Thị trường trái phiếu doanh nghiệp chuẩn bị vào “mùa cao điểm”

Minh Lâm

Dự báo hoạt động phát hành trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) sẽ sôi động hơn khi bước sang quý IV/2024 khi nhu cầu vốn của doanh nghiệp chuyển biến tích cực theo đà phục hồi của nền kinh tế.

Giá trị phát hành 9 tháng tăng 80% so với cùng kỳ

Theo Trung tâm Nghiên cứu Công ty Chứng khoán MB (MBS Research), tổng giá trị TPDN phát hành thành công trong tháng 9/2024 ước đạt hơn 71,6 nghìn tỷ đồng, tăng 6% so với tháng trước và tăng 94% so với cùng kỳ năm trước.

Lũy kế từ đầu năm, tổng giá trị TPDN phát hành đạt hơn 330,4 nghìn tỷ đồng, tăng 80% svck. Lãi suất TPDN bình quân gia quyền trong 9 tháng đầu năm ước khoảng 7%, thấp hơn so với mức trung bình 8,3% của năm 2023.

Nguồn: VBMA
Nguồn: VBMA

Ngân hàng là nhóm ngành có giá trị phát hành cao nhất với khoảng 245,4 nghìn tỷ, tăng 188% so với cùng kỳ, chiếm tỷ trọng 74%, lãi suất bình quân gia quyền là 5,6%/năm, kỳ hạn bình quân 5,3 năm.

Các đợt phát hành đáng chú ý trong tháng 9 đến từ các ngân hàng: Techcombank (2,7 nghìn tỷ đồng, kỳ hạn 24 tháng, lãi suất 5%), OCB (2,5 nghìn tỷ đồng, kỳ hạn 36 tháng, lãi suất 5,5%), Vietinbank (2 nghìn tỷ đồng, kỳ hạn 120 tháng, lãi suất 6,1%).

Hoạt động phát hành tích cực của nhóm Ngân hàng giúp thị trường TPDN quy mô thị trường vẫn ổn định trong khi giá trị phát hành ở tất cả các nhóm ngành khác đều sụt giảm mạnh so với cùng kỳ năm ngoái.

MBS Ressearch cho rằng, việc các ngân hàng thương mại đẩy mạnh huy động vốn qua kênh trái phiếu dù chi phí vốn đắt đỏ hơn so với lãi suất tiền gửi kỳ hạn 12 tháng được cho là nhằm bổ sung cơ cấu vốn trung, dài hạn trong bối cảnh nhu cầu vay vốn đang dần phục hồi. 

Tính từ đầu năm tới hết quý III/2024, tín dụng tăng 8,53%, cao hơn so với mức 6,24% cùng kỳ năm ngoái, tín dụng dự báo sẽ tăng tốc trong nhưng tháng cuối năm theo sự phục hồi mạnh mẽ của sản xuất, xuất khẩu và dịch vụ.

Đối với nhóm doanh nghiệp bất động sản, tổng giá trị phát hành của nhóm doanh nghiệp này đạt khoảng 53 nghìn tỷ đồng (giảm 22% so với cùng kỳ), chiếm tỷ trọng 16%. Lãi suất bình quân gia quyền của trái phiếu bất động sản ở mức 11,6%/năm, kỳ hạn bình quân là 2,5 năm. Các doanh nghiệp phát hành giá trị lớn nhất bao gồm: CTCP Vinhomes (12,5 nghìn tỷ đồng), Tập đoàn Vingroup (10 nghìn tỷ đồng) và Công ty TNHH Đầu tư và phát triển Bất động sản Hải Đăng (5,4 nghìn tỷ đồng).

MBS Research dự báo hoạt động phát hành TPDN sẽ sôi nổi hơn khi bước sang quý IV, khi nhu cầu vốn của doanh nghiệp phục hồi trong bối cảnh thị trường bất động sản bắt đầu ấm dần cũng như nhu cầu mở rộng sản xuất kinh đang tích cực theo đà phục hồi của nền kinh tế.

"Vơi bớt" áp lực đáo hạn

Tháng 9/2024 ghi nhận thêm 2 doanh nghiệp mới công bố chậm các nghĩa vụ thanh toán liên quan đến TPDN. Hiện tại, tổng giá trị TPDN chậm các nghĩa vụ thanh toán ước khoảng 206,7 nghìn tỷ đồng, chiếm 30% dư nợ TPDN của toàn thị trường.

Trong đó, nhóm ngành Bất động sản tiếp tục chiếm tỷ trọng lớn nhất khoảng 69% giá trị chậm trả. Ước tính, khoảng 34,2 nghìn tỷ đồng TPDN sẽ đáo hạn trong quý IV, thấp hơn nhiều so với mức đỉnh năm nay là 69,1 nghìn tỷ đồng vào quý II/2024.

Giá trị phát hành TPDN trong quý III/2024. Nguồn: VBMA
Giá trị phát hành TPDN trong quý III/2024. Nguồn: VBMA

Dư nợ TPDN tính đến cuối quý III/2024 giảm nhẹ 1,9% so với thời điểm cuối 2023 xuống còn 1,18 triệu tỷ đồng, tương đương 8,2% tổng dư nợ tín dụng của cả nền kinh tế. Tỷ lệ này thấp hơn mức 8,9% vào cuối năm ngoái.

Trong khi đó, hoạt động mua lại TPDN tiếp tục được đẩy mạnh trong tháng 9. Giá trị TPDN mua lại trước hạn ước tính khoảng hơn 20,1 nghìn tỷ đồng, tăng 27% so với tháng trước, trong đó Ngân hàng chiếm 89%, nhóm Bất động sản chiếm 8%.

Lũy kế từ đầu năm đến nay, khoảng 144 nghìn tỷ đồng TPDN đã được mua lại trước hạn, giảm 19% so với cùng kỳ.

Trên thị trường thứ cấp, giá trị giao dịch trái phiếu phát hành riêng lẻ đạt 244.645 tỷ đồng trong quý III/2024, bình quân đạt 3.823 tỷ đồng/ngày, giảm 12,2% so với quý II/2024. Phần lớn giá trị giao dịch thuộc về các trái phiếu của nhóm ngân hàng, chiếm 45%. Trong top 10 tổ chức phát hành có trái phiếu được giao dịch nhiều nhất trong quý III, nhóm ngân hàng góp 5 đại diện.