Phát biểu khai mạc, Bí thư Trung ương Đoàn Nguyễn Tường Lâm nhấn mạnh, Việt Nam đang bước vào một giai đoạn dân số đặc biệt- nơi “cơ hội vàng” và “thách thức bạc” cùng hiện hữu. Với dân số đã vượt mốc 100 triệu người, Việt Nam nằm trong top các quốc gia đông dân nhất thế giới, đồng thời sở hữu lực lượng thanh thiếu niên hùng hậu nhóm tuổi 10–24, hiện chiếm 21% dân số và 2/3 dân số đang trong độ tuổi lao động.

Tuy nhiên, quá trình già hóa dân số đang diễn ra nhanh chóng, dự báo đến năm 2036, người từ 60 tuổi trở lên sẽ chiếm hơn 20% dân số. Điều này đòi hỏi những chuyển biến toàn diện trong chính sách y tế, an sinh xã hội, giáo dục, thị trường lao động, và đặc biệt là vai trò trung tâm của thanh niên trong thích ứng với xu thế này.

“Thanh niên chính là chiếc cầu nối giữa quá khứ và tương lai, giữa truyền thống và đổi mới. Họ không chỉ cần chuẩn bị cho tuổi già của chính mình, mà còn đồng hành, chia sẻ trách nhiệm trong chăm sóc, hỗ trợ người cao tuổi. Đó là nghĩa vụ, là cơ hội và cũng là sứ mệnh của thế hệ trẻ hôm nay”, Bí thư Nguyễn Tường Lâm khẳng định.

Tại Diễn đàn, ông Matthew David Jackson - Trưởng đại diện UNFPA tại Việt Nam đánh giá cao sự chủ động và vai trò tiên phong của thanh niên Việt Nam trong đổi mới sáng tạo và phát triển bền vững. Ông nhấn mạnh: “Trao quyền cho thanh niên hôm nay chính là đầu tư cho một Việt Nam vững mạnh ngày mai”.

Trưởng Đại diện UNFPA tại Việt Nam cũng đưa ra 5 khuyến nghị chiến lược nhằm nâng cao vai trò thanh niên trong thích ứng với già hóa dân số. Trong đó, thúc đẩy thanh niên tham gia chính sách, đặc biệt trong các lĩnh vực then chốt như việc làm, sức khỏe sinh sản, bình đẳng giới và an sinh xã hội. Khuyến khích đổi mới sáng tạo do thanh niên dẫn dắt, hỗ trợ thông qua quỹ sáng tạo, vườn ươm, giúp thanh niên phát triển giải pháp ứng phó với già hóa.

Tăng cường hiểu biết dân số học trong giáo dục với việc tích hợp kiến thức về lập kế hoạch tài chính, chăm sóc người cao tuổi và đoàn kết liên thế hệ vào chương trình đào tạo. Phát triển sáng kiến kết nối liên thế hệ bằng việc khuyến khích các chương trình gắn kết người trẻ với người già thông qua học tập, tình nguyện, chia sẻ kỹ năng. Đồng bộ chiến lược phát triển thanh niên với mục tiêu dân số quốc gia, nhằm đảm bảo các chính sách thanh niên phản ánh đúng thực tiễn nhân khẩu học đang thay đổi.

Tại Diễn đàn, nhiều đại biểu đã chia sẻ kinh nghiệm quốc tế và mô hình thích ứng hiệu quả với già hóa dân số. Các ý kiến đều thống nhất rằng, thanh niên không chỉ là đối tượng bị tác động bởi quá trình già hóa, mà còn là chủ thể kiến tạo giải pháp.

Các đề xuất thiết thực được nêu ra bao gồm: đưa kỹ năng sống và kế hoạch tài chính tuổi già vào giáo dục phổ thông, tạo việc làm trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, và phát triển ngành "kinh tế bạc" như một trụ cột mới trong tăng trưởng. Đặc biệt, các đại biểu nhấn mạnh cần xây dựng lối sống lành mạnh ngay từ khi còn trẻ từ thể chất, tinh thần đến tài chính để chuẩn bị sớm cho một tuổi già khỏe mạnh, chủ động và hạnh phúc.

Diễn đàn đã mở ra một không gian trao đổi chính sách đầy tính thực tiễn và truyền cảm hứng, khẳng định vai trò trung tâm của thanh niên trong tiến trình thích ứng với già hóa dân số. Trong bối cảnh chỉ còn hơn một thập kỷ trước khi "cửa sổ dân số vàng" khép lại, thanh niên Việt Nam cần được trang bị đầy đủ về tri thức, kỹ năng, và chính sách để trở thành trụ cột của một xã hội già hóa chủ động, nhân văn và bền vững.