Chỉ số LDR là tỷ lệ cấp dư nợ tín dụng trên vốn huy động. Cùng với chỉ số tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn, LDR là một trong hai chỉ số cơ bản nhất thể hiện khả năng thanh khoản, đặc biệt là thanh khoản kỳ hạn của ngân hàng.

Chỉ số LDR tăng mạnh

Theo quy định tại Thông tư số 22/2019/TT-NHNN, tỷ lệ LDR tối đa của các ngân hàng thương mại là 85%, tức huy động được 100 đồng thì chỉ được cho vay 85 đồng.

Tuy nhiên, tại 16 ngân hàng niêm yết và 1 ngân hàng 100% vốn nhà nước là Agribank, chỉ có 3 ngân hàng có chỉ số LDR quý I/2021 giảm so với cuối năm 2020, là Agribank, Vietcombank và HDBank.

Ngược lại, có tới 14 ngân hàng ghi nhận tỷ lệ LDR tăng mạnh so với cuối năm 2020, phần lớn ngân hàng có mức LDR ngấp nghé hoặc vượt 100%. Nổi bật nhất là MSB tăng 6,81%, từ mức 90,66% lên 97,475%. Tiếp sau là VPBank với mức tăng 5% từ 124,58% lên 129,58%, BIDV tăng 1,63%, MBBank tăng 2,88%, Techcombank tăng 3,06%, ACB tăng 3,89%, VIB tăng 0,41%...

Theo các chuyên gia, tỷ lệ LDR của các ngân hàng tăng mạnh so với cuối năm 2020 do tín dụng khởi sắc trở lại, đồng nghĩa thanh khoản của các ngân hàng bớt dồi dào hơn trước. Có thể thấy rõ điều này qua số liệu thống kê của Ngân hàng Nhà nước (NHNN): tín dụng quý I/2021 tăng tới 2,93%, nhưng huy động vốn chỉ tăng 0,5%.

Tuy nhiên, ngoại trừ một số ngân hàng nhỏ có tình trạng “căng” thanh khoản, LDR tăng chưa hẳn là chỉ số “cảnh báo” về thanh khoản, nhưng sẽ đánh giá mức độ quản lý rủi ro cho nhà băng. Hiểu đơn giản, LDR tăng, năng lực bảo vệ mình trước nguy cơ rút tiền gửi đột ngột sẽ giảm tương ứng.

Trái lại, nếu tỷ lệ LDR thấp thì thanh khoản ngân hàng tốt, có thể thoải mái tăng trưởng, dễ dàng quyết định đầu tư và cho vay, khi nhiều khách hàng rút tiền gửi cùng lúc thì cũng không khó để đáp ứng. Tuy vậy, cần lưu ý rằng LDR thấp không có nghĩa là ngân hàng an toàn, bởi tính an toàn không chỉ thể hiện ở rủi ro thanh khoản mà còn các loại rủi ro khác như chất lượng tín dụng, rủi ro kỳ hạn...

Tăng lãi suất không phải là xu hướng

Mặc dù nhiều đơn vị đang có chỉ số LDR tăng cao, song lãnh đạo các nhà băng khẳng định, thanh khoản của toàn hệ thống ngân hàng không có dấu hiệu căng thẳng.

Ông Nghiêm Xuân Thành, Chủ tịch HĐQT Vietcombank chia sẻ, dù dẫn đầu quy mô tín dụng, song thanh khoản tại ngân hàng này đang rất dồi dào. Do dư thừa nguồn vốn, để tăng hiệu quả kinh doanh, lãnh đạo Vietcombank đề ra kế hoạch không tăng trưởng nguồn vốn huy động và duy trì mặt bằng lãi suất huy động thấp hơn các ngân hàng khác khoảng 0,2%.

Thực tế, thời gian qua, nhiều ý kiến cho rằng, thanh khoản ngân hàng bớt dồi dào, biểu hiện là lãi suất huy động trên thị trường được một số ngân hàng điều chỉnh tăng. Tuy nhiên, các chuyên gia khẳng định, biến động lãi suất tăng ở một số ngân hàng chỉ mang tính cục bộ, chưa biểu thị cho một xu hướng tăng lãi suất của toàn thị trường, mặt bằng lãi suất sẽ giữ ổn định ở mức thấp trong ngắn hạn do dịch bệnh làm giảm cầu tín dụng. "Do đó, thanh khoản trên hệ thống ngân hàng không còn dư dả như trước, chứ chưa đến mức căng thẳng", một chuyên gia nhận định.

TS. Cấn Văn Lực, Thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính - tiền tệ quốc gia, Chuyên gia kinh tế trưởng BIDV đánh giá, lãi suất tăng nhẹ là do thanh khoản của hệ thống không còn quá dư thừa như năm 2020, tín dụng tăng mạnh so với cùng kỳ, trong khi huy động vốn không tăng cùng tốc độ. Bên cạnh đó, lãi suất huy động thấp thời gian qua cũng khiến một phần dòng tiền dịch chuyển từ kênh tiết kiệm sang chứng khoán, bất động sản, khiến các ngân hàng phải có động thái tăng lãi suất trở lại.

Tuy nhiên, theo ông Lực, tăng lãi suất không phải là xu hướng, mà chỉ là động thái cục bộ ở một số ngân hàng. Nhìn chung, mặt bằng lãi suất vẫn ổn định trong vài quý tới và chỉ có khả năng tăng nhẹ vào cuối năm, nếu tín dụng tăng mạnh.

Đồng quan điểm, TS. Nguyễn Trí Hiếu cũng cho rằng, kịch bản lãi suất tăng nếu xảy ra, cũng phải cuối năm nay, trong trường hợp tín dụng tăng trở lại. Tuy nhiên, khả năng này hoàn toàn phụ thuộc vào diễn biến của dịch bệnh, mức độ lạm phát, khả năng mở rộng tiêm chủng vắc xin phòng Covid-19 cũng như tốc độ phục hồi của nền kinh tế.