Nâng cao vai trò của hoạt động kiểm toán độc lập trong nền kinh tế

H. Anh

Hoạt động kiểm toán độc lập đang ngày càng khẳng định được vị trí trong nền kinh tế thị trường, được các doanh nghiệp, tổ chức thừa nhận và đã góp phần quan trọng trong việc làm lành mạnh hóa môi trường đầu tư, thúc đẩy phát triển thị trường vốn.

TS. Vũ Đức Chính – Cục trưởng Cục Quản lý giám sát kế toán, kiểm toán phát biểu tại cuộc họp.
TS. Vũ Đức Chính – Cục trưởng Cục Quản lý giám sát kế toán, kiểm toán phát biểu tại cuộc họp.

Ngày 22/12/2021, Cục Quản lý giám sát kế toán, kiểm toán (Bộ Tài chính) phối hợp với Hội Kiểm toán viên hành nghề Việt Nam (VACPA) tổ chức Họp thường niên giám đốc các công ty kiểm toán năm 2020-2021 theo hình thức trực tuyến.

Tại điểm cầu Bộ Tài chính có sự tham dự của TS. Vũ Đức Chính – Cục trưởng Cục Quản lý giám sát kế toán, kiểm toán (Bộ Tài chính), ông Phạm Sỹ Danh – Chủ tịch VACPA, đại diện lãnh đạo các vụ, cục của Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước. Lãnh đạo 210 công ty kiểm toán trên cả nước tham dự cuộc họp tại các điểm cầu.

Theo báo cáo tổng kết hoạt động năm 2020 - 2021 và phương hướng hoạt động năm 2022 của ngành Kiểm toán độc lập, tính đến ngày 01/12/2021, có 210 doanh nghiệp kiểm toán trên cả nước bao gồm: 03 công ty 100% vốn nước ngoài; 08 công ty có vốn đầu tư nước ngoài; 199 công ty 100% vốn trong nước.

Trong 210 doanh nghiệp kiểm toán có 23 doanh nghiệp kiểm toán là thành viên các hãng kiểm toán quốc tế, 13 doanh nghiệp kiểm toán là thành viên hiệp hội và 01 doanh nghiệp kiểm toán là hãng đại diện liên lạc.

Theo số liệu báo cáo của 198 công ty được tổng hợp (không bao gồm một số công ty mới thành lập cuối năm 2020 và đầu năm 2021), số lượng nhân viên các công ty đến thời điểm 31/12/2020 là 13.732 người, tăng 1,98% so với năm 2019 (266 người); số lượng kiểm toán viên được cấp Giấy chứng nhận là 2.311 người tăng 2,71% so với năm 2019 (61 người). Tổng số vốn điều lệ toàn ngành năm 2020 là 1.545.965 triệu đồng, tăng 4,43% so với năm 2019 (1.480.376,5 triệu đồng).

Năm 2020, số lượng công ty, số lượng khách hàng, doanh thu, lợi nhuận sau thuế, số nộp ngân sách nhà nước đều tăng so với năm 2019. Nhiều doanh nghiệp kiểm toán có số lượng kiểm toán viên lớn, kiểm toán viên có bề dày kinh nghiệm đã tạo lập được vị thế và danh tiếng trên thị trường, được nhiều khách hàng lớn lựa chọn. Doanh thu cung cấp dịch vụ tăng trưởng đều qua các năm và luôn giữ vững vị trí tốp dẫn đầu trong ngành.

Về phía khách hàng, đơn vị được kiểm toán đã có chuyển biến rõ rệt, các đơn vị này đã thực hiện nghiêm túc hơn các nghĩa vụ trong quá trình cung cấp tài liệu, giải trình, phối kết hợp với kiểm toán viên và doanh nghiệp kiểm toán trong quá trình kiểm toán để góp phần nâng cao chất lượng kiểm toán.

Thông qua các hoạt động dịch vụ kiểm toán và tư vấn tài chính, kế toán, các doanh nghiệp kiểm toán đã góp phần phổ cập cơ chế chính sách kinh tế, tài chính, góp phần thực hiện công khai minh bạch báo cáo tài chính của các doanh nghiệp, ngăn ngừa lãng phí, phục vụ đắc lực cho công tác quản lý và điều hành kinh tế - tài chính của Nhà nước và hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp.

Hoạt động kiểm toán độc lập ngày càng khẳng định được vị trí trong nền kinh tế thị trường, được các doanh nghiệp, tổ chức và xã hội thừa nhận và đã góp phần quan trọng trong việc làm lành mạnh hóa môi trường đầu tư, thúc đẩy phát triển thị trường vốn.

Tuy nhiên, bên cạnh những công ty đã có cố gắng trong việc nâng cao chất lượng dịch vụ, tuân thủ các yêu cầu của chuẩn mực, cũng phải nhận thấy rằng các bên sử dụng kết quả kiểm toán đôi lúc vẫn chưa hoàn toàn tin cậy vào kết quả kiểm toán, chất lượng dịch vụ chưa đồng đều giữa các công ty, một vài trường hợp kiểm toán viên bị đình chỉ tư cách được chấp thuận kiểm toán và được công bố công khai cũng ảnh hưởng nhất định đến uy tín của ngành kiểm toán.

Thực tế đó đòi hỏi các công ty kiểm toán cần phải tập trung nhiều hơn trong việc nâng cao chất lượng kiểm toán, tăng cường đào tạo, cập nhật cho đội ngũ nhân viên, đặc biệt là kỹ năng lập giấy tờ làm việc, thu thập bằng chứng kiểm toán và đưa ra ý kiến kiểm toán tuân thủ yêu cầu của chuẩn mực kiểm toán.

Tại cuộc họp, các đại biểu đã tập trung thảo luận, trao đổi về các nội dung của hoạt động kiểm toán, đưa ra các giải pháp trong thời gian tới nâng cao chất lượng dịch vụ kiểm toán; khẳng định vai trò, vị thế của ngành Kiểm toán độc lập Việt Nam.