Giải ngân vốn đầu tư công chưa đạt kỳ vọng

Theo báo cáo mới nhất của KBNN, tính đến hết tháng 7/2024, toàn hệ thống kiểm soát, giải ngân ước đạt 241.067 tỷ đồng, bằng 33,1% tổng nguồn vốn thuộc kế hoạch vốn kéo dài và kế hoạch vốn năm 2024 Thủ tướng giao (729.353 tỷ đồng).

Cụ thể, lũy kế vốn đầu tư kiểm soát, thanh toán qua KBNN thuộc kế hoạch năm 2024 là 225.094 tỷ đồng, bằng 33,9% kế hoạch Thủ tướng giao kiểm soát chi qua KBNN. Lũy kế vốn đầu tư thuộc kế hoạch năm trước kéo dài sang năm 2024 kiểm soát, thanh toán qua KBNN là 15.972 tỷ đồng; bằng 24,1% kế hoạch vốn năm trước chuyển sang năm 2024 (66.293 tỷ đồng).

Để có kết quả này, ngay từ những ngày đầu năm, KBNN đã bám sát chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng và hướng dẫn của Bộ Tài chính về thực hiện nhiệm vụ tài chính - ngân sách nhà nước năm 2024. KBNN cũng triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm tăng cường kỷ luật, kỷ cương, nâng cao tinh thần trách nhiệm của công chức làm công tác kiểm soát chi ngân sách, bảo đảm chi kịp thời, chặt chẽ, đúng quy định của pháp luật, đáp ứng nhu cầu chi tiêu của các đơn vị sử dụng ngân sách.

Toàn hệ thống đã kiểm soát thanh toán bảo đảm theo đúng kế hoạch vốn được cấp có thẩm quyền giao hàng năm, tuân thủ nguyên tắc kiểm soát thanh toán, hồ sơ và thời gian kiểm soát thanh toán, đôn đốc thu hồi tạm ứng. KBNN ban hành chỉ thị yêu cầu KBNN các tỉnh, thành phố tăng cường kiểm soát chi, đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công năm 2024; đồng thời, ghi nhận, tổng hợp các khó khăn vướng mắc trong giải ngân vốn đầu tư công để báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, xử lý.

Tuy nhiên, KBNN nhìn nhận, giải ngân vốn đầu tư công vẫn chưa đạt kỳ vọng. Một phần nguyên nhân bởi thông thường, những tháng đầu năm luôn giải ngân thấp do thời gian này tập trung vào chuẩn bị dự án, đấu thầu, ký hợp đồng. Bên cạnh đó, qua tổng kết cho thấy, vẫn còn một số vướng mắc liên quan đến giải phóng mặt bằng làm ảnh hưởng lớn đến giải ngân.

Như tại Cần Thơ, KBNN Tỉnh cho biết, kết quả giải ngân của đơn vị này những tháng đầu năm chưa đạt như kỳ vọng xuất phát từ nhiều lý do như khó khăn trong bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; khan hiếm nguyên vật liệu cát để san lấp, đắp nền đường đối với các công trình lớn. Bên cạnh đó, công tác khảo sát, thu thập số liệu để lập chủ trương đầu tư, dự án đầu tư chưa chuẩn xác, nhất là việc tính toán kinh phí hỗ trợ, bồi thường và tái định cư còn thấp so với giá thị trường. Vì vậy, khi triển khai, kinh phí bồi thường của nhiều dự án tăng mạnh, làm vượt tổng mức đầu tư được duyệt nên phải thực hiện các thủ tục điều chỉnh chủ trương đầu tư, điều chỉnh dự án, gây mất thời gian và ảnh hưởng đến quá trình giải ngân. Ngoài ra, một số chủ đầu tư chưa lường được hết các vướng mắc trong khâu lập dự án đầu tư, lập thiết kế kỹ thuật - dự toán, dẫn đến chậm phê duyệt dự án, đấu thầu không kịp theo kế hoạch đã được duyệt…

Hay như tại Ninh Bình, ngoài những vướng mắc chung như các địa phương khác đang gặp phải là về thủ tục đầu tư (lập, thẩm định, phê duyệt thiết kế dự toán…); giải phóng mặt bằng, tái định cư; nguồn vật liệu xây dựng khan hiếm… thì nguyên nhân chính khiến cho việc giải ngân của tỉnh Ninh Bình chưa đạt như kỳ vọng nằm ở việc đấu giá quyền sử dụng đất tại địa phương đạt thấp.

