Phòng chống gian lận, rủi ro

Tại Hội thảo Kết nối, liên thông dữ liệu BHYT với bảo hiểm thương mại trong bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân do Bộ Y tế phối hợp với Bộ Tài chính, BHXH Việt Nam tổ chức, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Trường Sơn cho biết, hiện nay, ở Việt Nam có 2 hình thức bảo hiểm là BHYT mang tính xã hội không vì mục đích lợi nhuận, được Nhà nước tổ chức thực hiện theo Luật, mọi người dân bắt buộc tham gia và bảo hiểm sức khỏe của các công ty bảo hiểm phi nhân thọ, mang tính kinh doanh hoạt động có lợi nhuận.

Hai hệ thống bảo hiểm chuyên biệt cùng đạt được những kết quả nhất định trong việc chăm sóc sức khỏe người dân. Tuy nhiên, vẫn thiếu sự chia sẻ dữ liệu quản lý đối tượng tham gia bảo hiểm, dẫn đến chưa phát huy được đầy đủ thế mạnh tổng thể.

Mặc dù số lượng người tham gia cả hai loại hình bảo hiểm trên đều khá lớn nhưng do mỗi hệ thống theo dõi, chăm sóc riêng biệt nên chưa có hệ thống dữ liệu nào thống kê được số lượng tham gia cả BHYT và bảo hiểm thương mại (bảo hiểm song trùng). Thực tế đó đòi hỏi cần có sự kết nối, chia sẻ thông tin để có thể đánh giá đầy đủ mức độ bao phủ về bảo hiểm đối với việc bảo đảm an sinh xã hội.

Mặt khác, việc liên thông, kết nối các thông tin, trong đó có thông tin về gian lận bảo hiểm sẽ giúp các doanh nghiệp bảo hiểm và ngành BHXH có biện pháp phòng chống gian lận bảo hiểm hiệu quả. Đồng thời, giúp cơ quan quản lý nhà nước tăng cường công tác quản lý, giám sát về bảo hiểm, trong bối cảnh gian lận đang có diễn biến phức tạp, tinh vi ở cả hai khối bảo hiểm thương mại và BHYT.

Thực tế ghi nhận, có không ít trường hợp, cơ sở khám chữa bệnh móc ngoặc cùng người bệnh chỉ định dịch vụ khám chữa bệnh quá mức cần thiết, sử dụng một số thuốc, vật tư y tế giá cao không hợp lý, thậm chí người bệnh không nằm viện, nhưng vẫn có hóa đơn nằm viện, điều trị thuốc men với chi phí cao.

Vụ trưởng Vụ BHYT, Bộ Y tế Lê Văn Khảm cho rằng, việc liên kết giữa BHYT và bảo hiểm thương mại sẽ giúp hai bên cùng chia sẻ thông tin, dữ liệu về số người tham gia cả 2 loại hình bảo hiểm này, về cơ cấu bệnh tật, tử vong, chi phí khám chữa bệnh, giới tính, khu vực địa lý, thông tin về quyền lợi BHYT. Đặc biệt, các doanh nghiệp bảo hiểm có cơ hội tiếp cận thông tin về hồ sơ sức khỏe của cá nhân theo quy định của pháp luật, từ đó có những căn cứ trong chi trả bồi hoàn cho người tham gia.

Tuy nhiên, không ít chuyên gia cho rằng, vấn đề trước mắt là phải xây dựng hành lang pháp lý chặt chẽ trước khi thực hiện liên kết để tránh tình trạng doanh nghiệp bảo hiểm lợi dụng thông tin cá nhân của người tham gia BHYT trên hệ thống dữ liệu chung. Cách thức triển khai kết nối cũng cần học hỏi kinh nghiệm từ các nước đã triển khai.

Đa dạng hóa gói BHYT 

Để tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới, cùng với việc chia sẻ thông tin, dữ liệu, Bộ Y tế phối hợp với Bộ Tài chính, BHXH Việt Nam và các cơ quan liên quan nghiên cứu, đề xuất việc đa dạng các gói BHYT bổ sung. Theo đó, người dân sẽ được tiếp cận nhiều quyền lợi chăm sóc y tế ngoài quyền lợi BHYT cơ bản; được lựa chọn chăm sóc y tế tại các cơ sở khám chữa bệnh kỹ thuật cao trong và ngoài nước.

Thực tế cho thấy, quỹ BHYT hiện nay chưa bao phủ toàn bộ các dịch vụ chăm sóc sức khỏe và mức độ bao phủ về tài chính còn hạn chế. Người tham gia BHYT có nhu cầu được bổ sung thêm quyền lợi BHYT trên cơ sở áp dụng mức đóng BHYT khác nhau.

Nhiều chuyên gia cho rằng, việc liên kết giữa BHYT và bảo hiểm thương mại là điều cần thiết trong bối cảnh hiện nay, từng bước xây dựng gói BHYT bổ sung. Đây là xu hướng và giải pháp y tế quan trọng, góp phần giảm chi phí y tế từ các hộ gia đình, giảm thiểu gánh nặng về tài chính cho ngân sách nhà nước.

Theo Phó Cục trưởng Cục Quản lý, giám sát bảo hiểm, Bộ Tài chính Nguyễn Quang Huyền, các gói BHYT bổ sung cần đáp ứng nhu cầu bảo hiểm đa dạng của cá nhân, hộ gia đình; tạo thuận lợi cho các đối tượng này, đặc biệt là các đối tượng thu nhập thấp, các đối tượng dễ bị tổn thương trong xã hội được tiếp cận các gói bảo hiểm sức khỏe.

Vụ trưởng Lê Văn Khảm cho rằng, gói BHYT bổ sung nên gồm các dịch vụ ngoài phạm vi quỹ BHYT hiện đang chi trả như khám sàng lọc phát hiện bệnh sớm, khám sức khỏe định kỳ, thuốc, vật tư y tế ngoài danh mục được chi trả.

Nhiều chuyên gia kiến nghị, cần có một hành lang pháp lý phù hợp; huy động mọi nguồn tài chính, bảo đảm đáp ứng nhu cầu của mọi tầng lớp nhân dân trong công tác chăm sóc sức khỏe; nâng cao năng lực cạnh tranh trong cung ứng dịch vụ y tế.

Đồng thời, phải trả lời được câu hỏi, người dân mua sản phẩm này được lợi ích gì với mức giá bao nhiêu? Chứ nếu cứ chung chung là mua bảo hiểm sẽ được khám chữa bệnh nội trú nhưng trong nội trú đó bao gồm những gì thì lại mập mờ, không minh bạch, sẽ khó bảo đảm quyền lợi người dân.