Quyết liệt chấn chỉnh tình trạng nợ đọng

Ông Nguyễn Minh Tiến, Chánh văn phòng Văn phòng điều phối Nông thôn mới Trung ương (Bộ NN&PTNT) cho biết,hiện nay số nợ đọng xây dựng cơ bản cũng tạo sức ép tương đối lớn đối với nhiều địa phương, nhất là mục tiêu giai đoạn 2016-2020 (50% số xã đạt chuẩn) cao hơn so với giai đoạn vừa qua (20% số xã đạt chuẩn, thực tế đến nay cả nước đã có 22,1% số xã được công nhận đạt chuẩn NTM).

Để đánh giá tình hình nợ đọng xây dựng cơ bản, Bộ NN&PTNT đã có nhiều văn bản yêu cầu các địa phương rà soát, báo cáo chi tiết các khoản nợ đọng xây dựng cơ bản khi thực hiện Chương trình NTM. Đến nay, Bộ NN&PTNT đã tổng hợp được số liệu của cả nước, có 53/63 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương có nợ đọng xây dựng cơ bản trong xây dựng NTM với tổng số nợ 15.277 tỷ đồng. Trong đó, tình trạng nợ đọng xây dựng cơ bản chủ yếu diễn ra ở các tỉnh phía Bắc, nhất là các tỉnh vùng đồng bằng sông Hồng, Bắc Trung Bộ.

Bên cạnh đó, Bộ NN&PTNT đã tham mưu Trưởng ban chỉ đạo Trung ương thành lập 3 đoàn đi kiểm tra, đánh giá tình hình thực tế nợ đọng xây dựng cơ bản tại các địa phương có số nợ đọng lớn để đề xuất, kiến nghị Ban Chỉ đạo Trung ương và Thủ tướng Chính phủ có giải pháp xử lý dứt điểm nợ đọng xây dựng cơ bản trong xây dựng NTM và sẽ xem xét xử lý trách nhiệm người đứng đầu những địa phương làm sai. Hiện nay, Bộ NN&PTNT đang phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính chuẩn bị báo cáo và kiến nghị những giải pháp cụ thể.

Đồng thời, Bộ NN&PTNT đã chủ động phối hợp với các cơ quan thông tin đại chúng tăng cường tổ chức thực hiện các hoạt động truyền thông, cung cấp thông tin để các địa phương nhận thức đúng về định hướng, nguyên tắc, cơ chế của chương trình và tuyên truyền về những cách làm phù hợp, sáng tạo, đúng quy định của pháp luật.

Sẽ ưu tiên phân bổ nguồn lực cho địa phương khó khăn

Tuy nhiên, theo ông Tiến, việc thực hiện Chương trình NTM không phải do ý chí chủ quan của cá nhân lãnh đạo địa phương mà là sự đồng lòng nhất trí của tập thể người dân, điều này đã được minh chứng qua hơn 5 năm triển khai thực hiện Chương trình. Vì vậy, với những địa phương mà người dân chưa nhận thức rõ được tầm quan trọng của việc thực hiện Chương trình và vai trò làm chủ của mình trong tham gia xây dựng NTM thì cần tiếp tục tuyên truyền, vận động người dân và cán bộ về phương pháp, cách làm phù hợp với điều kiện thực tế tại địa phương, không nóng vội, chạy theo thành tích.

Đồng thời, Chính phủ sẽ có chính sách hỗ trợ ưu tiên phân bổ nguồn lực lớn hơn cho những địa phương khó khăn, những xã đủ điều kiện để phấn đấu về đích. Hiện nay, Bộ NN&PTNT đang hoàn chỉnh đề xuất về nguyên tắc và tiêu chí phân bổ vốn ngân sách nhà nước trung hạn, trong đó có hệ số ưu tiên cao hơn cho các xã đặc biệt khó khăn cũng như các xã đạt trên 15 tiêu chí để phấn đấu về đích.

Vừa qua, Quốc hội đã cam kết nguồn ngân sách Trung ương hỗ trợ trực tiếp cho Chương trình trong 5 năm tới với mức tối thiểu 63.155 tỷ đồng (tăng gấp 3,8 lần so với NSTW hỗ trợ trong 5 năm vừa qua). Do vậy, giai đoạn 2016-2020, việc xác định mục tiêu phấn đấu xã đạt chuẩn NTM đã và đang được rà soát, xem xét kỹ để thống nhất giữa Trung ương và các cấp địa phương để đảm bảo phù hợp với thực tiễn triển khai Chương trình ở từng địa phương cũng như khả năng huy động nguồn lực.

Bộ NN&PTNT cũng đang hoàn thiện Tờ trình Thủ tướng Chính phủ về bộ tiêu chí NTM cấp xã giai đoạn 2016-2020, trong đó có đề xuất áp dụng linh hoạt qui định mức đạt chuẩn NTM đối với một số tiêu chí cơ sở hạ tầng… Qua đó, sẽ hạn chế việc một số địa phương áp dụng máy móc qui định tiêu chí NTM dẫn đến đầu tư lãng phí, chưa phù hợp với nhu cầu của người dân, cộng đồng cũng như khả năng huy động nguồn lực. Như vậy, cũng góp phần giảm bớt gánh nặng và áp lực đối với các địa phương.

Do vậy, với những giải pháp nêu trên, các địa phương sẽ không bị ép buộc phải phấn đấu về đích bằng mọi giá. Từ những bài học kinh nghiệm trong 5 năm qua; trên thực tế, hiện nay các tỉnh đang xây dựng và hoàn chỉnh lộ trình cụ thể các xã phấn đầu về đích theo từng năm cho cả giai đoạn 2016-2020 trên cơ sở thực trạng xây dựng NTM hiện nay và khả năng cân đối, huy động nguồn lực trong giai đoạn tới đây.