Gần nửa số công ty Mỹ đang làm ăn ở Trung Quốc cho biết, họ đang nếm trải "sự trả đũa phi thuế quan" từ quốc gia châu Á này kể từ khi Mỹ lần đầu áp thuế hồi tháng 7 năm ngoái, theo một cuộc khảo sát tháng 5 của Phòng Thương mại Mỹ ở Trung Quốc. Nhóm này đại diện hơn 900 công ty Mỹ hoạt động ở Trung Quốc.

"Tăng cường thực thi quy định, kiểm tra gắt gao hơn các lô hàng của Mỹ... có thể gây tổn thất lớn cho các doanh nghiệp Mỹ", USA Today dẫn lời giáo sư kinh tế Thomas Prusa tại Đại học Rutgers. "Hầu hết các nhà quan sát đều đánh giá thấp đòn bẩy của Trung Quốc với các công cụ chính sách thương mại khác này".

Cách thức Trung Quốc có thể trả đũa Mỹ là vấn đề tranh luận rộng khắp khi Mỹ chuẩn bị đánh thuế lên tổng 300 tỷ USD lượng hàng nhập khẩu còn lại từ Trung Quốc, thêm vào các mức thuế mà Mỹ đang áp hiện nay lên 250 tỷ USD hàng nhập khẩu từ Trung Quốc. Trái lại, Mỹ xuất khẩu chỉ 120 tỷ USD hàng hóa sang Trung Quốc.

Theo Washington Post, có 5 "ngón đòn" mà Trung Quốc có thể vận dụng để đáp trả và gây tổn thất cho kinh tế Mỹ ngoài quyết định áp thêm thuế. 

Ngừng mua hàng của Mỹ

Trung Quốc có thể từ bỏ các cam kết mua thêm 10 triệu tấn sản phẩm nông nghiệp Mỹ. Điều đó sẽ kéo dài "nỗi đau" cho các nông dân Mỹ vì doanh số bán sang Trung Quốc thấp hơn và giảm giá.

"Cuộc chiến thương mại của ông Trump đang đẩy ngành nông nghiệp năng suất cao nhất thế giới vào trạng thái nhận phúc lợi khổng lồ, vì nông dân Mỹ sẽ nhận được trợ cấp lớn từ chính phủ để duy trì hoạt động kinh doanh", giáo sư Thomas Prusa bình luận thêm.

Trung Quốc cũng đang dọa sẽ dừng cấp tiền cho dự án khí đốt tự nhiên 43 tỷ USD ở Alaska, theo tờ Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng. 

Làm chậm thủ tục hải quan

"Theo thời gian, quy trình hải quan ngày càng trở nên nghiêm ngặt và khó khăn hơn đối với nhiều công ty nước ngoài", John Larkin, Chủ tịch hãng tư vấn Larkin Trade International chuyên về tuân thủ thương mại tại Trung Quốc, cho biết.

Xe nhập khẩu của Ford đã bị giữ tại các cảng Trung Quốc hồi năm ngoái trong một chiến thuật rõ ràng liên quan đến chiến tranh thương mại. Trung Quốc cũng trì hoãn nhập khẩu các loạt hạt và trái cây của Mỹ hồi tháng 5/2018. Các doanh nghiệp và nông dân Mỹ vốn đã đối mặt với mức thuế cao hơn lại vướng phải nhiều rắc rối nếu hàng hóa bị kẹt tại các cảng Trung Quốc.

Bán trái phiếu Mỹ

Trung Quốc là chủ nợ lớn nhất của Mỹ. Hồi tháng 3, Trung Quốc đã bán số lượng lớn trái phiếu Mỹ trong vòng gần hai năm rưỡi, theo Bộ Tài chính Mỹ. Tổng cổ phần Trung Quốc đang nắm giữ là 1,12 nghìn tỷ USD trong tháng 3.

Ngày càng nhiều nhà phân tích chỉ ra viễn cảnh Trung Quốc có thể viện đến "lựa chọn hạt nhân", bán cổ phần hoặc giảm các giao dịch mua hiện tại - điều có thể đẩy lãi suất dài hạn của Mỹ lên cao. Tuy nhiên, điều này cũng có thể khiến Trung Quốc "gậy ông đập lưng ông".

Để Nhân dân tệ giảm giá trước USD

Một tấm thẻ nữa Trung Quốc có thể viện đến là để Nhân dân tệ trượt giá so với đồng đôla Mỹ, khiến hàng hóa nước này rẻ hơn ở nước ngoài. 

"Khi thuế quan Mỹ là 10%, nhiều khả năng tỷ giá hối đoái sẽ hấp thụ hết tác động mà không gây thiệt hại tài sản thế chấp lớn", Prusa nói. "Tuy nhiên, tỷ giá hối đoái sẽ không thể hấp thụ hết tác động của mức thuế 25%".

Nhân dân tệ giảm giá còn làm cho các sản phẩm của Mỹ đắt đỏ hơn ở Trung Quốc, kết hợp với tác động của thuế quan Trung Quốc đối với hàng xuất khẩu Mỹ.

Chậm cấp phép và phê duyệt cho các công ty Mỹ

Trung Quốc cũng có thể thiết lập các khâu kiểm tra chặt chẽ hơn đối với các công ty Mỹ trong các lĩnh vực như thuế, thiết bị chữa cháy và chứng chỉ môi trường; chậm phê duyệt giấy phép kinh doanh; và khuyến khích người tiêu dùng trong nước tẩy chay các sản phẩm Mỹ.

"Thị trường nội địa Trung Quốc sẽ mau chóng lớn hơn thị trường Mỹ", Mauro Guillen, một giáo sư về quản lý quốc tế tại trường Wharton, bình luận.

Tất nhiên, Trung Quốc có thể áp dụng nhiều mức thuế hơn nữa đối với hàng hóa Mỹ. Nhưng vấn đề sâu xa hơn là, thuế quan chỉ là một chính sách mà Bắc Kinh có thể sử dụng, theo ông Prusa. "Trung Quốc còn cách khác để đáp trả".