Phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương 02 cấp trong lĩnh vực Tài chính: Hoàn thành khối lượng công việc đồ sộ
Chỉ trong thời gian ngắn, Bộ Tài chính đã hoàn thành khối lượng công việc đồ sộ, để đáp ứng yêu cầu khẩn trương trình Chính phủ ban hành Nghị định số 125/2025/NĐ-CP quy định về phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương 02 cấp trong lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Tài chính.
Rốt ráo hoàn thành khối lượng công việc đồ sộ
Trước khi tiến hành cuộc cách mạng sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, vốn dĩ Bộ Tài chính là đơn vị quản lý đa ngành, đa lĩnh vực. Tính chất này còn tăng mạnh sau khi Bộ hợp nhất với Bộ Kế hoạch và Đầu tư.

Thực tiễn đó đặt ra thách thức lớn với Bộ Tài chính trong việc chỉ trong một thời gian ngắn, nhưng phải hoàn thành việc rà soát khối lượng văn bản quy phạm pháp luật rất lớn, cũng như thực tiễn công tác quản lý nhà nước, để gấp rút hoàn thành xây dựng và trình Chính phủ ban hành Nghị định số 125/2025/NĐ-CP ngày 11/06/2025 quy định về phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương 02 cấp trong lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Tài chính, có hiệu lực ngay từ ngày 01/07/2025.
Một nội dung đáng chú ý tại Nghị định số 125/2025/NĐ-CP là quy định rõ nhiệm vụ, quyền hạn của Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp tỉnh đối với cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 6 Nghị định số 92/2024/NĐ-CP được thực hiện đối với Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp xã. Trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước về đăng ký tổ hợp tác, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã đối với Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện quy định tại khoản 1 và khoản 4 Điều 8 Nghị định số 92/2024/NĐ-CP được thực hiện đối với Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp xã.
Trên thực tế, chỉ trong thời gian ngắn, Bộ Tài chính đã hoàn tất khối lượng công việc đồ sộ với rất nhiều quy định liên quan tới phân định nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương theo mô hình tổ chức chính quyền địa phương 02 cấp trong các lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ bao gồm: Đầu tư phát triển; đấu thầu; trưng mua, trưng dụng tài sản, tài chính đất đai, quản lý, sử dụng tài sản công; quản lý thuế, phí; quản lý giá; kinh doanh bảo hiểm; hộ kinh doanh, tổ hợp tác, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã; phát triển doanh nghiệp nhà nước; tín dụng chính sách xã hội.
Nghị định số 125/2025/NĐ-CP được Chính phủ ban hành đồng thời với 27 Nghị định về phân quyền, phân cấp; phân định thẩm quyền giữa Chính phủ và chính quyền địa phương 02 cấp là một nỗ lực thể hiện sự quyết liệt, rốt ráo vào cuộc của Bộ Tài chính trong việc khẩn trương hoàn thiện hệ thống pháp luật về lĩnh vực tài chính nói chung, các quy định về phân định nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương theo mô hình tổ chức chính quyền địa phương 02 cấp trong các lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Tài chính nói riêng.
Phân định nhiệm vụ, quyền hạn cụ thể, rõ ràng
Những nội dung chi tiết tại Nghị định số 125/2025/NĐ-CP thể hiện sự phù hợp với quy định của Hiến pháp; cũng như các nguyên tắc, quy định về phân định thẩm quyền, phân quyền, phân cấp của Luật Tổ chức Chính phủ, Luật Tổ chức chính quyền địa phương.
Đặc biệt là bảo đảm phân định nhiệm vụ, quyền hạn giữa các cấp chính quyền địa phương phù hợp với nhiệm vụ, quyền hạn và năng lực của cơ quan, người có thẩm quyền thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được phân định; không trùng lặp, chồng chéo, bỏ sót chức năng, nhiệm vụ giữa chính quyền địa phương các cấp và giữa các cơ quan, tổ chức thuộc chính quyền địa phương.
Đồng thời, bảo đảm phân định rõ thẩm quyền giữa HĐND, UBND, Chủ tịch UBND; phân định rõ thẩm quyền chung của UBND và thẩm quyền riêng của Chủ tịch UBND.
Cùng với đó là bảo đảm cơ sở pháp lý cho hoạt động bình thường, liên tục, thông suốt của cơ quan, xã hội, người dân và doanh nghiệp; bảo đảm quyền con người, quyền công dân; tạo điều kiện thuận lợi cho cá nhân, tổ chức trong tiếp cận thông tin, thực hiện các quyền, nghĩa vụ và các thủ tục theo quy định của pháp luật.
Ngoài ra, các nội dung tại Nghị định số 125/2025/NĐ-CP còn bảo đảm tính thống nhất trong tổ chức thi hành Hiến pháp và pháp luật; bảo đảm tính công khai, minh bạch, trách nhiệm giải trình và thực hiện có hiệu quả việc kiểm soát quyền lực gắn với trách nhiệm kiểm tra, thanh tra, giám sát của cơ quan nhà nước cấp trên. Đồng thời bảo đảm không ảnh hưởng đến việc thực hiện các điều ước quốc tế, thỏa thuận quốc tế mà Việt Nam là thành viên.
Đặc biệt, Nghị định số 125/2025/NĐ-CP quy định cụ thể trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, người có thẩm quyền ở cấp tỉnh, cấp xã trong việc tiếp nhận chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, hồ sơ, tài liệu của cơ quan, tổ chức, người có thẩm quyền ở cấp huyện và tiếp tục chủ trì, phối hợp với cơ quan, tổ chức, người có thẩm quyền có liên quan để thực hiện công việc được giao.
Đồng thời chủ động ban hành văn bản theo thẩm quyền để giải quyết công việc được phân định tại Nghị định này và cập nhật, phản ánh tình hình thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn, khó khăn, vướng mắc phát sinh trong quá trình thực hiện tới cơ quan, người có thẩm quyền để được hướng dẫn, tháo gỡ kịp thời.
Về phân định thẩm quyền khi tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp trong các lĩnh vực đầu tư phát triển, Nghị định số 125/2025/NĐ-CP quy định rõ, trong và sau quá trình kiện toàn tổ chức bộ máy chính quyền địa phương 02 cấp thẩm quyền thực hiện quyết toán vốn đầu tư công dự án hoàn thành đối với dự án thuộc thẩm quyền phê duyệt của Chủ tịch UBND cấp huyện được thực hiện theo các trường hợp sau: Chủ tịch UBND cấp tỉnh phê duyệt quyết toán vốn đầu tư dự án hoàn thành đối với các dự án do cơ quan, đơn vị trực thuộc cấp tỉnh nhận bàn giao từ cấp huyện; Chủ tịch UBND cấp xã phê duyệt quyết toán vốn đầu tư dự án hoàn thành đối với các dự án do cơ quan, đơn vị trực thuộc cấp xã nhận bàn giao từ cấp huyện.