Đáp ứng kịp thời các yêu cầu đột xuất

Trong giai đoạn 2021 - 2025, đại dịch bệnh COVID-19 bùng phát 4 lần tại Việt Nam. Cục Dự trữ Nhà nước (DTNN) đã xuất cấp 143.840 tấn gạo để hỗ trợ nhân dân các địa phương bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19. Trong đó, năm 2021 xuất 141.971 tấn gạo; năm 2022 xuất 1.869 tấn gạo; giá trị khoảng 1.726 tỷ đồng. Đồng thời, xuất cấp 625 bộ nhà bạt cứu sinh và 35 bộ máy phát điện với tổng giá trị khoảng 17,6 tỷ đồng cho Bộ Quốc phòng và một số tỉnh, thành phố để thực hiện nhiệm vụ phòng chống dịch bệnh;

Khối lượng hàng xuất cấp lớn, đặc biệt là công tác xuất cấp gạo hỗ trợ người dân, được triển khai trong bối cảnh dịch bệnh phức tạp. Việc vận chuyển giao hàng đến địa phương khó khăn do nhiều tỉnh, thành phải thực hiện giãn cách; thời gian triển khai gấp. Trong bối cảnh đó, mỗi cán bộ công chức làm nhiệm vụ dự trữ quốc gia (DTQG) đã nêu cao tinh thần trách nhiệm, vượt qua nỗi lo trước những nguy cơ rủi ro của dịch bệnh, khắc phục khó khăn, nỗ lực để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

Cũng trong giai đoạn 2021-2025, Việt Nam xảy ra nhiều thiên tai. Đặc biệt, năm 2024, siêu bão Yagi - cơn bão mạnh nhất ảnh hưởng đến Việt Nam trong 70 năm qua, gây nhiều thiệt hại đến đời sống của nhân dân. Cục DTNN đã kịp thời xuất cấp hàng hỗ trợ nhân dân vùng bão, lũ với tổng trị giá khoảng 30,2 tỷ đồng, trong đó 1.052 tấn gạo và nhiều vật tư, thiết bị DTQG.

Ngay trong những ngày đầu của cơn bão, Cục DTNN đã thực hiện xuất cấp 200 tấn gạo DTQG cho Bộ Quốc phòng, Công an để hỗ trợ ngay các địa phương bị ảnh hưởng; xuất vật tư, thiết bị cứu hộ cứu nạn cho các tỉnh Tuyên Quang, Hưng Yên, Cao Bằng, Phú Thọ để hỗ trợ các địa phương trong công tác khắc phục hậu quả bão lũ. Đặc biệt, ngay khi có chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Tài chính, đã xuất cấp vận chuyển ngay trong đêm 5 bộ xuồng cho tỉnh Tuyên Quang phục vụ cho quá trình khắc phục hậu quả do bão Yagi gây ra.

Ngoài các nhiệm vụ mang tính “đột xuất” nói trên, trong nhiều năm qua, các nhiệm vụ mang tính thường xuyên cũng được Cục Dự trữ Nhà nước chỉ đạo triển khai thực hiện hiệu quả.

Tiêu biểu là việc triển khai thực hiện xuất cấp gạo DTQG để hỗ trợ cứu đói cho các địa phương. Đây là việc làm hết sức cần thiết, có ý nghĩa lớn lao, đậm chất nhân văn thể hiện tinh thần “tương thân tương ái” sẻ chia với bà con vùng đặc biệt khó khăn, vùng thiên tai, mất mùa, thời điểm giáp hạt... Đặc biệt là giúp người nghèo, những hộ dân còn thiếu đói được "đỏ lửa" trong những ngày Tết.

Kết quả thực hiện, từ năm 2021 đến nay, Cục DTNN đã xuất cấp 93.939 tấn gạo để hỗ trợ nhân dân các địa phương trong dịp Tết Nguyên đán, thời điểm giáp hạt và khắc phục hậu quả thiên tai, mưa bão. Cụ thể: năm 2021 xuất cứu trợ 16.166 tấn; năm 2022 xuất cứu trợ 28.501 tấn; năm 2023 xuất cứu trợ 21.567 tấn; năm 2024 xuất cứu trợ 17.398 tấn gạo; 5 tháng đầu năm 2025 xuất cứu trợ 10.307 tấn.

