Siết chặt quy định với 44 nhóm cơ sở có nguy cơ cao

Từ ngày 01/7/2025, Nghị định số 105/2025/NĐ-CP của Chính phủ chính thức có hiệu lực, đánh dấu bước chuyển mạnh mẽ trong chính sách quản lý rủi ro cháy nổ tại Việt Nam. Theo đó, hàng loạt cơ sở có nguy cơ cao sẽ bắt buộc phải tham gia bảo hiểm cháy nổ bắt buộc, bao gồm cả tài sản và những rủi ro đặc biệt liên quan.

Quy định này không chỉ mở rộng phạm vi điều chỉnh mà còn thể hiện sự chủ động của Nhà nước trong việc xây dựng hành lang pháp lý bảo vệ tính mạng, tài sản trong bối cảnh rủi ro ngày càng hiện hữu tại các khu đô thị, khu công nghiệp và vùng dân cư tập trung.

Cụ thể, Nghị định yêu cầu tới 44 nhóm cơ sở thuộc nhiều lĩnh vực kinh tế - xã hội nằm trong danh sách phải mua bảo hiểm. Từ chung cư cao tầng, trường học, bệnh viện, trung tâm thương mại đến nhà máy lọc hóa dầu, cơ sở sản xuất công nghiệp nguy hiểm cháy nổ và thậm chí cả những hộ gia đình kết hợp kinh doanh có diện tích sử dụng từ 200 m² trở lên, tất cả đều phải tuân thủ quy định. Trừ các cơ sở đặc thù phục vụ mục đích quốc phòng, an ninh, phần còn lại đều nằm trong phạm vi điều chỉnh bắt buộc.

Việc liệt kê chi tiết và rõ ràng từng nhóm đối tượng trong Phụ lục VII của Nghị định số 105/2025/NĐ-CP cho thấy, quyết tâm lớn từ phía Chính phủ trong việc đưa bảo hiểm trở thành công cụ phòng ngừa tài chính mang tính pháp lý, thay vì chỉ là lựa chọn tự nguyện như trước đây.

Trong bối cảnh những vụ cháy tại chung cư mini, nhà xưởng, quán karaoke thời gian qua gây tổn thất nặng nề, việc thắt chặt quy định là cần thiết để thiết lập lại kỷ luật an toàn, ngăn chặn các hệ lụy có thể lan rộng từ một sự cố đơn lẻ.

Bảo hiểm: Lá chắn tài chính và trách nhiệm xã hội trong phòng cháy

Không chỉ đơn thuần là giải pháp hỗ trợ về tài chính khi xảy ra sự cố, bảo hiểm cháy nổ bắt buộc đang được nhìn nhận như một trụ cột trong chiến lược quản trị rủi ro tổng thể tại các đô thị và khu công nghiệp.

Việc yêu cầu tham gia bảo hiểm sẽ tạo ra áp lực tích cực buộc các cơ sở phải duy trì hệ thống phòng cháy chữa cháy đạt chuẩn, tiến hành kiểm tra định kỳ, cũng như chủ động đầu tư vào các thiết bị an toàn hiện đại.

Về mặt pháp lý, Nghị định số 105/2025/NĐ-CP chuyển hóa vai trò của bảo hiểm từ khuyến khích sang bắt buộc, từ đó xác lập rõ ràng nghĩa vụ pháp lý của chủ đầu tư, tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân đang vận hành hoặc sử dụng các công trình có nguy cơ cao. Trách nhiệm giờ đây không chỉ gói gọn trong phạm vi tài sản của một đơn vị, mà còn là nghĩa vụ cộng đồng trong việc giảm thiểu thiệt hại và bảo vệ an toàn chung.

Bên cạnh đó, quy định mới cũng mở rộng tinh thần chủ động bằng việc khuyến khích các cơ sở không thuộc diện bắt buộc vẫn nên tham gia bảo hiểm nhằm gia tăng khả năng chống chịu trước rủi ro ngày càng khó lường. Trong bối cảnh tốc độ đô thị hóa tăng nhanh, mật độ dân cư cao, hạ tầng điện, gas, xăng dầu tiềm ẩn nhiều nguy cơ, việc xây dựng một lớp đệm tài chính thông qua bảo hiểm là lựa chọn khôn ngoan và bền vững.

Hiệu quả thực thi của Nghị định không chỉ phụ thuộc vào văn bản pháp lý, mà còn cần sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp bảo hiểm và chính quyền địa phương. Công tác tuyên truyền, thanh tra, xử lý vi phạm phải được thực hiện nghiêm túc để đảm bảo tính răn đe, tránh tình trạng đối phó hình thức.

Trên tổng thể, Nghị định số 105/2025/NĐ-CP không chỉ giúp gia tăng khả năng phục hồi sau rủi ro cháy nổ, mà còn góp phần chuyên nghiệp hóa hành lang pháp lý trong lĩnh vực bảo hiểm, từng bước đưa bảo hiểm trở thành một phần thiết yếu trong cấu trúc an toàn kinh tế - xã hội của Việt Nam hiện đại.