Nhà nghỉ sinh thái (ecolodge) thường được hiểu là những địa điểm du lịch mà sự hiện diện của nó không gây ra nhiều tác động đến môi trường tự nhiên, thậm chí là một phần của dự án về môi trường. Rất nhiều quan điểm và tiêu chuẩn được đưa ra cho nhà nghỉ sinh thái, nhưng nhìn chung xoay quanh các nguyên tắc: thân thiện và bảo vệ môi trường; gần gũi văn hóa bản địa; có định hướng bảo tồn rõ rệt.

Nguyên tắc thân thiện và bảo vệ môi trường

Môi trường luôn là tiêu chí hàng đầu để xác định một nhà nghỉ sinh thái mà trong đó, địa điểm xây dựng là một trong yếu tố quan trọng. Cộng với các tiêu chí:

-Quy mô xây dựng không quá lớn (thường không quá 30 phòng) tại những khu vực tự nhiên, tránh xa sự ồn ào và khói bụi của đô thị.

-Phòng nghỉ được tận dụng từ những kiến trúc cũ có sẵn hoặc xây dựng theo phong cách địa phương bằng những vật liệu tự nhiên, thân thiện với môi trường.

-Giảm thiểu tối đa tác động lên môi trường xung quanh thông qua việc sử dụng đồ có thể tái sử dụng thay cho đồ nhựa, tiết kiệm điện nước, trồng trọt ngay trong khuôn viên và tái chế hết mức có thể. Một số khu nghỉ dưỡng xanh còn sử dụng hoàn toàn năng lượng mặt trời để vận hành các hoạt động của mình, hay thậm chí hoạt động theo mô hình tự cung tự cấp mọi thứ.

Gần gũi văn hóa bản địa

Bên cạnh môi trường, con người và văn hóa địa phương cũng là một trong những giá trị không thể thiếu trong việc phát triển du lịch xanh. Những khu nghỉ dưỡng xanh sẽ cung cấp cho du khách nhiều trải nghiệm đậm chất đời sống bản địa.

Du khách sẽ tham gia các hoạt động cộng đồng hoặc thưởng thức món ăn làm từ những nguyên liệu được lấy ngay trong chính khu vườn của nhà nghỉ hoặc từ những nông dân bản địa.

Nhiều nhà nghỉ sinh thái còn để du khách cùng lao động, trồng trọt, chăn nuôi, làm thủ công… để hiểu thêm về cuộc sống tại địa phương.

Định hướng bảo tồn cho du khách và người dân

Những nhà nghỉ sinh thái sẽ thuê và đào tạo dân cư về cách thức làm việc trọng lĩnh vực dịch vụ du lịch – khách sạn. Điều này sẽ cho họ một nguồn thu nhập ổn định và quan trọng là có cơ hội gìn giữ lối sống, bản sắc văn hóa.

Về phía du khách, nghỉ ngơi ở một không gian thân thiện với môi trường sẽ giúp họ gần gũi hơn với tự nhiên, từ đó ý thức rõ hơn về việc bảo tồn động thực vật hoang dã. Bên cạnh đó, khách du lịch cũng có cơ hội kết nối với những bộ tộc có nền văn hóa xa lạ và ngược lại.

Theo báo cáo tổng kết năm 2019 của booking.com, khoảng 70% du khách quốc tế có xu hướng đặt chỗ ở thân thiện với môi trường với các từ khóa như ecolodge (nhà nghỉ sinh thái) hay green hotel (khách sạn xanh). Xu hướng này cũng dẫn tới một thực trạng mới được gọi là “tẩy xanh” (greenwashing) – hành vi dùng khái niệm du lịch xanh như một cách thức marketing thu hút du khách thay vì hành động một cách thiết thực.