Khi cổ đông lớn khởi kiện doanh nghiệp

Theo Hải Vân - Kim Lan (ĐTCK)

Gần đây, vụ việc CTCP Bibica (BBC) và Công ty TNHH Thương mại Thành Hưng (Thành Hưng) cùng khởi kiện CTCP Công nghiệp thực phẩm Huế (Infoco) vì phát hành 5 tỷ đồng trái phiếu chuyển đổi (TPCĐ) sai luật đang gây xôn xao dư luận. Việc DN thực hiện phát hành "chui", sai luật thỉnh thoảng vẫn xảy ra trên TTCK, nhưng trường hợp các DN là cổ đông chiến lược đâm đơn kiện nhau thì chưa có tiền lệ. Đâu là lý do của sự kiện hi hữu này?

Theo ông Trương Phú Chiến, Phó chủ tịch HĐQT Bibica, đồng thời là thành viên HĐQT Infoco cho biết, Infoco đã thực hiện sai các bước của một đợt phát hành. Cụ thể, phương án phát hành TPCĐ chưa được ĐHCĐ năm 2008 thông qua, nhưng Infoco vẫn tiến hành vào tháng 9/2008 và đến tháng 4/2009 mới công bố. Trong trường hợp này, Infoco đã áp dụng chiến thuật "dùng đa số thắng thiểu số", nghĩa là sau khi đã phát hành được một phần trong số 5 tỷ đồng mệnh giá TPCĐ, trong cuộc họp ĐHCĐ năm 2009, các thành viên trong HĐQT cũng là cổ đông sở hữu đa số cổ phần Infoco (không bao gồm Bibica và Thành Hưng) tự ý thông qua phương thức phát hành 5 tỷ đồng TPCĐ, trong khi tài liệu ĐHCĐ gửi cho các cổ đông trước khi mời họp không hề đề cập đến vấn đề này. Biên bản họp ĐHCĐ năm 2009 cũng không đến tay các cổ đông theo đúng quy định, chỉ đến khi cổ đông yêu cầu được xem tài liệu thì mới "té ngửa" rằng, mọi việc đã đâu vào đấy.

Ông Chiến cho biết thêm, dù việc này chưa gây thiệt hại nghiêm trọng, nhưng nó thể hiện ở sự thiếu tôn trọng quyền cổ đông, trong khi Bibica là cổ đông lớn (đang nắm giữ 27,61% cổ phần tại Infoco). Vì lý do này, Bibica và Thành Hưng (hiện đang nắm 6% cổ phần Infoco) phải nhờ TAND tỉnh Thừa Thiên - Huế can thiệp để hủy bỏ giá trị pháp lý của đợt phát hành trên. Hơn nữa, bản thân Bibica và Thành Hưng là cổ đông lớn của Infoco nên cũng không muốn Infoco thực hiện phát hành sai luật. "Việc phát hành 5 tỷ đồng TPCĐ là do Infoco tự ý thông qua vì lợi ích riêng mà không nghĩ đến thiệt hại cho các cổ đông khác", đại diện Thành Hưng nói.
Đến thời điểm hiện nay, TAND tỉnh Thừa Thiên - Huế vẫn đang tìm hiểu vụ việc nên chưa có kết luận cụ thể và phía Infoco cũng từ chối đưa ra lời giải thích. Nhưng xét theo các điều khoản pháp luật hiện hành, Infoco đã sai phạm nhiều điều khoản. Cụ thể, xét về điều kiện phát hành trái phiếu, theo Điều 17 Nghị định 52/2006/NĐ-CP, DN chỉ được phát hành trái phiếu khi kết quả hoạt động sản xuất - kinh doanh năm liền kề năm phát hành có lãi. Tuy nhiên, năm 2008, Infoco bị lỗ hơn 1,3 tỷ đồng, năm 2007 lỗ hơn 2,9 tỷ đồng. Công ty này cũng vi phạm quy định mệnh giá trái phiếu khi phát hành phải tối thiểu ở mức 100.000 đồng, cụ thể, Infoco phát hành 500.000 trái phiếu với mệnh giá 10.000 đồng (tương đương với 5 tỷ đồng)… và sai phạm nghiêm trọng về quyền lợi của cổ đông theo Luật Doanh nghiệp. Trong trường hợp này, đại diện Bibica và Thành Hưng đã không có quyền được bàn bạc, thảo luận và thực hiện quyền biểu quyết trực tiếp hoặc thông qua đại diện được ủy quyền.