Triển khai cơ chế tự chủ trong đó có tự chủ về tài chính, các bệnh viện công lập nói chung và bệnh viện công lập trên địa bàn tỉnh Thanh Hoá nói riêng đang đứng trước các thách thức khi mà theo lộ trình, nguồn thu từ ngân sách nhà nước đang ngày càng giảm dần. Bối cảnh đó đặt ra yêu cầu cần thay đổi quản lý để kiểm soát chi phí, tăng nguồn thu góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của bệnh viện. Kế toán trách nhiệm được coi là công cụ hữu hiệu cho thay đổi phương pháp quản lý tại bệnh viện công lập thông qua việc gắn trách nhiệm cho các trung tâm và đánh giá hiệu quả hoạt động của các trung tâm trách nhiệm. Trên cơ sở đánh giá thực trạng kế toán trách nhiệm tại các các bệnh viện công lập trên địa bàn tỉnh Thanh Hoá, bài viết đề xuất một số khuyến nghị về vận dụng kế toán trách nhiệm nhằm góp phần nâng cao hiệu quả quản lý của các bệnh viện công lập trên địa bàn trong thời gian tới.

Trên thế giới, có nhiều quốc gia áp dụng cơ chế tài chính tự chủ đối với bệnh viện đã đạt được hiệu quả cao. Việt Nam cũng đã áp dụng cơ chế này tại nhiều bệnh viện. Cơ chế tài chính đảm bảo quyền tự chủ của bệnh viện cơ bản gồm: biên chế, bộ máy và tiền lương. Cơ chế tài chính của các bệnh viện sẽ ảnh hưởng đến bộ phận kế toán quản trị trong các bệnh viện đó thông qua dự toán chi phí, thực hiện dự toán chi phí và công tác quyết toán.

Trong những năm qua, chất lượng bệnh viện công lập đã có nhiều thay đổi. Tuy nhiên, để nâng cao hơn nữa chất lượng dịch vụ khám chữa bệnh nói riêng và chất lượng bệnh viện công lập nói chung, cần có những nghiên cứu sâu về các nhân tố ảnh hưởng từ cơ sở vật chất, sự tin tưởng, quan tâm chăm sóc, nhân lực, thái độ phục vụ và tài chính. Dựa trên phân tích 305 mẫu khảo sát từ người bệnh sử dụng dịch vụ y tế của các bệnh viện công trên địa bàn, nhóm nghiên cứu đưa ra quan điểm học thuật về các nhân tố ảnh hưởng và đề xuất các khuyến nghị nhằm nâng cao chất lượng bệnh viện công lập trên địa bàn TP. Hà Nội trong thời gian tới.

Nghiên cứu kinh nghiệm thực tiễn quản lý tài chính theo hướng tự chủ đối với bệnh viện công lập tại quốc gia có tính tương đồng với Việt Nam như Trung Quốc và các quốc gia có hệ thống y tế phát triển như Hoa Kỳ và Cộng hòa Séc, bài viết hàm ý giải pháp nhằm góp phần hoàn thiện công tác quản lý tài chính theo hướng tự chủ đối với bệnh viện công lập Việt Nam.

Sau 12 năm thực hiện Nghị định số 43/2006/NĐ-CP của Chính phủ, nguồn thu hoạt động sự nghiệp y tế của các bệnh viện công lập không ngừng tăng qua các năm, góp phần đảm bảo các khoản chi thường xuyên, dần tiến tới tự chủ hoàn toàn về tài chính, giảm thiểu đáng kể sự lệ thuộc vào ngân sách nhà nước.