Từ PPP tới PPP++

Tại Hội nghị “Tiềm năng và cơ hội đầu tư hạ tầng giao thông theo mô hình PPP++” tổ chức ngày 1/3 tại TP. Hồ Chính Minh, nhìn nhận về tầm quan trọng trong hoàn thiện, phát triển hạ tầng, nguyên Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Hồ Nghĩa Dũng cho rằng, bất cứ một Chính phủ nào muốn tồn tại, phát triển đều phải tạo ra dịch vụ công tốt nhất phục vụ người dân, cộng đồng. Và để làm được điều này, Chính phủ phải chú trọng đầu tư kết cấu hạ tầng, dịch vụ công, vận hành nó hiệu quả.

Tuy nhiên, ông Hồ Nghĩa Dũng nhận định, để đầu tư vào hạ tầng, dịch vụ công cần nguồn lực khổng lồ, bất cứ quốc gia nào, Chính phủ không thể tự mình thực hiện bằng 100% vốn Chính phủ. Từ đó sinh ra hình thức PPP là hợp tác công tư, huy động nguồn lực tư nhân cùng Nhà nước tham gia xây dựng hạ tầng dịch vụ công, trong đó có hạ tầng giao thông.

“Nhưng bản thân tư nhân có lớn mạnh cũng không kham được, trong đó có tài chính để làm nhiều dự án. Theo đó, tư nhân đóng vai trò “leader” để tập hợp, kêu gọi các nhà đầu tư khác để tham gia đầu tư. Đơn vị “leader” phải có đủ năng lực tài chính, con người, có thương hiệu và đặc biệt là năng lực quản trị thì mới có thể thu hút các nhà đầu tư khác. Mô hình PPP++ là một sáng tạo của Đèo Cả để tạo ra nguồn lực đủ mạnh, cùng nhau thực hiện các dự án”, ông Hồ Nghĩa Dũng nói.

Chia sẻ thêm về mô hình PPP++, ông Hồ Minh Hoàng - Chủ tịch tập đoàn Đèo Cả cho biết, mô hình PPP++ là giải pháp tập đoàn này đưa ra để đa hoá các nguồn vốn hợp pháp, giúp tăng hiệu quả huy động, giảm thiểu rủi ro trong suốt quá trình thực hiện dự án.

Về cơ cấu nguồn vốn tham gia dự án, trước đây chủ yếu là vốn chủ sở hữu và vốn vay ngân hàng, không có vốn nhà nước tham gia hoặc nếu có thì rất ít. Nay có sự tham gia 3 nguồn vốn, gồm vốn ngân sách, vốn chủ sở hữu ngoài vốn góp của nhà đầu tư còn có sự góp vốn của các nhà đầu tư “bắc cầu” và vốn huy động từ tín dụng, cổ phiếu, trái phiếu, hợp đồng BBC, nguồn vốn nước ngoài…

Về phương thức vận hành, trước đây nhà đầu tư đơn thuần là đơn vị góp vốn, nhà thầu đơn thuần là đơn vị thi công thì nay nhà đầu tư đồng thời là nhà thầu và ngược lại nhà thầu cũng sẽ là nhà đầu tư, từ đó cộng lực và chia sẻ lợi ích hài hòa, lâu dài.

Các nhà thầu có năng lực, kinh nghiệm tham gia đồng thời với vai trò nhà đầu tư thứ cấp, cùng triển khai thi công dự án theo mô hình tổng thầu thiết kế - thi công (EC), hoặc thiết kế - cung cấp thiết bị - thi công (EPC). Phương thức này sẽ góp phần tối ưu hiệu quả đầu tư bởi lợi nhuận từ nhà thầu thi công được góp trở lại vào vốn đầu tư dự án. Lợi ích và trách nhiệm của nhà thầu gắn liền với lợi ích và trách nhiệm của nhà đầu tư, gắn liền với hiệu quả thực hiện, vận hành dự án.

“Với mô hình PPP++, nguồn vốn NSNN tham gia với tỷ lệ cao thì khả năng huy động các nguồn vốn khác để hoàn thành dự án là rất khả thi”, Chủ tịch Tập đoàn Đèo Cả cho biết.

