HNX – Vượt thách thức, hái thành công

Nguyễn Ngọc Hiệp - Đại học Lao động - Xã hội

Thị trường chứng khoán Việt Nam ngày càng khẳng định và trở thành kênh dẫn vốn quan trọng của nền kinh tế. Riêng năm 2015, thị trường chứng khoán có tổng giá trị vốn hóa đạt mức 34,5% GDP, huy động được gần 300 nghìn tỷ đồng cho ngân sách nhà nước và cho doanh nghiệp, góp phần quan trọng vào việc thực hiện các mục tiêu kinh tế vĩ mô. Đóng góp vào thành công đó, phải kể đến sự những nỗ lực của Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội.

Năm 2015, thị trường chứng khoán có tổng giá trị vốn hóa đạt mức 34,5% GDP, huy động được gần 300 nghìn tỷ đồng cho ngân sách nhà nước.
Năm 2015, thị trường chứng khoán có tổng giá trị vốn hóa đạt mức 34,5% GDP, huy động được gần 300 nghìn tỷ đồng cho ngân sách nhà nước.

Dấu ấn tuổi 11

Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) được thành lập theo Quyết định số 01/2009/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ trên cơ sở chuyển đổi, tổ chức lại Trung tâm Giao dịch chứng khoán Hà Nội (thành lập theo Quyết định số 127/1998/QĐ-TTg và khai trương hoạt động vào ngày 08/03/2005). Ngày 24/06/2009, HNX chính thức ra mắt, hoạt động với mô hình Công ty TNHH một thành viên do Nhà nước (đại diện là Bộ Tài chính) làm chủ sở hữu.

Với chức năng là đơn vị chịu trách nhiệm tổ chức quản lý và điều hành thị trường giao dịch chứng khoán, sau 11 năm không ngừng nỗ lực, sáng tạo và đầy tâm huyết, toàn thể cán bộ nhân viên HNX đã gây dựng nên một Sở Giao dịch Chứng khoán hiện đại, phát triển bền vững với 3 thị trường gồm: cổ phiếu niêm yết, UPCOM và trái phiếu Chính phủ (TPCP). Đặc biệt trong năm 2015, mặc dù bối cảnh kinh tế thế giới diễn biến bất lợi và kinh tế trong nước còn nhiều khó khăn, song HNX vượt qua thách thức, tổ chức vận hành thị trường giao dịch chứng khoán minh bạch, công bằng, hiệu quả; Phát triển hạ tầng cơ sở và các sản phẩm mới phục vụ cho thị trường, tăng cường thu hút đầu tư trong nước và quốc tế, thể hiện vai trò là kênh huy động vốn quan trọng của nền kinh tế, đảm bảo lợi ích cao nhất cho nhà đầu tư và doanh nghiệp (DN) tham gia thị trường.

Theo đó, thị trường cổ phiếu niêm yết trên HNX hiện nay có 381 DN niêm yết, giá trị niêm yết đạt 107.435 tỷ đồng, giá trị vốn hóa thị trường đạt 151.660 tỷ đồng, tăng gấp 63 lần về giá trị niêm yết và 80 lần về giá trị vốn hóa thị trường so với thời điểm khai trương hoạt động thị trường thứ cấp tháng 7/2005.

Giá trị giao dịch bình quân năm 2015 đạt 544,5 tỷ đồng/phiên, tăng gấp hàng trăm lần so với năm 2005. Đối với thị trường cổ phiếu đăng ký giao dịch (UPCOM), đến nay đã có 268 DN đăng ký giao dịch, giá trị đăng ký giao dịch đạt 58.717 tỷ đồng, giá trị vốn hóa thị trường đạt 72.622 tỷ đồng, giá trị giao dịch bình quân năm 2015 đạt 57 tỷ đồng/phiên. Trong đó, có rất nhiều DN có chỉ số tài chính tốt, được các nhà đầu tư đánh giá tiềm năng cao.

Đặc biệt, trong những năm qua, HNX làm tốt vai trò tham gia phát triển thị trường TPCP. Tính đến nay, thị trường TPCP đã có 544 mã trái phiếu niêm yết với giá trị niêm yết đạt 786.990 tỷ đồng. Năm 2015, đấu thầu TPCP qua HNX tiếp tục khẳng định là kênh huy động vốn hiệu quả cho ngân sách nhà nước (NSNN). Theo đó, tổng khối lượng vốn huy động qua HNX đạt 249.689 tỷ đồng, tăng 3,7% so với năm 2014 và tăng đều qua các năm. Tính đến hết ngày 31/12/2015, tổng khối lượng niêm yết TPCP đạt 753.451 tỷ đồng tăng 39,75% so với năm 2014, tăng gấp gần 7,7 lần so với năm 2009. Giá trị giao dịch toàn thị trường đạt 906.386 tỷ đồng, tăng 0,75% so với năm 2014; bình quân phiên đạt 3.669 tỷ đồng, tăng 0,74% so với năm 2014...

