành cổ Quảng Trị, Đoàn công tác đã thành kính dâng hương trước không gian thiêng liêng nơi từng diễn ra trận chiến 81 ngày đêm mùa Hè đỏ lửa năm 1972 - cuộc chiến khốc liệt nhất, bi tráng nhất trong lịch sử kháng chiến chống Mỹ.

Đoàn công tác Tạp chí Kinh tế - Tài chính thành kính dâng hương trước không gian thiêng liêng tại Thành cổ Quảng Trị.
Đoàn công tác Tạp chí Kinh tế - Tài chính thành kính dâng hương trước không gian thiêng liêng tại Thành cổ Quảng Trị.

Từ ngày 28/6 đến 16/9/1972, hàng vạn chiến sĩ quân giải phóng đã ngày đêm bám trụ trong lòng Thành cổ - nơi chỉ rộng chưa đầy 3km² - dưới mưa bom bão đạn, quyết tử giữ từng tấc đất, từng viên gạch. Mỗi ngày, hàng nghìn quả pháo cày nát chiến hào, đạn bom trùm kín bầu trời, nhưng các anh vẫn kiên gan, chiến đấu với một niềm tin sắt đá: "Còn người, còn Thành cổ".

Tại nơi đây, những thành viên trong Đoàn đã không kìm được nước mắt xúc động khi được lắng nghe bức thư gửi về quê nhà của Liệt sỹ Lê Văn Huỳnh (quê ở huyện Kiến Xương, tỉnh Thái Bình cũ) tìm thấy sau ngày giải phóng, nay được lưu giữ và như một lời răn dạy bao thế hệ về sau:

“Mẹ kính mến! Thư này tới mẹ là con đã đi xa rồi. Chắc mẹ đau buồn lắm. Lớn lên trong vòng tay mẹ từ khi còn trứng nước, chưa kịp báo đáp công ơn sinh thành, giờ con đi xa là để lại cho mẹ nỗi buồn nhất trên đời…

… Em yêu thương. Mọi lá thư đến với em đều là nguồn động viên em khi xa anh. Song, lá thư này đến tay em sẽ là nỗi buồn lớn nhất. Chúng ta sống với nhau chưa được bao lâu, thì chiến tranh đã cướp đi của em biết bao yêu thương, trìu mến. Người ta lấy chồng thì được chiều chuộng mọi điều. Em chưa được hưởng diễm phúc ấy đã phải xa anh…"

Những dòng thư ngắn ngủi nhưng chan chứa tình yêu thương, sự hy sinh và lòng quả cảm. Những dòng thư ấy không chỉ viết bằng mực mà bằng máu, bằng cả nước mắt và bằng ý chí bất khuất của cả một thế hệ "xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước".

Đoàn công tác đã kính cẩn dâng hương tại Bến thả hoa dòng sông Thạch Hãn.
Đoàn công tác đã kính cẩn dâng hương tại Bến thả hoa dòng sông Thạch Hãn.

Tại Bến thả hoa dòng sông Thạch Hãn, nơi bao chiến sĩ mãi nằm lại sau mỗi lần vượt sông tiếp viện, Đoàn công tác đã kính cẩn dâng hương và cúi đầu lặng lẽ tri ân. Nơi đây, máu đã tan vào dòng nước, thân xác hòa vào lòng đất, nhưng tinh thần và lý tưởng thì hóa thành trường tồn bất tử:

Đò lên Thạch Hãn... ơi chèo nhẹ

Dưới sông còn đó bạn tôi nằm

Có tuổi hai mươi thành sóng nước

Vỗ yên bờ, mãi mãi ngàn năm...”

Hôm nay, Thành cổ Quảng Trị không còn tiếng súng, chỉ còn tiếng chuông ngân vang từ Đài tưởng niệm, nhắc nhở các thế hệ: hòa bình không tự đến, và mỗi tấc đất quê hương đều có bóng hình người ngã xuống.

Vĩ tuyến 17 - Truông Bồn - Hang Tám Cô: Từ nơi chia cắt đến nơi tụ hội hồn thiêng Tổ quốc

Trong ngày cuối của hành trình tri ân, Đoàn Công tác do đồng chí Phạm Thu Phong dẫn đầu tiến về những địa danh mang dấu ấn sâu đậm trong tâm khảm dân tộc - nơi một thời bom đạn chia đôi đất nước, và cũng là nơi tinh thần đoàn kết, khát vọng thống nhất, lòng yêu nước được hun đúc đến tận cùng.