Cơ hội lớn từ các dự án hạ tầng

Ông Hồ Minh Hoàng cho biết, trong năm 2024, Tập đoàn Đèo Cả dự kiến đầu tư, xây dựng 300km đường cao tốc, đường vành đai với tổng mức đầu tư hơn 82.000 tỷ đồng từ các dự án tiêu biểu như cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng, Tân Phú - Bảo Lộc, TP. Hồ Chí Minh - Chơn Thành, Vành đai 4, TP. Hồ Chí Minh - Trung Lương - Mỹ Thuận (giai đoạn 2)…

Với vai trò là nhà đầu tư dẫn đầu, Đèo Cả có trách nhiệm tổ chức chuẩn bị dự án, đấu thầu thực hiện dự án, tổ chức quản lý dự án với vai trò là nhà đầu tư, trực tiếp làm việc với Cơ quan nhà nước (Quốc hội, Chính phủ, các bộ...).

Để huy động các doanh nghiệp khác cùng tham gia đầu tư dự án, Đèo Cả phân cấp nhà đầu tư kèm theo các quyền lợi và nghĩa vụ khác nhau. Nhà đầu tư “kiên định” tham gia ngay từ giai đoạn chuẩn bị đầu tư dự án, được trực tiếp tham gia đầu tư vào dự án và được hưởng các quyền lợi của nhà đầu tư theo quy định, được ưu tiên lựa chọn phạm vi thi công, đăng ký khối lượng thi công phù hợp với phạm vi tham gia và năng lực.

Nhà đầu tư “bắc cầu” tham gia từ giai đoạn đấu thầu dự án, góp vốn thông qua nhà đầu tư dẫn đầu, được ủy thác đầu tư thông qua hợp đồng BCC với Tập đoàn Đèo Cả, hưởng các quyền lợi theo thỏa thuận, nhận khối lượng tương ứng với tỷ lệ tham gia đầu tư vào dự án nhưng có giới hạn.

Nhà đầu tư “tiềm năng” tham gia từ giai đoạn thực hiện dự án, góp kinh phí theo cơ chế quản lý dự án với vai trò là nhà thầu, được xem xét tham gia đầu tư vào các dự án trong tương lai, được giao khối lượng thi công phù hợp với năng lực nhưng giới hạn đầu tư nhỏ hơn nhóm nhà đầu tư “bắc cầu”.

Với vai trò là một trong những đầu tư “bắc cầu” của Đèo Cả, ông Hoàng Quang Trung - Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Đầu tư và xây dựng Trung Thành cho biết, qua thời gian hợp tác, doanh nghiệp nhận thấy Đèo Cả có sự phát triển nhanh và chắc chắn, có những điểm sáng khác biệt. Để trở thành các nhà đầu tư “kiên định”, “bắc cầu” hay “tiềm năng” thì bản thân các nhà đầu tư cũng phải khẳng định được năng lực của mình.

“Chúng tôi xác định, để trở thành nhà đầu tư kiên định theo mô hình PPP++ thì phải kiên định đồng hành vượt qua khó khăn, rủi ro, thách thức, đồng thời phải đáp ứng được năng lực về tài chính, quản trị, nguồn nhân lực và tính chuyên nghiệp. Hiện tại, chúng tôi là nhà đầu tư bắc cầu và sẽ tiếp tục chứng minh năng lực để trở thành nhà đầu tư kiên định trong thời gian tới”, ông Hoàng Quang Trung chia sẻ.

Trước các nhà đầu tư cũng là các nhà thầu đồng hành cùng Đèo Cả ở các dự án hạ tầng, ông Hồ Minh Hoàng cho biết, Tập đoàn không chỉ giải quyết các công việc trước mắt để tạo ra sản phẩm, tạo ra giá trị thực cho xã hội, mà song song với đó còn tham gia vào việc hoàn thiện thể chế chính sách, đấu tranh cho những bất cập để đưa ra luật chung cho cả xã hội.

Hồi đáp câu hỏi của giới đầu tư kỳ vọng gì về môi trường pháp lý cũng như hướng giải quyết khó khăn ở dự án cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn, ông Hồ Minh Hoàng cho biết, Đèo Cả là người đi trước, đúc kết các kinh nghiệm và tin rằng tương lai không xa sẽ có một khung pháp lý tốt hơn, thông thoáng hơn.

“Đây là cơ hội cho những những nghĩ thật, làm thật, tạo ra giá trị thật. Cơ hội tiềm năng là rất lớn từ những dự án hạ tầng giao thông, những ngành lõi metro đường sắt…”, Chủ tịch Tập đoàn Đèo Cả chia sẻ.