Những nhà ngoại giao Hàn Quốc mong muốn hàn gắn mối quan hệ vốn đã xấu đi trong thời gian qua với Nhật Bản nhiều khả năng sẽ đối diện với thái độ lạnh nhạt từ Tokyo khi đến tham dự lễ đăng quang sắp tới của Nhật hoàng Naruhito. Và với việc Tổng thống Moon Jae-in lựa chọn không đến, cơ hội để cải thiện mối quan hệ song phương giữa Seoul và Tokyo là rất thấp.

Thay cho Tổng thống Moon Jae-in, Thủ tướng Hàn Quốc Lee Nak-yon - một chuyên gia về Nhật Bản rất thành thạo tiếng Nhật, sẽ đến tham dự sự kiện được diễn ra trong hai ngày 22 và 23/10/2019 này. Theo Chính phủ Nhật Bản, Tokyo sẽ đón đại diện từ 160 đến 170 quốc gia tới tham dự lễ đăng quang của Nhật hoàng Naruhito.

Quan hệ Nhật - Hàn đã xấu đi kể từ mùa hè năm nay, sau khi Tokyo siết chặt quy định xuất khẩu sang Hàn Quốc đối với ba loại vật liệu công nghệ cao quan trọng, là fluorinated polyimide (nhựa nhiệt dẻo), hydrogen fluoride và resist (chất cản màu).

Động thái trên được nhiều người cho là xuất phát từ sự bất bình của Nhật Bản đối với phán quyết của Tòa án Tối cao Hàn Quốc ngày 30/10/2018, yêu cầu Nippon Steel - tập đoàn thép lớn nhất Nhật Bản, phải bồi thường cho bốn lao động thời chiến Hàn Quốc mỗi người 100 triệu won (khoảng 85.000 USD).

Trong khi đó, Nhật Bản khẳng định nước này đã đáp ứng các khoản bồi thường cần thiết cho Hàn Quốc theo một hiệp ước bình thường hóa quan hệ mà hai nước đã cùng ký kết vào năm 1965.

Sau khi quy định hạn chế xuất khẩu được công bố, hàng loạt hoạt động tẩy chay và "ăn miếng trả miếng" đã diễn ra từ hai bên, đẩy quan hệ giữa Tokyo và Seoul rơi vào trạng thái căng thẳng nhất trong nhiều thập niên qua.

Trước tình trạng mối quan hệ với Nhật Bản ngày càng lao dốc, Tổng thống Moon Jae-in giờ đây đang phải chống chọi với hàng loạt chỉ trích từ các đối thủ chính trị, cũng như cố gắng ngăn tỷ lệ ủng hộ mình rơi xuống mức quá thấp.

Hãng tin Reuters dẫn lời một quan chức chính phủ Hàn Quốc cho biết, Seoul hy vọng chuyến viếng thăm sắp tới của Thủ tướng Lee Nak-yon sẽ giúp cải thiện quan hệ và thúc đẩy đối thoại.

Tuy nhiên, niềm tin của Tokyo vào chính quyền Tổng thống Moon gần như đã chạm đáy, khi ngày một nhiều thành viên chính quyền Thủ tướng Shinzo Abe tin rằng, quan hệ giữa hai bên sẽ khó lòng cải thiện, chừng nào ông Moon còn đương chức. Tâm lý này đã lên đến mức cực điểm.

Theo Nikkei Asian Review, Thủ tướng Shinzo Abe đã nói với nhiều người thân cận rằng ông không tin quan hệ Nhật – Hàn sẽ có thể được cải thiện trong ít nhất là 5 năm tới. Đồng thời, Nhật Bản nên tập trung phát triển quan hệ ngoại giao ở nơi khác, "thay vì hao tâm tổn sức cho một đất nước không thể tin tưởng được".

Trong hai ngày sắp tới, có thể Thủ tướng Abe sẽ gặp Thủ tướng Lee, song xác suất này là khá thấp. Nếu có, cuộc gặp nhiều khả năng cũng chỉ kéo dài 5 phút, khi ông Abe dự kiến phải tiếp lãnh đạo từ khoảng 50 quốc gia khác. 

"Chẳng qua là vì tôi không thể phớt lờ trước một vị khách của hoàng đế mà thôi", tờ Nikkei Asian Review dẫn lời ông Abe nói với các nhà lập pháp thân cận. Ngoài ra, vị Thủ tướng cũng nói thêm, ông không cho rằng cuộc gặp này có thể giúp cải thiện mối quan hệ.