Ai cũng biết rằng, lãng phí đã ngốn đi tài sản rất lớn của Nhà nước và xã hội. Nhưng dùng Luật chưa đủ, quan trọng là chúng ta phải tạo ra được một tập tính xã hội mà dân việt Nam vốn là dân tộc đã từng có tập tính hết sức tiết kiệm, đương nhiên có thể đó là thời kỳ chúng ta chưa giàu có nhưng những tập tính đó đã ăn sâu trong đời sống con người.

Bên cạnh luật pháp, đối với hành vi lãng phí thì quan trọng là phương pháp giáo dục, đồng thời gây dựng những chế tài cần thiết đặc biệt với những lãng phí của công. Tôi thấy có nhiều hiện tượng rất khó giải thích. Ví dụ ngành giao thông chỉ cần kiểm tra lại những dự án lập tức dôi ra 15.000 tỷ đồng, hay Chính phủ có chủ trương tiết kiệm ngân sách, lập tức các ngành báo cáo lên có thể rút được ngay vài ba nghìn tỷ đồng.

Dường như chúng ta chỉ tiếp cận vấn đề đó khi nào có chủ trương, đường hướng đến thành tích nhiều hơn. Cho nên tôi cho rằng, những chế tài để tiết kiệm, chống lãng phí tài sản, công quỹ Nhà nước là hết sức quan trọng, trong đó, Chính phủ gương mẫu đi đầu.

PV: Mặc dù trong quá trình hơn 7 năm thực hiện Luật, Chính phủ đã đưa ra 5 lĩnh vực chính để giám sát việc thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, tuy nhiên tình trạng lãng phí vẫn chưa được ngăn chặn. Vậy theo ông điều cốt yếu cần phải tháo gỡ là gì?

Đại biểu Dương Trung Quốc: Theo tôi điều quan trọng là giám sát của dân đối với chi tiêu ngân sách. Đây cũng là một trong những lĩnh vực được Chính phủ giám sát trong thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Còn bản thân tiết kiệm xã hội thì tăng cường giáo dục, tuyên truyền và những phương thức để chúng ta hình thành dần hay trở lại dần với tập tính vốn có của dân tộc mình đó là sự tằn tiện, tiết kiệm.

Nhưng người dân đứng ở góc độ nào để giám sát. Ví dụ như quyết định hành chính không phù hợp nếu thành sự thật thì nó sẽ gây lãng phí, thưa ông?

Tôi cho rằng, tiết kiệm phải hướng vào bộ máy công quyền sử dụng ngân sách, còn cái liên quan đến đời sống xã hội, tiết kiệm xã hội thì chúng ta có thể đẩy mạnh tuyên truyền.

Trên thực tế hành vi lãng phí gây hậu quả khôn lường, nhưng điều quan trọng phải xuất phát từ thái độ tự giác cũng như công tác giám sát phải được thực hiện nghiêm, thưa ông?

Chỉ cần rà soát lại những dự án về các con đường quốc lộ, ngay lập tức riêng ngành giao thông đã tiết kiệm 15.000 tỷ đồng, mà coi là 1 thành tích chứ không phải là nguyên tắc để xây dựng những dự án. Tôi cho rằng quan trọng là tính gương mẫu, nếu không gương mẫu là do giám sát kém. Đúng là vẫn còn tình trạng  lãng phí của nhà nước rất lớn đó là chưa nói thất thoát cũng là lãng phí.

Sửa Luật là quan trọng nhưng tổ chức thực hiện lại là khâu quan trọng hơn. Tôi nhắc lại chuyện xưa, không  phải tự dưng cụ Hồ đi dép cao su, nước còn nghèo thì ta phải hành xử cho đúng.

Ông đã nghiên cứu kỹ Luật chưa và nếu kỳ tới trình Quốc hội xem xét thông qua, ông có bấm nút thông qua không?

Mỗi lần sửa Luật để tiếp cận dần thực tiễn và có hiệu ứng hơn. Tôi sẽ thông qua. Quan trọng là giám sát Luật và vai trò gương mẫu của cơ quan công quyền, của Chính phủ và các cơ quan tiêu tiền của Nhà nước.

Xin cảm ơn ông!