Gần đây, Standard Chartered Bank đưa ra dự báo rằng lãi suất tại Việt Nam có thể tăng trong quý II/2025 nhằm đối phó với áp lực lạm phát. Ngân hàng này nhận định lạm phát có thể đạt mức 3,8% vào tháng 2/2025, cao hơn đáng kể so với các mức lạm phát trước đó.

Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu biến động và chính sách tiền tệ của các nước lớn có sự điều chỉnh, câu hỏi liệu lãi suất tại Việt Nam có tăng như dự báo của các ngân hàng nước ngoài hay không đang trở thành tâm điểm của giới tài chính và đầu tư. Để trả lời câu hỏi này, cần xem xét một cách hệ thống các yếu tố ảnh hưởng đến lãi suất, bao gồm chính sách điều hành của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) lạm phát, thanh khoản hệ thống ngân hàng và xu hướng kinh tế quốc tế.

Ông Nguyễn Minh Tuấn, CEO AFA Capital phân tích, theo số liệu chính thức từ Tổng cục Thống kê, lạm phát lũy kế hai tháng đầu năm 2025 chỉ ở mức 3,28%, con số này thấp hơn so với dự báo của Standard Chartered. Mặt khác, Chỉ thị số 05 của Thủ tướng Chính phủ đã nhấn mạnh yêu cầu ổn định lãi suất đầu vào nhằm duy trì mức lãi suất cho vay thấp, hỗ trợ nền kinh tế.

Phân tích kỹ hơn các động thái điều hành của Ngân hàng Nhà nước cho thấy xu hướng ổn định và có thể giảm lãi suất thay vì tăng. Một số dấu hiệu quan trọng bao gồm:

Thứ nhất, cung cấp thanh khoản cho hệ thống ngân hàng, lãi suất trên thị trường liên ngân hàng hiện đang duy trì ở mức cao, lên tới 4,2%. Ngân hàng Nhà nước đã và đang bơm thanh khoản ra thị trường nhằm giảm áp lực lãi suất liên ngân hàng. Đồng thời, việc giảm lãi suất tín phiếu từ 4% xuống 3,1% thể hiện mong muốn giảm chi phí vốn cho hệ thống ngân hàng, từ đó tạo điều kiện cho lãi suất giảm.

Thứ hai, chính sách kiểm soát lãi suất huy động. Chính phủ đã chỉ đạo các ngân hàng không được tăng lãi suất huy động nhằm giữ mặt bằng lãi suất cho vay ở mức thấp. Việc hạn chế cạnh tranh lãi suất giữa các ngân hàng thương mại giúp duy trì thanh khoản ổn định và hạn chế đẩy lãi suất lên cao.

Thứ ba, tổng tín dụng trong nền kinh tế đang tăng trưởng nhanh hơn tổng huy động vốn, tạo ra sự thiếu hụt vốn khả dụng. Để đảm bảo mục tiêu tăng trưởng tín dụng 16% trong năm 2025, chính sách tiền tệ phải hỗ trợ nguồn vốn cho vay với chi phí hợp lý.

Thực tế, chính sách tiền tệ của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) cũng đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng lãi suất tại Việt Nam. Đầu năm 2024, chỉ số đồng đô la Mỹ (DXY) tăng cao do kỳ vọng Fed duy trì lãi suất cao hơn để kiểm soát lạm phát.

Tuy nhiên từ tháng 2/2025, các dự báo mới cho thấy tăng trưởng kinh tế Mỹ có dấu hiệu chậm lại, làm tăng khả năng Fed sẽ hạ lãi suất trong thời gian tới. Chỉ số DXY cũng giảm trong thời gian gần đây, cho thấy áp lực tăng lãi suất toàn cầu đang giảm dần. Nếu Fed giảm lãi suất sớm hơn dự kiến, áp lực tăng lãi suất tại Việt Nam cũng sẽ giảm, thậm chí tạo điều kiện cho NHNN hạ lãi suất điều hành.

Vậy, khả năng lãi suất tại Việt Nam tăng theo dự báo của các ngân hàng nước ngoài là thấp. Thay vào đó, NHNN đang triển khai các biện pháp nhằm ổn định hoặc giảm nhẹ lãi suất để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.

Những yếu tố ủng hộ quan điểm này gồm: Áp lực lạm phát trong nước không quá cao so với dự báo; Chính phủ ưu tiên chính sách tín dụng để thúc đẩy tăng trưởng; NHNN bơm thanh khoản để hỗ trợ hệ thống ngân hàng; và Xu hướng hạ lãi suất trên thị trường quốc tế đang ngày càng rõ rệt.

Do đó, nhà đầu tư và doanh nghiệp nên chuẩn bị chiến lược phù hợp với môi trường lãi suất ổn định hoặc giảm nhẹ trong thời gian tới, thay vì kỳ vọng lãi suất tăng như dự báo từ các tổ chức tài chính quốc tế.