Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) Nguyễn Thị Hồng cho biết NHNN cùng Tổ chức Tài chính Quốc tế (IFC) vừa tổ chức tọa đàm lấy ý kiến về đề xuất phát hành trái phiếu quốc tế gắn với tiền đồng (Trái phiếu Bông sen).

Theo bà Hồng, vừa qua, Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) cũng đề nghị NHNN cho phép triển khai chương trình phát hành trái phiếu tương tự và đã có tọa đàm trình bày các nội dung có liên quan.

Phát hành trái phiếu quốc tế gắn với VND

Bà Nena Stoiljkovic, Phó chủ tịch IFC phụ trách khu vực Đông Á – Thái Bình Dương – đầu mối nghiên cứu và phát hành trái phiếu quốc tế gắn với tiền đồng, cho biết theo kế hoạch dự kiến sẽ phát hành trái phiếu gắn với tiền đồng và được giao dịch hoàn toàn bằng đồng USD trên thị trường quốc tế.

Theo đó, số vốn thu được từ đợt phát hành lần đầu (dự kiến 100 triệu USD) sẽ được chuyển đổi thành VND trên thị trường ngoại hối và dùng để triển khai các hoạt động đầu tư tại Việt Nam.

Bà Nena Stoiljkovic nhấn mạnh IFC có thành tích chứng minh khả năng tạo ra các thị trường có thể tạo ra xúc tác cho các khoản đầu tư vốn nước ngoài vào khu vực tư nhân trong nước.

Các nhà đầu tư như quỹ thịnh vượng nước ngoài và ngân hàng trung ương là những khách hàng điển hình vào trái phiếu USD của IFC và có thể được thu hút bởi Trái phiếu Bông sen của IFC, nhờ đó thu hút thêm các khoản đầu tư nước ngoài mới vào thị trường vốn của Việt Nam.

Trái phiếu Bông sen cũng cho phép các nhà đầu tư nước ngoài tiếp cận dễ dàng hơn với các khoản đầu tư VND, đồng thời cũng chào mời họ đa dạng hóa danh mục đầu tư.

Cụ thể, các công ty có doanh thu bằng nội tệ nên vay bằng nội tệ, thay vì vay bằng ngoại tệ có thể dẫn tới rủi ro đồng tiền. Bằng cách khớp mệnh giá tiền tệ của tài sản có và tài sản nợ, doanh nghiệp có thể tập trung vào hoạt động kinh doanh lõi của họ thay vì tập trung vào biến động tỷ giá.

Để IFC có thể huy động VND để tài trợ cho các hoạt động đầu tư tại Việt Nam, IFC đề xuất thiết lập một chương trình trái phiếu VND ở nước ngoài để huy động vốn nước ngoài tài trợ cho các khoản đầu tư bằng nội tệ.

Trái phiếu sẽ được bán trên thị trường quốc tế cho các nhà đầu tư quốc tế và có mệnh giá bằng VND nhưng được thanh toán bằng số tiền tương đương bằng USD (trái phiếu gắn với VND).

Phát hành trái phiếu quốc tế được xem như một kênh thu hút vốn hiệu quả tại nhiều quốc gia trên thế giới.

Tại Việt Nam, vấn đề này cũng đã từng được các đại biểu đề xuất tại các phiên thảo luận Quốc hội trước đó. Hầu hết các ý kiến đều cho rằng việc phát hành trái phiếu quốc tế thời điểm hiện tại là cần thiết.

Kênh hút vốn hiệu quả

NHNN cho biết kinh tế tư nhân được xem là khu vực có tiềm năng phát huy được thế mạnh và nguồn lực để hỗ trợ đắc lực khu vực nhà nước cũng như sự phát triển tổng thể của nền kinh tế.

Tuy nhiên, hiện nay, nhu cầu đầu tư phát triển của toàn vùng kinh tế là rất lớn. Trong bối cảnh Việt Nam đã “tốt nghiệp” vay vốn IDA từ WB và dự kiến “tốt nghiệp” vay ADF từ ADB (tương tự nguồn vốn IDA của WB vào năm 2019) và nguồn lực trong nước còn hạn chế, những nguồn tài trợ, nguồn vốn, đặc biệt là những sáng kiến, những công cụ tài chính mới của IFC sẽ là kênh tài chính cần thiết, góp phần hỗ trợ triển khai các kế hoạch phát triển kinh tế đã được Chính phủ đề ra.

Đánh giá về việc phát hành trái phiếu tiền đồng Việt Nam trên thị trường quốc tế, các chuyên gia kinh tế cho rằng về lâu dài không chỉ bổ sung nguồn vốn lớn cho nền kinh tế, mà thông qua việc phát hành trái phiếu quốc tế có thể đánh giá độ tín nhiệm Việt Nam thường xuyên trên thị trường thế giới và nguồn vốn thu được cũng sẽ phần nào giúp cơ cấu được nợ dài hạn.

Theo số liệu của Bộ Tài chính, nợ công của Việt Nam đang tăng lên nhanh chóng và có nguy cơ đe dọa tính bền vững của sự phát triển trong tương lai, nhất là khi vốn vay chưa được sử dụng hiệu quả.

Thống kê trong 5 năm qua, cứ mỗi năm, khối nợ công lại phình to thêm 300.000 tỷ đồng. Dự kiến trong năm 2017, hơn 260.000 tỷ đồng (gần 12 tỷ USD) được dùng để chi trả nợ trong và ngoài nước. Tính bình quân, mỗi ngày ngân sách chi 770 tỷ đồng trả nợ cả gốc lẫn lãi.

Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng để trái phiếu quốc tế gắn với VND có thể xuất hiện trên thị trường và huy động nguồn vốn hiệu quả, ngoài những hỗ trợ từ các tổ chức nước ngoài, Chính phủ cần sớm cập nhật cơ chế, chính sách liên quan, trong đó cần nêu rõ quan điểm và định hướng để thúc đẩy sức hút của trái phiếu này.