Miễn thuế trong 2 năm đầu

Theo Dự thảo Nghị định được Bộ Tài chính xây dựng, các doanh nghiệp thành lập mới từ hộ kinh doanh (bao gồm cả cá nhân kinh doanh chuyển đổi lên doanh nghiệp) thuộc đối tượng quy định tại khoản 2 và 3 Điều 10 của Nghị định sẽ được miễn thuế TNDN trong 2 năm liên tục kể từ khi phát sinh thu nhập chịu thuế.

Thời gian miễn thuế được tính liên tục từ năm đầu tiên doanh nghiệp có thu nhập chịu thuế. Trường hợp doanh nghiệp không phát sinh thu nhập chịu thuế trong 3 năm đầu kể từ năm đầu tiên có doanh thu, thời gian miễn thuế sẽ được tính từ năm thứ 4.

Trường hợp trong kỳ tính thuế đầu tiên của doanh nghiệp có thời gian sản xuất, kinh doanh được miễn thuế dưới 12 tháng, doanh nghiệp được lựa chọn hưởng miễn thuế ngay kỳ tính thuế đó hoặc đăng ký với cơ quan thuế thời gian bắt đầu được miễn thuế từ kỳ tính thuế tiếp theo. Trường hợp doanh nghiệp đăng ký thời gian miễn thuế vào kỳ tính thuế tiếp theo thì phải xác định số thuế phải nộp của kỳ tính thuế đầu tiên để nộp ngân sách Nhà nước theo quy định.

Bộ Tài chính đề xuất, sau thời gian miễn thuế 2 năm, nếu doanh nghiệp thực hiện dự án đầu tư thuộc ngành, nghề hoặc địa bàn ưu đãi thuế, sẽ tiếp tục được hưởng ưu đãi về thuế suất và miễn, giảm thuế theo quy định tại Nghị định. Sau khi kết thúc thời gian miễn và ưu đãi thuế (nếu có), doanh nghiệp sẽ áp dụng thuế suất TNDN thông thường.

Dự thảo Nghị định nêu rõ, để được hưởng chính sách ưu đãi nêu trên, hộ kinh doanh hoặc cá nhân kinh doanh cần đăng ký và hoạt động đúng quy định của pháp luật; đồng thời phải có thời gian kinh doanh liên tục ít nhất 12 tháng tính đến thời điểm được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp lần đầu.

Chính sách miễn thuế này chỉ áp dụng đối với doanh nghiệp đăng ký kinh doanh lần đầu, không áp dụng trong trường hợp doanh nghiệp do những cá nhân đã từng là người đại diện theo pháp luật, thành viên hợp danh, hoặc người có số vốn góp cao nhất tại doanh nghiệp khác (đang hoạt động hoặc đã giải thể chưa quá 12 tháng) thành lập.

Động lực hiện thực hóa mục tiêu 2 triệu doanh nghiệp đến năm 2030

Trong những năm gần đây, quá trình chuyển đổi hộ kinh doanh lên doanh nghiệp đang diễn ra ngày càng rõ nét, phản ánh sự phát triển mạnh mẽ của khu vực kinh tế tư nhân và sự dịch chuyển tất yếu theo hướng hiện đại, minh bạch hơn.

Theo thống kê của Bộ Tài chính, đến cuối năm 2024, cả nước đã có hơn 4.000 hộ kinh doanh đạt doanh thu trên 10 tỷ đồng mỗi năm - tương đương, thậm chí vượt quy mô nhiều doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ. Đáng chú ý, có tới 860 hộ kinh doanh đạt mức doanh thu trên 30 tỷ đồng, và 5 hộ ghi nhận doanh thu trên 200 tỷ đồng, chủ yếu hoạt động trong các lĩnh vực thủy sản, thực phẩm, dược phẩm, giáo dục và nông sản.

Dữ liệu từ cơ quan thuế cũng cho thấy xu hướng chuyển đổi mô hình kinh doanh đang tăng tốc. Trong 6 tháng đầu năm 2025, đã có 13.699 hộ kinh doanh đang nộp thuế khoán chuyển sang phương pháp kê khai đầy đủ. Cùng thời gian này, có 1.474 hộ kinh doanh chuyển đổi lên doanh nghiệp, trong đó riêng tháng 6 ghi nhận tới 910 trường hợp, chiếm gần 2/3 tổng số hộ chuyển đổi của cả nửa đầu năm.

Các chuyên gia cho rằng, để tạo bước ngoặt thực sự trong chuyển đổi mô hình kinh doanh, Việt Nam cần một hệ thống chính sách mang tính đột phá, vừa tháo gỡ rào cản, vừa tạo động lực mạnh mẽ. Miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong 2 - 3 năm đối với doanh nghiệp mới thành lập từ hộ kinh doanh là một trong những cơ chế được đánh giá có tính khích lệ cao và dễ đi vào thực tiễn.

Ông Đậu Anh Tuấn - Phó Tổng thư ký, Trưởng Ban Pháp chế Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho rằng, việc ưu đãi thuế cho hộ kinh doanh chuyển đổi là hoàn toàn hợp lý. “Chúng ta miễn, giảm thuế cho các tập đoàn lớn được thì tại sao không thể dành ưu đãi tương tự cho doanh nghiệp nhỏ, mới thành lập?”.

Theo ông Tuấn, đây không chỉ là chính sách khuyến khích khởi nghiệp, mà còn là giải pháp quan trọng để mở rộng khu vực doanh nghiệp chính thức, từ đó giúp các hộ kinh doanh tiếp cận chính sách hỗ trợ, tín dụng, cải thiện năng lực quản trị và phát triển bền vững.

Tầm nhìn này cũng phù hợp với định hướng lớn của Đảng và Nhà nước, nhất là Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân, trong đó nhấn mạnh mục tiêu đạt 2 triệu doanh nghiệp vào năm 2030 và 3 triệu vào năm 2045. Để hiện thực hóa mục tiêu đó, chuyển đổi hộ kinh doanh lên doanh nghiệp chính là một mũi đột phá quan trọng, bổ sung lực lượng doanh nghiệp nhỏ và vừa - nền tảng cho sự hình thành và phát triển đội ngũ doanh nghiệp lớn trong tương lai.