Trước tình hình dịch bệnh Covid-19 vẫn đang tiếp tục có những diễn biến phức tạp, khó lường, phía Trung Quốc tăng cường siết chặt công tác kiểm soát đối với người, phương tiện xuất nhập cảnh và hàng hóa xuất nhập khẩu với nước ngoài, trong đó có Việt Nam. Ngày 06/4/2020, Ban Quản lý cửa khẩu quốc tế Móng Cái nhận được Thông báo của Cục Thương vụ và quản lý cửa khẩu thành phố Đông Hưng, Quảng Tây, Trung Quốc về 05 nội dung "điều chỉnh việc thông quan tại khu mậu dịch cặp chợ biên giới Đông Hưng".

Nhằm kịp thời thông tin tới cộng đồng doanh nghiệp, thương nhân có hoạt động xuất khẩu, đặc biệt là kinh doanh hàng nông thủy xuất khẩu qua Lối mở cầu phao tạm Km 3+4, Thành Đạt, Móng Cái, Chi cục Hải quan cửa khẩu Móng Cái- Cục Hải quan tỉnh Quảng Ninh chia sẻ nguyên văn 05 nội dung Thông báo để các thương nhân, doanh nghiệp kịp thời chủ động ứng phó, hạn chế thấp nhất các rủi ro phát sinh, cụ thể như sau:

- Từ ngày 07/4/2020, thời gian thông quan sáng từ 09h -12h, chiều từ 13h-15h Bắc Kinh (sáng từ 08h-11h, chiều từ 12h -14h Hà Nội);

- Ngày nghỉ cuối tuần và ngày nghỉ lễ theo quy định của pháp luật không thông quan;

- Từ 09h-10h30 giờ Bắc Kinh hàng ngày (từ 08h-09h Việt Nam) ưu tiên sắp xếp cho xe lưu lại từ hôm trước làm thủ tục nhập cảnh;

- Mỗi ngày cố định thông quan chủng loại mặt hàng, lần lượt là hàng thủy sản tươi sống và ướp đá, hoa quả và hàng tạp, hàng bột sắn (theo chu kỳ 3 ngày), dựa trên những mặt hàng trên để tiến hành khai báo thủ tục hải quan;

- Người điều khiển phương tiện hai bên bắt buộc phải đeo khẩu trang, mặc quần áo phòng dịch, người lái xe sau khi vào bãi kiểm hóa của nước bạn, về nguyên tắc thì không được xuống xe, đồng thời phải chịu sự giám sát quản lý của chủ bài kiểm hóa.

Theo thông tin của Sở Công Thương tỉnh Quảng Ninh tại Công văn số 1017/SCT-XNK ngày 06/4/2020 về việc xuất nhập khẩu hàng hóa sang Trung Quốc, chính quyền Quảng Tây, Trung Quốc đã ban hành Thông báo về việc chỉ đạo triển khai 10 biện pháp "tăng cường quản lý dịch bệnh từ nước ngoài tại các cửa khẩu đường bộ và đường thủy".

Trên cơ sở đó, Chi cục Hải quan cửa khẩu Móng Cái- Cục Hải quan Quảng Ninh chia sẻ thêm những nội dung chính có liên quan để các thương nhân, doanh nghiệp, chủ phương tiện hoặc người điều khiển phương tiện vận tải nắm được, tránh mất thời gian, gặp rắc rối hoặc bị xử lý theo luật pháp của phía Trung Quốc. Cụ thể là:

Thứ nhất, tạm dừng cấp Giấy thông hành xuất nhập cảnh tại khu vực biên giới, bao gồm cả lữ hành cửa khẩu và vận tải hành khách. Cấm người qua lại tất cả các lối mở chưa có lực lượng Kiểm dịch Hải quan. Cách ly tập trung, giám sát y tế 14 ngày đối với tất cả người nhập cảnh vào Trung Quốc (ngoại trừ ngoại giao, hợp tác thương mại, nghiên cứu khoa học, kỹ thuật quan trọng), tiến hành xét nghiệm, chi phí do người nhập cảnh chi trả. Đối với trường hợp có triệu chứng sốt (nhiệt độ cơ thể  trên 37,3 C) hoặc vấn đề về đường hô hấp lập tức chuyển đến cơ sở y tế chỉ định để điều trị;