Vượt thách thức, hái thành công

Ông Nguyễn Thành Long - Tân Chủ tịch Hội đồng Quản trị của HNX cho biết, 2016 là năm bản lề trong triển khai Chiến lược phát triển thị trường chứng khoán 2011-2020, cũng là năm đầu tiên thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội vừa được Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII thông qua. Nền kinh tế nói chung và thị trường chứng khoán nói riêng đang đứng trước những thách thức cũng như vận hội phát triển mới. Trong bối cảnh đó, với chức năng tổ chức, điều hành thị trường, HNX quyết tâm vượt qua mọi khó khăn, thách thức, hoàn thành các kế hoạch hành động đề ra cho năm 2016.

Theo đó, HNX sẽ tiếp tục hoàn thiện thị trường TPCP, phục vụ công tác huy động vốn kịp thời và hiệu quả cho ngân sách nhà nước và cho đầu tư phát triển. HNX tiếp tục phối hợp với Kho bạc Nhà nước hoàn thành khối lượng huy động vốn, nghiên cứu triển khai hoán đổi chéo kỳ hạn để kéo dài kỳ hạn bình quân. Đối với vấn đề huy động vốn cho NSNN, trong năm 2016, với kế hoạch phát hành 220.000 tỷ đồng TPCP, HNX sẽ phối hợp cùng Kho bạc Nhà nước để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Thống kê cho thấy, từ đầu năm đến trung tuần tháng 3/2016, Kho bạc Nhà nước đã huy động thành công trên 61 nghìn tỷ đồng TPCP.

Đối với các tổ chức phát hành khác, HNX sẽ hỗ trợ xây dựng lịch biểu và kế hoạch phát hành, áp dụng phương thức phát hành lô lớn, hỗ trợ các địa phương thực hiện phát hành trái phiếu chính quyền địa phương, thực hiện hoán đổi trái phiếu nhằm tăng quy mô niêm yết, tăng thanh khoản và giảm chi phí huy động vốn. Bên cạnh đó, HNX cũng nghiên cứu triển khai để đưa vào giao dịch các sản phẩm mới như bộ sản phẩm Repo, phát triển sản phẩm Hợp đồng tương lai TPCP…

Ngoài ra, HNX cũng sẽ tiếp tục triển khai công tác đấu giá hiệu quả, chủ động hợp tác với các tập đoàn, tổng công ty, các cơ quan quản lý nhà nước tổ chức thực hiện triệt để chính sách tái cơ cấu DN, cổ phần hóa, thoái vốn Nhà nước tại các DN gắn với tham gia thị trường chứng khoán, phát triển cả về chiều sâu và chiều rộng thị trường cổ phiếu.

Bà Nguyễn Thị Hoàng Lan, Phó Chủ tịch Hội đồng Quản trị, Phó Tổng Giám đốc phụ trách Ban Điều hành HNX cho biết, HNX cũng sẽ tập trung nguồn lực để xây dựng các thị trường mới, sản phẩm mới như: thị trường chứng khoán phái sinh, thị trường trái phiếu DN... Cụ thể, trong năm 2016, HNX sẽ hoàn thành Đề án phát triển thị trường trái phiếu DN để trình Ủy ban Chứng khoán Nhà nước trình Bộ Tài chính vào quý II/2016, đưa thị trường này vào vận hành từ năm 2017; từ đó, đóng góp cho quá trình tái cấu trúc thị trường chứng khoán và thực hiện lộ trình thị trường trái phiếu do Bộ Tài chính đặt ra.

Đối với thị trường chứng khoán phái sinh, mới đây, HNX đã phối hợp với Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam (VSD) công bố mô hình và kế hoạch phát triển hệ thống giao dịch và hệ thống thanh toán bù trừ chứng khoán phái sinh theo mô hình đối tác trung tâm. Dự kiến, HNX và VSD sẽ công bố chuẩn kết nối hệ thống cho các thành viên vào tháng 4/2016, đồng thời các thành viên sẽ bắt đầu kiểm thử hệ thống với HNX và VSD từ tháng 9-10/2016. Đến cuối năm 2016, hệ thống giao dịch và hệ thống bù trừ, thanh toán chứng khoán phái sinh sẽ sẵn sàng đi vào hoạt động.

Trong năm 2016, HNX cũng sẽ tăng cường mở rộng các hoạt động kết nối với cộng đồng DN, thành viên thị trường và công chúng đầu tư, thúc đẩy áp dụng thông lệ quản trị DN để nâng cao chất lượng DN, hướng đến mục tiêu phát triển xanh và bền vững. Tiếp tục đầu tư hệ thống công nghệ thông tin tự chủ hướng đến quy chuẩn quốc tế, sẵn sàng và chủ động tham gia hội nhập, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc tế.

Trong bộn bề công việc của năm 2016, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Nguyễn Thành Long chia sẻ, HNX sẽ luôn coi trọng việc đầu tư phát triển nguồn nhân lực và xây dựng văn hóa DN mang đậm bản sắc HNX, bởi đây là những yếu tố quan trọng nhất giúp HNX vượt qua khó khăn, gặt hái được nhiều thành công, đóng góp nhiều hơn nữa vào sự phát triển bền vững của thị trường chứng khoán Việt Nam.