Cùng với đó, là việc xuất hàng dự trữ quốc gia hỗ trợ cho học sinh tại vùng đặc biệt khó khăn được đảm bảo tốt. Từ năm 2021 đến nay, Cục DTNN đã xuất cấp khoảng 304.540 tấn gạo cho học sinh của 45 tỉnh, thành phố trong cả nước.

Với việc hỗ trợ thực hiện các dự án trồng rừng, từ năm 2021 đến nay, Cục DTNN đã xuất cấp khoảng 30.589 tấn gạo để hỗ trợ nhân dân các tỉnh theo các chương trình, dự án đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Gồm: Thanh Hóa: 26.847 tấn; Bắc Giang là 577 tấn; Bắc Kạn là 3.165 tấn.

Đây là nguồn gạo hỗ trợ cho các hộ nghèo nhận khoán chăm sóc, bảo vệ rừng, được giao rừng và giao đất để trồng rừng sản xuất; hộ gia đình nghèo tham gia trồng rừng sản xuất và phát triển lâm sản ngoài gỗ, trồng rừng phòng hộ thay thế nương rẫy trên diện tích đất lâm nghiệp được giao trong thời gian chưa tự túc được lương thực.

Một nhiệm vụ khác cũng rất quan trọng là việc xuất hàng dự trữ quốc gia phục vụ hoạt động đối ngoại của Đảng và Nhà nước. Trong 5 năm qua, Cục DTNN đã thực hiện xuất tổng số lượng là 39.200 tấn gạo cho các nước bạn Cuba, Lào để chia sẻ phần nào những khó khăn về lương thực.

Nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực DTQG

Trong thời gian tới, Cục DTNN sẽ tăng cường chỉ đạo các Chi cục DTNN khu vực phối hợp chặt chẽ với các cấp chính quyền địa phương để kịp thời rà soát, báo cáo, tổ chức triển khai thực hiện tốt công tác xuất hàng DTQG.

Kịp thời hỗ trợ các địa phương trong các tình huống bị ảnh hưởng của thiên tai, bão lụt, hạn hán, mất mùa, dịch bệnh; hỗ trợ cho đồng bào dân tộc thiểu số tham gia nhận khoán, khoanh nuôi bảo vệ và phát triển rừng; hỗ trợ cho học sinh các địa phương vùng kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn; trên cơ sở bảo đảm đúng pháp luật, tiết kiệm, hiệu quả, đúng đối tượng, đúng mục đích.

Cục DTNN cũng sẽ thường xuyên phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành để rà soát báo cáo cấp có thẩm quyền bổ sung danh mục mặt hàng cần đưa vào DTQG đảm bảo nguồn lực tại chỗ để kịp thời ứng cứu trong mọi tình huống thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh xảy ra. Nghiên cứu tiếp cận các chính sách mới, các chương trình mục tiêu để kịp thời tham mưu trình Chính phủ sử dụng nguồn lực DTQG ngày càng hiệu quả hơn. Tiếp tục tham mưu hoàn thiện đồng bộ cơ chế chính sách quản lý, tạo hành lang pháp lý và đảm bảo cho hoạt động DTQG ngày càng chặt chẽ, nền nếp, hiệu quả.

Chi cục DTNN khu vực tăng cường phối hợp với các cấp chính quyền địa phương để thực hiện tốt nhiệm vụ xuất cấp hàng DTQG phục vụ việc cứu trợ, hỗ trợ nhân dân phòng chống dịch bệnh, khắc phục hậu quả thiên tai, thực hiện các chương trình mục tiêu, dự án. Tăng cường công tác kiểm tra giám sát việc phân phối sử dụng hàng DTQG bảo đảm hiệu quả, đúng đối tượng.

Tiếp cận và phối hợp chặt chẽ cùng các cấp chính quyền địa phương trên địa bàn nắm bắt nhu cầu, có phương án rà soát tổng thể danh mục hàng DTQG hiện có và một số mặt hàng cần thiết bổ sung nhằm bảo đảm hỗ trợ nhân dân các địa phương trong việc phát triển kinh tế, khắc phục thiên tai dịch bệnh và bảo vệ an ninh Tổ quốc.