Thứ hai, không cho lái xe là người từ một số tỉnh, thành phố, trước mắt gồm: TP. Hồ Chí Minh, Hà Nội, Quảng Ninh, Đà Nẵng, Bình Thuận được giao nhận hàng hóa xuất nhập khẩu vào Trung Quốc, trừ trường hợp đã được chính quyền địa phương Hai Bên thống nhất phê duyệt. Lái xe ngoài việc chấp hành các biện pháp bắt buộc như phải đeo khẩu trang, mặc quần áo phòng dịch… sau khi vào bãi kiểm hóa không được xuống xe, không tập trung đông người, không tập trung ăn uống...;

Thứ ba, các lực lượng chức năng Trung Quốc gác trực tại chỗ 24 giờ/7 ngày  chặn đứng các hoạt động đi lại trái phép qua biên giới. Đối với các đò hoạt động trên sông biên giới chưa có đăng ký, số hiệu nếu đi vào khu vực thuộc địa phận Trung Quốc quản lý sẽ bị bắt giữ, xử lý loại bỏ.

Ngoài ra, Chi cục Hải quan cửa khẩu Móng Cái trao đổi một số kinh nghiệm của các doanh nghiệp lớn, có uy tín đồng thời khuyến cáo riêng đối với các thương nhân, doanh nghiệp kinh doanh hàng nông thủy sản xuất khẩu để nâng cao hiệu quả, năng lực cạnh tranh, tránh tồn đọng hàng hóa và tránh phát sinh các chi phí ngoài dự kiến:

Một là, có hợp đồng cụ thể, chặt chẽ, trong đó có nội dung về chất lượng, mẫu mã hàng hóa (thông qua việc trực tiếp hoặc gián tiếp xem hàng, đặt cọc bảo đảm, kể cả chi phí cước vận tải ra đến cửa khẩu xuất hàng, thời gian tối đa trong việc giao nhận) tránh trường hợp hàng hóa ùn tắc tại cửa khẩu, phát sinh chi phí, giảm chất lượng, mất uy tín…;

Hai là, trường hợp mua bán, giao nhận trực tiếp tại cửa khẩu (dễ phát sinh rủi ro) người xuất khẩu đặc biệt chú ý chỉ mua hàng của các doanh nghiệp đã được cấp mã đủ điều kiện để xuất khẩu nông thủy sản sang thị trường Trung Quốc, không thu mua gom hàng hóa tràn lan, không rõ nguồn gốc, xuất xứ, không đáp ứng về bao bì, chất lượng dẫn đến không đủ điều kiện nhập khẩu vào Trung Quốc;

Ba là, khi dịch bệnh Covid-19 chưa được khắc phục, nếu ký hợp đồng mua bán nông thủy sản cần phải thỏa thuận cụ thể phương thức giao hàng, trường hợp đưa cả xe sang giao hàng bên Trung Quốc thì phải thuê lái xe có Sổ thông hành cư dân biên giới;

Bốn là, chú trọng duy trì đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, đăng ký thương hiệu, quản lý chất lượng… để phát triển sản xuất, kinh doanh bền vững và giữ gìn uy tín, quảng bá hình ảnh, thương hiệu nói riêng và hàng hóa Việt Nam nói chung. Tuyệt đối không móc ngoặc với thương nhân Trung Quốc để lừa dối khách hàng, nâng cao lợi nhuận bằng cách trà trộn nguồn gốc, chất lượng hàng hóa… dẫn đến mất uy tín của bản thân, các doanh nghiệp sản xuất, nuôi trồng, kinh doanh trong nước sẽ bị đưa ra khỏi danh sách đủ điều kiện nhập khẩu vào Trung Quốc;

Năm là, lựa chọn và mở rộng đối tác xuất khẩu, đặc biệt cần kết nối với các doanh nghiệp lớn, có uy tín, tiềm năng để hợp tác đầu tư dài hạn, tránh phụ thuộc hoàn toàn một thị trường, một doanh nghiệp, đồng thời giúp cho thông quan hàng hóa cả Việt Nam và của đối tác nước ngoài được thuận lợi, nhanh chóng, hưởng nhiều chính sách ưu tiên góp phần nâng cao hiệu quả kinh doanh.