“Chung tay” gỡ vướng

Mới đây, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 26/CT-TTg ngày 8/8/2024 về các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công những tháng cuối năm 2024. Thủ tướng Chính phủ yêu cầu, năm 2024 phải là năm bứt phá trong giải ngân vốn đầu tư công, phấn đấu tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công đạt trên 95% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao.

Góp phần quan trong trong việc thực hiện nhiệm vụ này, KBNN đã có công văn yêu cầu KBNN tỉnh, thành phố phối hợp chặt chẽ với chủ đầu tư để đẩy mạnh thanh toán vốn đầu tư công qua dịch vụ công trực tuyến. Cụ thể, KBNN yêu cầu toàn hệ thống tiếp tục thực hiện các văn bản chỉ đạo của KBNN, của Tổng giám đốc về tăng cường kiểm soát chi ngân sách, giải quyết thủ tục hành chính kịp thời, đáp ứng nhu cầu chi trả ngân sách; tăng cường phối hợp với chủ đầu tư, ban quản lý dự án nhằm đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công.

Đặc biệt, KBNN lưu ý các đơn vị KBNN trực thuộc phối hợp chặt với chủ đầu tư để đẩy mạnh thanh toán qua dịch vụ công trực tuyến nhằm giảm thời gian xử lý hồ sơ, tạo thuận lợi cho các chủ đầu tư. Đồng thời, vận hành và khai thác hiệu quả các chương trình DTKB-GD (Chương trình quản lý, kiểm soát chi đầu tư đáp ứng yêu cầu về quản lý, kiểm soát chứng từ chi đầu tư qua KBNN) và chương trình DTKB-LAN (Chương trình tổng hợp báo cáo đầu tư công kho bạc), bảo đảm các hồ sơ kiểm soát chi đầu tư được kiểm duyệt chặt chẽ, đúng quy định và tổng hợp, báo cáo kịp thời, chính xác về số liệu giải ngân, phục vụ công tác chỉ đạo điều hành của cấp có thẩm quyền.

Theo tinh thần chỉ đạo của KBNN, KBNN Cần Thơ cho biết, từ nay đến cuối năm sẽ tiếp tục rà soát thủ tục, quy trình kiểm soát thanh toán, rút ngắn tối đa thời gian kiểm soát chi; tiếp tục đẩy mạnh giao dịch qua dịch vụ công trực tuyến, không để tồn đọng bất cứ hồ sơ nào mà không rõ lý do. Ngoài ra, KBNN Cần Thơ đã yêu cầu các đơn vị KBNN trực thuộc trong quá trình kiểm soát thanh toán vốn phải kịp thời nắm bắt và xử lý các vướng mắc phát sinh trong quá trình giải ngân của từng gói thầu, dự án theo đúng thẩm quyền.

KBNN Ninh Bình cũng cho biết sẽ phối hợp chặt chẽ với các chủ đầu tư để thực hiện rà soát, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án, công tác kiểm soát, thanh toán vốn đầu tư công, đẩy nhanh thủ tục giải ngân vốn đầu tư công các dự án chưa giải ngân và có tỷ lệ giải ngân thấp hơn tỷ lệ giải ngân bình quân của tỉnh, nhất là các dự án: Nâng cấp, cải tạo tuyến đường kết nối Quốc lộ 12B với Quốc lộ 10 đoạn Yên Mô-Kim Sơn, tỉnh Ninh Bình (tuyến ĐT.480E cũ); xây dựng tuyến đường Bái Đính (tỉnh Ninh Bình) - Ba Sao (Hà Nam) đoạn qua địa phận tỉnh Ninh Bình (giai đoạn II).

Theo quy luật của việc giải ngân vốn đầu tư công, những tháng cuối năm sẽ là thời điểm “vàng” để các bộ, ngành, địa phương tăng tốc, bứt phá về đích khi các dự án khởi công mới đã hoàn tất cả thủ tục, đủ điều kiện triển khai đầu tư xây dựng. Kỳ vọng rằng, với những chỉ đạo rốt ráo từ Chính phủ, Bộ Tài chính cũng như KBNN Trung ương, các đơn vị sẽ chung tay phối hợp, đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công, phấn đấu đạt được tỷ lệ giải ngân đạt trên 95% như mục tiêu đã đề ra.