Chi phí thực tế không bóc tách được sẽ do ngân sách nhà nước chi trả

Trình bày Tờ trình dự thảo Nghị quyết, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long cho biết, trên cơ sở tiếp thu ý kiến góp ý trong quá trình chuẩn bị thẩm tra, Chính phủ đã tiếp tục hoàn thiện dự thảo Nghị quyết, báo cáo và đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép thực hiện một số cơ chế, chính sách tập trung vào 4 nhóm vấn đề: khám bệnh, chữa bệnh; thanh toán chi phí và chế độ chống dịch; dược; trang thiết bị y tế. 

"Các nội dung được đề xuất trong dự thảo Nghị quyết nhằm thực hiện đồng bộ, hiệu quả các quan điểm, nhiệm vụ, giải pháp đề ra trong Chiến lược tổng thể phòng, chống COVID-19, nhất là trong thời gian tới, khi thống nhất chủ trương chuyển hướng phòng, chống dịch sang phương châm thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch bệnh, phòng ngừa chủ động từ sớm, từ xa, đồng thời tháo gỡ khó khăn trong quá trình triển khai, thực hiện Chiến lược”, Bộ trưởng Bộ Y tế nhấn mạnh. 

Nhất trí sự cần thiết ban hành Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, song các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng lưu ý, các cơ chế, chính sách được Chính phủ đề xuất là những nội dung quan trọng, liên quan đến sự an toàn tính mạng và sức khỏe của người dân, có đối tượng tác động lớn, do đó cần được xem xét một cách thấu đáo, thận trọng.

Theo đó, ngay trong việc thanh toán chi phí khám chữa bệnh cho người mắc COVID-19 quy định tại khoản 3 (dự thảo Nghị quyết - PV), qua thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh nêu rõ, hiện đang có hai loại ý kiến. 

Ý kiến thứ nhất, thống nhất với Tờ trình của Chính phủ, tiếp tục thực hiện theo Nghị quyết số 268 về việc cho phép Chính phủ ban hành Nghị quyết có một số nội dung khác với quy định của luật để đáp ứng yêu cầu phòng, chống dịch COVID-19, trường hợp chi phí thực tế không bóc tách được sẽ do ngân sách nhà nước chi trả toàn bộ chi phí khám chữa bệnh của người bệnh COVID-19 (bao gồm cả chi phí điều trị các bệnh khác trong quá trình điều trị COVID-19). 

Ý kiến thứ hai, đề nghị quy định thanh toán chi phí khám, chữa bệnh cho người mắc COVID-19 (bao gồm cả chi phí điều trị các bệnh khác trong quá trình điều trị COVID-19) theo chi phí thực tế từ nguồn ngân sách nhà nước và một phần từ nguồn Quỹ Bảo hiểm y tế, đồng thời giao Chính phủ xác định phần chi phí do Quỹ Bảo hiểm y tế thanh toán cho từng ca bệnh.

Tuy nhiên, theo Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, “không nên giao Chính phủ điều hòa giữa ngân sách nhà nước và bảo hiểm y tế. Phải quy định minh bạch, rõ ràng, trường hợp nào chi bằng ngân sách nhà nước, trường hợp nào chi bằng Quỹ bảo hiểm y tế. Trường hợp không bóc tách được sẽ do ngân sách nhà nước chi trả”.

Các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng cho rằng, nếu quy định chi phí thanh toán khám chữa bệnh cho người mắc COVID-19 theo chi phí thực tế từ nguồn ngân sách nhà nước và một phần từ nguồn Quỹ bảo hiểm y tế sẽ tạo ra sự không công bằng giữa người tham gia bảo hiểm y tế và người không tham gia bảo hiểm y tế. Vì vậy, cần thực hiện theo đúng tinh thần Nghị quyết số 268, bảo đảm tính minh bạch trong thanh toán, quyết toán chi phí khám, chữa bệnh.

Để thực hiện việc này, các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị, Chính phủ cần căn cứ theo hướng dẫn chẩn đoán và điều trị COVID-19, khẩn trương ban hành văn bản hướng dẫn việc thực hiện Nghị quyết số 268 và giao Bộ Y tế sớm ban hành định mức kinh tế - kỹ thuật làm cơ sở cho việc thanh toán cho từng ca bệnh; quy định cấp, người có thẩm quyền và trách nhiệm của cấp, người có thẩm quyền quyết định việc không thể bóc tách được chi phí điều trị và phải sử dụng ngân sách nhà nước chi trả toàn bộ.

Cần có quyết sách mạnh mẽ hơn

Nêu ý kiến tại Phiên họp, Phó Tổng Kiểm toán Nhà nước Vũ Văn Họa bày tỏ sự thống nhất cao với quan điểm của các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội và cho rằng, quy định như vậy sẽ giúp công tác kiểm toán của Kiểm toán Nhà nước rõ ràng, minh bạch hơn.

Tuy nhiên, một vấn đề trong thực tiễn phát sinh chưa được tháo gỡ trong dự thảo Nghị quyết là: qua tổng hợp với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc, Kiểm toán Nhà nước nhận thấy, nhiều khoản kinh phí chuyển từ Mặt trận Tổ quốc sang Bộ Y tế không chi được vì vướng cơ chế, chính sách, nhất là mua sắm trang thiết bị. "Nếu không tháo gỡ, ngành y tế vẫn không thực hiện mua sắm trang thiết bị y tế được", Phó Tổng kiểm toán Nhà nước cho biết và mong muốn Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét vấn đề này. 

Khẳng định có thực tế này, Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ phải có quyết sách mạnh mẽ hơn. Trong phiên chất vấn và trả lời chất vấn vừa qua, các đại biểu Quốc hội cũng đặt vấn đề tại sao Quốc hội đã giao quyền cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ được áp dụng các biện pháp đặc cách, đặc biệt, đặc thù rồi, hướng dẫn thế nào mà đến nay vẫn không dám mua sắm, có tiền rồi vẫn không chi được? "Bộ Tài chính phải trình Chính phủ có hướng dẫn cụ thể, trường hợp cấp bách được mua sắm như thế nào", Chủ tịch Quốc hội giao nhiệm vụ. 

Đối với việc huy động cơ sở y tế tư nhân tham gia vào phòng, chống dịch, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long thừa nhận, rất khó. Vậy dự thảo Nghị quyết này có giải quyết được vướng mắc hiện nay không? Đặt câu hỏi này, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, đối với khu vực ngoài công lập thì có 3 phương thức: đặt hàng, giao nhiệm vụ, đấu thầu. Hình thức đấu thầu trong trường hợp cấp bách thì không nên dùng, do đó, Chính phủ có thể ủy quyền cho Bộ Y tế đặt hàng đơn vị y tế ngoài công lập và trả tiền. Nếu vướng mắc thì phải thiết kế quy định ngay trong dự thảo Nghị quyết. 

Ghi nhận sự nỗ lực của Chính phủ đã chủ động, tích cực trong việc chuẩn bị hồ sơ, hoàn thiện dự thảo Nghị quyết, kết luận tại Phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, việc Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết là đúng thẩm quyền, song, Chính phủ cần tiếp tục rà soát, chỉ đạo và trình những nội dung chưa được quy định, hoặc khác với quy định của pháp luật hiện hành, đáp ứng yêu cầu cấp bách trong phòng, chống dịch COVID-19.