Phần chóp nhọn hình mũi tên vừa bị thiêu rụi trong vụ hỏa hoạn ngày 14/4/2019 (theo giờ địa phương) là sản phẩm được dựng trong giai đoạn cải tạo giữa thế kỷ XIX (1844-1864). Phần chóp này vốn được làm bằng gỗ sồi bọc chì, nặng 750 tấn (500 tấn gỗ sồi và 250 tấn chì), bao quanh là bốn dãy tượng các tông đồ bằng đồng.

Nhà thờ Đức Bà Paris được xây dựng cách đây hơn 850 năm vào thế kỷ 12 năm 1163 thời Giáo hoàng Alexander III và vua Louis VII, thời gian xây kéo dài gần 200 năm đến năm 1350 mới hoàn thành.

Ban đầu nhà thờ Đức Bà Paris định xây theo lối kiến trúc La Mã, tức là những mái vòm cung tròn lớn làm nền tảng và đã bắt đầu xây dựng theo lối đó. Tuy nhiên những cuộc thập tự chinh diễn ra trong suốt thời gian xây dựng, giao thoa văn hóa qua các thời kì và người ta đã đưa thêm kiến trúc tháp nhọn vào kết hợp với mái vòm cung tròn. Sự kết hợp này tạo ra kiến trúc Gothic kinh điển của nhà thờ Công giáo. Nhà thờ Đức bà Paris là công trình tiêu biểu đầu tiên của nghệ thuật kiến trúc Gothic trong khi vẫn mang trong mình một phần kiến trúc La Mã cũ.

Nhà thờ có đến 10 chiếc chuông. Cái lớn nhất đặt theo tên Thánh là Emmanuel, nặng 23 tấn được đưa vào nhà thờ từ năm 1685. Đón 13 triệu du khách mỗi năm, Nhà thờ Đức Bà Paris là di tích lịch sử đông khách du nhất nhất tại châu Âu. Nơi đây nổi tiếng đến mức mọi người thường lấy nó làm cột mốc khi đu du ngoạn Paris. Mọi địa điểm đều được tính khoảng cách lấy cột mốc số 0 từ nơi này.

Nhà thờ Đức Bà Paris có thiết kế cổ kính, trang nghiêm nhưng không kém phần hào nhoáng với 3 cửa sổ hoa hồng là những bức tranh kính thế kỷ 13. Mỗi khung cửa sổ là hình ảnh các điển tích Kinh thánh khác nhau. Cửa sổ hoa hồng tại nhà thờ Đức Bà Paris được coi là những cửa sổ bằng tranh kính hoàn hảo nhất với kích thước lớn và nội dung màu sắc vô cùng đặc biệt. Ánh sáng từ ngoài chiếu vào trong nhà thờ qua cửa kính sẽ được biến đổi thành các màu sắc khác nhau.

Ba cửa lớn của nhà thờ Đức Bà Paris được thiết kế với kích thước không bằng nhau, cao nhất ở cửa giữa và rộng hơn ở hai cửa bên. Phía trên cổng là 28 bức tượng các vua xứ Judah. Những cửa sắt lớn thiết kế với những tượng nổi lên. Các bức tượng thánh được điêu khắc trên cạnh những vòm. Đây là nơi du khách sẽ có cơ hội chiêm ngưỡng những tác phẩm nghệ thuật cả về hội hoạ, điêu khắc nổi tiếng. Ngoài ra phần máng xối hình thú Gargoyle cũng khá đặc biệt. Gargoyle là một hình thức điêu khắc trang trí cực kỳ đa dạng gắn với ống máng thoát nước gắn trên các mặt tường của tòa nhà, ngăn nước chảy thấm xuống các bức tường làm xói mòn.

Bên trong nhà thờ này từng là nơi diễn ra nhiều nghi lễ lịch sử như lễ đăng quang của Napoleon Bonaparte, lễ phong thánh Joan of Arc và lễ đăng quang của vua Henry VI.

Nhà thờ Đức Bà Paris đã truyền cảm hứng cho nhiều tác phẩm văn học nhưng tiêu biểu nhất là danh tác “The Hunchback of Notre Dame” của đại văn hào Victor Hugo. Thực tế nhà thờ này trước tác phẩm cũng không được nhiều người biết đến. Chỉ từ sau khi Victor Hugo cho ra đời danh tác Thằng gù ở nhà thờ Đức Bà với nhiều đoạn miêu tả chi tiết mới khiến người ta quan tâm chú ý tới công trình kiến trúc này đến vậy.

Bên dưới nhà thờ còn có một lớp công trình ngầm. Dưới chân Nhà thờ Đức Bà Paris khoảng 79 m là một hầm mộ. Hầm mộ này có các dấu tích từ thời Gallo-Roman, trong đó có cả dấu tích cổ đại của một ngôi nhà từ thời Lutèce (La Mã cổ đại). Hầm mộ khá dài, là một phần của hầm mộ Paris dài hơn 200 dặm và hiện vẫn mở cửa hàng ngày cho du khách tham quan trừ Thứ Hai và các ngày nghỉ.