Hiện đại hóa quy trình hải quan

Thực hiện chiến lược cải cách, hiện đại hóa thu tục xuất nhập khẩu (XNK), Tổng cục Hải quan ban hành Quyết định 2629/QĐ-TCHQ phê duyệt Đề án Áp dụng mã vạch trong quy trình giám sát hải quan.

Theo Tổng cục Hải quan, hiện nay hải quan nhiều nước tiên tiến ở châu Âu, châu Mỹ, châu Á đã sử dụng mã vạch trên tờ khai hải quan để tạo thuận lợi cho cộng đồng doanh nghiệp (DN).

Áp dụng mã vạch mang lại nhiều lợi ích cho cơ quan hải quan và DN, nâng cao hiệu quả quản lý, đơn giản hóa thủ tục hành chính, giảm thời gian thông quan.

Theo Tổng cục Hải quan, tích hợp và mã hóa các dữ liệu liên quan đến lô hàng dưới dạng mã vạch sẽ giảm áp lực công việc cho cán bộ, công chức (CBCC) hải quan khi giám sát hàng hóa xuất nhập khẩu (XNK) khu vực cảng biển; hỗ trợ cán bộ tại khâu kiểm tra hồ sơ, kiểm tra thực tế hàng hóa…, đảm bảo được yêu cầu quản lý nhà nước về hải quan.

Công chức hải quan sẽ sử dụng máy đọc mã vạch kiểm tra lần lượt từng mã vạch in trên danh sách container, danh sách lượng hàng để kiểm tra các thông tin như: Xác định số tờ khai hải quan, trạng thái tờ khai hải quan (được đưa ra khu vực giám sát hải quan hay không), số hiệu container, số lượng container, lượng hàng.

Việc sử dụng mã vạch sẽ không gây khó khăn, phức tạp cho DN khi khai báo hay in tờ khai hải quan. Sau khi phần mềm của cơ quan hải quan và DN được nâng cấp, tích hợp chức năng này (in tờ khai có mã vạch) thì việc in tờ khai có mã vạch được thực hiện dễ dàng. DN có thể in từ phần mềm của DN, từ hệ thống máy của cơ quan hải quan hay từ trên website của Tổng cục Hải quan.

Nếu kết quả kiểm tra không phù hợp, cơ quan hải quan sẽ không cho hàng ra khỏi cảng, từ chối xác nhận trên tờ khai hải quan, xác minh làm rõ và xử lý theo quy định (nếu có vi phạm).

Tương tự, giám sát đối với hàng hóa XK đưa vào, đưa ra khu vực cảng cũng được thực hiện bằng cách sử dụng máy đọc mã vạch để xác định tờ khai hải quan được phép xuất hay không được phép xuất.

Bước đầu thuận lợi

Trước khi thực hiện thí điểm, cơ quan hải quan đã có nhiều biện pháp tuyên truyền cho DN như thông báo trực tiếp ở các khu vực làm thủ tục của Hải quan Hải Phòng; cập nhật tự động vào phần mềm khai báo trên hệ thống máy vi tính của DN; tuyên truyền trên báo chí…

Điểm mới khi triển khai Đề án chính là tích hợp các thông tin của tờ khai dưới dạng mã vạch để phục vụ công tác kiểm tra, giám sát bằng máy đọc mã vạch của cơ quan hải quan.

Lãnh đạo Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Hải Phòng khu vực III cho biết, dù mới triển khai ít ngày nhưng quá trình sử dụng thiết bị đọc mã vạch được CBCC hải quan thực hiện thành thục, việc giải quyết thủ tục cho DN lấy hàng nhanh chóng không gây ách tắc ở cửa khẩu.

Việc in tờ khai có mã vạch được thực hiện rất đơn giản. Trước khi thực hiện, Tổng cục Hải quan đã phối hợp với Công ty phát triển công nghệ Thái Sơn (đơn vị cung cấp phần mềm khai báo hải quan cho DN) thực hiện nâng cấp phần mềm khai báo ở đầu DN.

Tại Hải Phòng, người khai hải quan in danh sách container, danh sách lượng hàng có mã vạch, tờ khai hải quan xuất trình cho giám sát hải quan tại cổng cảng (trường hợp hàng hóa đưa ra bằng đường bộ) hoặc công chức văn phòng giám sát (trường hợp đưa ra bằng đường thủy).

Theo Tổng cục Hải quan, để thực hiện được việc ứng dụng mã vạch, phần mềm khai báo của DN và hệ thống của cơ quan hải quan cần được bổ sung chức năng cho phép in trực tiếp mã vạch trên tờ khai. Đồng thời, cả phía cơ quan hải quan và DN cần xây dựng chuẩn kết nối trên phần giữa cơ quan Hải quan và DN theo hướng cho phép trao đổi thông tin về mã vạch có chữ kí số; in mã vạch trên các chứng từ liên quan. Ngoài ra, Tổng cục Hải quan sẽ hỗ trợ DN tin học nâng cấp phền mềm khai hải quan ở các DN XNK; tập huấn cho CBCC hải quan (thực hiện công tác giám sát) và DN.