Phòng ngừa gian lận trong môi trường điện tử
Bên cạnh yêu cầu tạo thuận lợi cho các DN chấp hành tốt pháp luật, lãnh đạo Tổng cục Hải quan chỉ đạo các đơn vị nghiệp vụ, các Cục Hải quan địa phương chú trọng và nâng cao hiệu quả quản lý, phòng, chống vi phạm pháp luật trong môi trường điện tử.
Khai báo nhiều để chọn luồng!
Mới đây, một lãnh đạo Cục Hải quan Hải Phòng phản ánh, tại đơn vị có tình trạng DN cố tình khai báo nhiều lần cho 1 lô hàng để né tránh việc kiểm tra, kiểm soát, giám sát của cơ quan Hải quan. Cụ thể, khi DN khai báo làm thủ tục tại Chi cục A nhưng tờ khai bị phân luồng Đỏ (phải kiểm tra thực tế hàng hóa), DN liền khai báo một tờ khai mới cho lô hàng tại cùng Chi cục hoặc khai báo để làm thủ tục tại Chi cục khác, đến khi đạt được mục đích DN mới chính thức làm thủ tục hải quan.
Tai buổi làm việc giữa Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Nguyễn Văn Cẩn và Cục CNTT và Thống kê Hải quan ngày 14/6 vừa qua, Phó Cục trưởng Cục Giám sát quản lý về hải quan (Tổng cục Hải quan) Âu Anh Tuấn nhận định tình trạng hủy tờ khai có diễn biến phức tạp. Lẽ thường nhiều DN cố tình hủy tờ khai, khai nhiều lần để tờ khai được phân vào luồng Xanh (miễn kiểm tra thực tế hàng hóa) nhưng thực tế có cả trường hợp DN cố tình muốn được phân vào luồng Đỏ? Đây là vấn đề rất cần quan tâm phân tích, làm rõ.
Lãnh đạo Cục Hải quan Hải Phòng đề xuất, để ngăn chặn, phát hiện kịp thời, hiệu quả các hành vi buôn lậu, gian lận thương mại trong môi trường điện tử, Tổng cục Hải quan cần có biện pháp quản lý đối với DN khai báo tờ khai vào luồng Đỏ nhưng chưa khai báo danh sách số hiệu container, sau đó khai báo tờ khai khác để lựa chọn luồng (Vàng, Xanh). Đồng thời cần nâng cấp Hệ thống VNACCS/VCIS và các hệ thống thông tin nghiệp vụ khác để bổ sung chức năng cảnh báo các trường hợp DN khai báo nhiều tờ khai cho 1 lô hàng.
Huy động sự vào cuộc của lực lượng CNTT
Trong buổi làm việc với Cục CNTT và Thống kê Hải quan, Tổng cục trưởng Nguyễn Văn Cẩn chỉ rõ: Để đáp ứng yêu cầu đặt ra trong tình hình mới, lực lượng CBCC trong lĩnh vực CNTT không chỉ đơn thuần là những người làm công tác kỹ thuật mà cần chú trọng hơn nữa tới các hoạt động nghiệp vụ, góp phần phục vụ công tác quản lý hải quan một cách hiệu quả. Bởi việc thực hiện tốt song song 2 nhiệm vụ vừa tạo thuận lợi cho hoạt động thương mại vừa đảm bảo nâng cao hiệu quả công tác quản lý là hết sức khó khăn, đòi hỏi sự nỗ lực lớn của toàn Ngành.
Vì vậy, bên cạnh việc thực hiện các công việc liên quan đến ứng dụng CNTT, Cục CNTT và Thống kê Hải quan phải xác định là một đơn vị nghiệp vụ để phối hợp với các đơn vị chức năng kịp thời phát hiện, ngăn chặn các nguy cơ lợi dụng môi trường điện tử hóa, tự động hóa hải quan để gian lận. Nhất là phải xây dựng, duy trì một lực lượng đủ mạnh làm công tác đảm bảo an ninh, an toàn hệ thống. Nâng cao hơn nữa trong thực hiện quy chế phối hợp với Tổng cục An ninh (Bộ Công an) trong đảm bảo an ninh, an toàn cho VNACCS/VCIS…
Đối với việc sử dụng tài khoản để truy cập, khai thác thông tin trong hệ thống dữ liệu thông tin của Ngành, Tổng cục trưởng chỉ đạo Cục CNTT và Thống kê Hải quan phối hợp với các vụ, cục, các Cục Hải quan địa phương khẩn trương rà soát lại để khu biệt rõ từ cấp Chi cục, cấp Cục và các vụ, cục những trường hợp nào được cấp tài khoản để khai thác thông tin, đồng thời chỉ rõ trách nhiệm của CBCC được cấp tài khoản trong việc bảo mật thông tin về tài khoản. Điều này giúp cho việc truy cập, khai thác thông tin trên các hệ thống được nhanh chóng, đồng thời phòng ngừa, ngăn chặn hành vi cố tình khai thác thông tin của Ngành phục vụ mục đích cá nhân.
Cục trưởng Cục CNTT và Thống kê Hải quan Nguyễn Mạnh Tùng cho biết: Hiện nay, các hệ thống CNTT của Ngành được bảo mật rất cao, việc truy cập, can thiệp trái phép vào các hệ thống là rất khó xảy ra. Bên cạnh đó, mọi việc truy cập, xử lý trong các hệ thống CNTT đều có lưu lại dấu vết, vì vậy, khi phát hiện dấu hiệu bất thường, các đơn vị cần kịp thời phối hợp với Cục CNTT và Thống kê Hải quan để ngăn chặn và truy tìm thủ phạm.