Dừng chân tại Kỳ đài Bờ Bắc - Khu di tích Đôi bờ Hiền Lương - Bến Hải, Đoàn thành kính dâng hương tại nơi từng là lằn ranh chia cắt đất nước gần 21 năm sau Hiệp định Genève (1954). Cầu Hiền Lương, sông Bến Hải như những chứng nhân trầm mặc, đến nay vẫn lặng yên kể lại quá khứ chia đôi nhưng không tách rời, khi Nhân dân hai miền vẫn hướng về nhau trong khắc khoải và niềm tin tất thắng. Những trận "đấu loa" giữa 2 bờ sông không chỉ là cuộc chiến tâm lý, mà là âm thanh của ý chí, của trái tim chung một nhịp đập: nước Việt Nam là một, dân tộc Việt Nam là một.

Rời Quảng Trị, Đoàn đến với Hang Tám Cô - nơi 8 thanh niên xung phong đã bị vùi lấp trong lòng núi đá khi đang làm nhiệm vụ trên tuyến chi viện chiến lược. Sau trận bom dữ dội ngày 14/11/1972, cửa hang bị bịt kín, 8 người lính trẻ tuổi ấy bị kẹt lại giữa bóng tối, cái chết cận kề. Nhưng trong tận cùng đau đớn và tuyệt vọng, họ giữ vững niềm tin vào ngày chiến thắng. Và rồi, họ hóa thân vào đá, gửi lại tuổi xuân cho đất mẹ - như lời khấn thầm thiêng liêng nhất của lòng trung hiếu với Tổ quốc.

Đoàn công tác thành tâm tưởng niệm các liệt sỹ tạiKhu Di tích lịch sử Quốc gia Truông Bồn.
Đoàn công tác thành tâm tưởng niệm các liệt sỹ tại
Khu Di tích lịch sử Quốc gia Truông Bồn.

Đoàn Công tác của Tạp chí Kinh tế - Tài chính đã khép lại hành trình tại Khu Di tích lịch sử Quốc gia Truông Bồn - “tọa độ lửa” thuộc huyện Đô Lương, tỉnh Nghệ An. Đây từng là điểm nút trọng yếu trên tuyến đường 15A, nơi hứng chịu hàng ngàn trận bom trong suốt những năm tháng kháng chiến chống Mỹ. Sáng 31/10/1968, 13 thanh niên xung phong của Tiểu đội 2, Đại đội 317 đã anh dũng hy sinh khi đang làm nhiệm vụ lấp hố bom, giữ thông mạch máu hậu phương - tiền tuyến. Họ ngã xuống khi còn rất trẻ, mang trong tim không chỉ lý tưởng cách mạng mà cả ước mơ đời thường, khát vọng sống giản dị. Nhưng chính sự hy sinh ấy đã hóa thành ngọn lửa bất tử, làm rực sáng biểu tượng về tinh thần dấn thân, bất khuất và sự hy sinh của tuổi trẻ Việt Nam.

Đồng chí Phạm Thu Phong - Bí thư Chi bộ, Tổng biên tập Tạp chí Kinh tế - Tài chính dâng hoa tri ân những người anh hùng liệt sỹ đã hy sinh bảo vệ Tổ quốc.
Đồng chí Phạm Thu Phong - Bí thư Chi bộ, Tổng biên tập Tạp chí Kinh tế - Tài chính dâng hoa tri ân những người anh hùng liệt sỹ đã hy sinh bảo vệ Tổ quốc.

Trong suốt những ngày này, mỗi nén hương được thắp lên, mỗi bước chân dừng lại bên bia đá đều là lời nguyện thầm lặng: tri ân quá khứ để tiếp bước tương lai. Hành trình tri ân của Đoàn Công tác Tạp chí Kinh tế - Tài chính không chỉ là chuyến đi trở về lịch sử, mà còn là sợi dây nối liền những giá trị truyền thống với khát vọng cống hiến hôm nay. Đó là hành trình nhắc nhớ rằng: Độc lập, hòa bình hôm nay được đánh đổi bằng máu và nước mắt, mỗi thế hệ hôm nay phải sống xứng đáng với điều đó.