Theo đánh giá của Cục Điều tiết điện lực và các đơn vị tư vấn, hạn chế lớn nhất hiện nay của các đơn vị để tham gia thị trường bán buôn điện cạnh tranh (VWEM) chính là năng lực của cán bộ, công nhân viên. Đây là yếu tố rất quan trọng cho sự thành công của thị trường điện cũng như các đơn vị phát điện khi tham gia thị trường bán buôn điện cạnh tranh. Do đó, để có thể từng bước chính thức vận hành VWEM, Cục sẽ xây dựng đề án phát triển cơ sở hạ tầng và nâng cao năng lực cho các đơn vị tham gia; đồng thời xây dựng thiết kế chi tiết Thị trường bán buôn điện cạnh tranh để trình Bộ Công thương ban hành; xây dựng và triển khai đề án tái cơ cấu ngành điện phục vụ điện cạnh tranh để trình Chính phủ ban hành; hoàn chỉnh quy định về thiết kế thị trường bán buôn điện cạnh tranh…

Một điểm mới đáng lưu ý: Cục trưởng Cục Điều tiết điện lực, Bộ Công thương Nguyễn Anh Tuấn cho biết, nếu thị trường phát điện cạnh tranh chỉ có 1 đơn vị mua buôn duy nhất là EVN thì để bảo đảm tính cạnh tranh cao hơn, tại thị trường bán buôn điện cạnh tranh sẽ mở rộng hơn các đối tượng này. Theo đó, trước mắt sẽ có 5 Tổng công ty điện lực trực tiếp mua điện và bán cho các khách hàng. Việc có nhiều bên bán bên mua sẽ tăng tính cạnh tranh và làm giảm giá. Bộ Công thương nhận định, về lâu dài, khi thị trường điện phát triển lên các cấp độ cao hơn, khách hàng tiêu thụ điện sẽ có cơ hội được lựa chọn nhiều nhà cung cấp điện và được hưởng các lợi ích khác từ thị trường điện.

Theo Phó chủ tịch Hiệp hội Điện lực Việt Nam Trần Đình Long, ngoài yếu tố con người thì đến nay, thị trường phát điện canh tranh vẫn chưa hoàn toàn phát triển, và phát điện cạnh tranh sẽ tồn tại suốt trong quá trình phát triển các cấp độ khác. Trong thời gian tới, cần làm rõ cơ chế hoạt động của 3 tổng công ty phát điện và các công ty này sẽ chào giá theo từng nhà máy cụ thể khi tham gia thị trường điện cạnh tranh.

Cục trưởng Cục Điều tiết điện lực Nguyễn Anh Tuấn cho biết, trong việc triển khai xây dựng VWEM, đối tượng tham gia là tất cả các nhà máy điện có công suất trên 30MW và Cục cũng có cơ chế khuyến khích các nhà máy thủy điện dưới 30MW, đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật tham gia thị trường. Tuy nhiên, để chuẩn bị tham gia thị trường, các đơn vị phát điện cần tập trung đầu tư nhà máy, cơ sở hạ tầng, Cục sẽ phê duyệt thiết kế về cơ sở hạ tầng để các nhà máy triển khai xây dựng; nâng cao năng lực của cán bộ quản lý, công nhân viên vận hành trong nhà máy…

Về lâu dài, khi thị trường điện phát triển lên các cấp độ cao hơn, số lượng khách hàng tiêu thụ điện có cơ hội được lựa chọn nhà cung cấp điện sẽ tăng dần theo thời gian, tài chính các khâu trong ngành điện được cải thiện, giá điện hình thành hợp lý dựa trên quy luật cung cầu khách quan, chất lượng cung cấp điện được tăng lên, việc sử dụng điện sẽ hiệu quả hơn và khách hàng sử dụng điện sẽ được hưởng lợi ích khác từ thị trường điện cạnh tranh.

Sau gần 3 năm vận hành, thị trường phát điện cạnh tranh đã tạo được cơ chế cạnh tranh trong khâu phát điện, tăng tính minh bạch trong huy động các nguồn điện, tạo động lực cho các đơn vị phát điện vận hành hiệu quả hơn. Để có thể vận hành thí điểm thị trường bán buôn điện cạnh tranh từ đầu năm 2016 và chính thức vận hành vào năm 2019, Phó thủ tướng Chính phủ Hoàng Trung Hải cũng đã yêu cầu Bộ Công thương phải hoàn thành thiết kế chi tiết thị trường bán buôn điện cạnh tranh và báo cáo Thủ tướng Chính phủ trong tháng 6.2015.

Đại diện Bộ Công thương cũng khẳng định, thị trường bán buôn điện cạnh tranh cũng sẽ được vận hành theo đúng tiến độ và đạt được các mục tiêu đề ra. Cụ thể, sẽ xây dựng một thị trường điện cạnh tranh phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của Việt Nam, cho phép khách hàng, trước hết là các khách hàng lớn được trực tiếp mua điện trên thị trường điện.