Bộ Nông nghiệp và Môi trường vừa ban hành “Sổ tay hướng dẫn thực hiện một số nhiệm vụ, thẩm quyền mới của chính quyền cấp xã theo mô hình chính quyền địa phương hai cấp - lĩnh vực nông nghiệp và môi trường”. Trong đó, chính quyền cấp xã được giao thêm nhiều nhiệm vụ, thẩm quyền trong giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới.

Việc mở rộng vai trò điều hành ở cấp cơ sở nhằm cụ thể hóa mô hình chính quyền địa phương hai cấp, tăng tính chủ động, linh hoạt và kịp thời trong  thực hiện các chính sách xã hội tại địa phương.

Trong Sổ tay, lĩnh vực nông thôn mới, giảm nghèo chính quyền cấp xã có các nhiệm vụ sau: Tổ chức đánh giá, lấy ý kiến và hoàn thiện hồ sơ xét thu hồi quyết định công nhận xã đạt chuẩn nông thôn mới, nâng cao, kiểu mẫu theo các quy định hiện hành.

Chính quyền cấp xã thành lập Ban Chỉ đạo và xây dựng kế hoạch rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo hằng năm theo Quyết định số 24/2021/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, nhằm xác định đúng đối tượng để triển khai chính sách hỗ trợ kịp thời, hiệu quả.

Thực hiện tổng hợp và báo cáo số liệu về kinh tế trang trại trên địa bàn xã gửi về Sở Nông nghiệp và Môi trường. Báo cáo này là cơ sở để đánh giá tình hình phát triển sản xuất, từ đó có các chính sách thúc đẩy kinh tế nông thôn.

Cùng với đó, chính quyền cấp xã công bố công khai các văn bản, tài liệu làm căn cứ xác định sự kiện bảo hiểm trong thực hiện chính sách hỗ trợ bảo hiểm nông nghiệp, giúp nông dân dễ dàng tiếp cận chính sách; lập phương án bố trí ổn định dân cư xen ghép, phối hợp với các cấp, ngành liên quan để đảm bảo tính khả thi, phù hợp với thực tế địa phương.

Đồng thời, xem xét và phê duyệt danh sách hộ gia đình, cá nhân tham gia các dự án, phương án bố trí ổn định dân cư; ban hành quyết định phê duyệt theo đúng quy định.

Ngoài các nhiệm vụ trên, chính quyền cấp xã tổ chức các hoạt động đa dạng hóa sinh kế, phát triển mô hình giảm nghèo; hỗ trợ người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng; kiểm tra, giám sát và tổng kết định kỳ kết quả thực hiện.

Bên cạnh đó, Chủ tịch UBND cấp xã báo cáo kết quả rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ thoát nghèo lên cấp tỉnh. Báo cáo này là căn cứ để đánh giá hiệu quả chương trình giảm nghèo tại địa phương và điều chỉnh chính sách nếu cần thiết.

Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, nhiều chỉ tiêu về giảm nghèo và nông thôn mới đạt hoặc vượt kế hoạch đề ra. Đến cuối năm 2024, tỷ lệ hộ nghèo toàn quốc đến cuối năm 2024 còn 1,93%, giảm bình quân 1,03% mỗi năm, đạt mục tiêu đề ra từ 1%-1,5%/năm.

Đặc biệt, tỷ lệ xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo thoát khỏi tình trạng khó khăn là 35,2%, vượt 5,2 điểm phần trăm so với chỉ tiêu 30%.

Trong lĩnh vực xây dựng nông thôn mới, đến cuối năm 2024, tỷ lệ xã đạt chuẩn nông thôn mới trên toàn quốc là 79,3%, sát với chỉ tiêu 80% đề ra cho giai đoạn 2021-2025. Trong đó, tỷ lệ xã đạt chuẩn nâng cao đạt 42,4% (so với chỉ tiêu 40%), xã kiểu mẫu đạt 12,3% (so với chỉ tiêu 10%).

Đáng chú ý, 51% đơn vị cấp huyện đã được công nhận hoàn thành nhiệm vụ/đạt chuẩn nông thôn mới, vượt chỉ tiêu 50% và tăng 53% so với cuối năm 2021. Đồng thời, đã có 12 tỉnh được Thủ tướng Chính phủ công nhận hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới, tăng thêm 8 tỉnh so với cuối năm 2021.

Những kết quả đạt được trên cho thấy, việc tăng cường phân cấp cho chính quyền cơ sở đã phát huy hiệu quả, giúp các xã chủ động hơn trong điều hành, xác định đúng đối tượng và triển khai các mô hình phù hợp với điều kiện thực tế từng địa phương.