Năm 2025 có ý nghĩa đặc biệt quan trọng; là năm diễn ra nhiều sự kiện trọng đại của đất nước; là năm tăng tốc, về đích thực hiện Kế hoạch Phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021 - 2025, Kế hoạch Đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025; là năm chuẩn bị bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình phát triển giàu mạnh, văn minh, thịnh vượng của dân tộc; hướng tới 2 mục tiêu chiến lược 100 năm.

Để đạt được các mục tiêu chiến lược đó, Đảng, Nhà nước, Chính phủ xác định mục tiêu tăng trưởng 8% trở lên trong năm 2025 (mục tiêu trước đây là 6,5 - 7%), tạo đà, tạo lực tăng trưởng hai con số trong giai đoạn tiếp theo. Trong đó, mục tiêu giải ngân vốn đầu tư công trong năm 2025 là 100% (mục tiêu trước đây là 95%).

Đầu tư công luôn được xác định là nhiệm vụ chính trị trọng yếu, giữ vai trò then chốt trong phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh và ổn định chính trị; đầu tư công vừa mang tầm chiến lược dài hạn, vừa mang tính cấp thiết trước mắt, góp phần quan trọng thúc đẩy tăng trưởng, ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế; tạo nền tảng phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế xã hội, có vai trò “mở đường”, khơi thông các điểm nghẽn, tạo động lực mới, không gian phát triển mới; tăng cường liên kết, giảm chi phí logistics, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia; đóng vai trò là "vốn mồi", dẫn dắt, kích hoạt đầu tư toàn xã hội, thu hút mạnh mẽ đầu tư tư nhân và dòng vốn FDI; thúc đẩy sản xuất, kinh doanh, tạo công ăn việc làm, sinh kế cho người dân, góp phần bảo đảm an sinh xã hội.

Báo cáo tại Hội nghị cho thấy, tổng số vốn năm 2025 được Quốc hội quyết nghị là 829.365 tỷ đồng. Trong đó, đã phân bổ cho các Bộ, cơ quan Trung ương, địa phương là 825.922 tỷ đồng. Chưa phân bổ là 3.433 tỷ đồng của vốn 3 chương trình mục tiêu quốc gia. Căn cứ vào Luật Đầu tư công, Nghị quyết của Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ đã giao 100% kế hoạch vốn năm 2025 được Quốc hội phân bổ.

Ước thanh toán từ đầu năm đến ngày 30/4/2025 là 128, 5 nghìn tỷ đồng, đạt 15,56% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, cùng kỳ năm 2024 giải ngân 110.000 tỷ đồng, đạt 16,64 %. Như vậy, về giá trị tuyệt đối, năm 2025 giải ngân cao hơn cùng kỳ năm 2024 khoảng 18.000 tỷ đồng; song, tỷ lệ giải ngân so với số vốn Thủ tướng Chính phủ giao thì thấp hơn.

Đến tháng 4 năm nay, có 10 Bộ, cơ quan Trung ương và 35 địa phương có tỷ lệ ước giải ngân đạt trên mức bình quân chung cả nước. Một số Bộ, cơ quan Trung ương, địa phương có tỷ lệ giải ngân trên 20%. Tuy nhiên, còn 1 số Bộ, cơ quan Trung ương và địa phương chưa giải ngân hoặc giải ngân rất thấp.

Tại Hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, chúng ta đang ở trong những ngày tháng lịch sử, với tinh thần “thần tốc, táo bạo” nhưng đầu tư công không những không “thần tốc, táo bạo” mà ngày càng ì ạch. Điều này đòi hỏi mỗi cán bộ đảng viên, người đứng đầu cấp ủy chính quyền phải có suy nghĩ, hành động thiết thực. Đồng thời, Thủ tướng cũng nhấn mạnh những động lực mới như: khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, kinh tế tuần hoàn, kinh tế tri thức, kinh tế tư nhân… mới đang bắt đầu, cần được thúc đẩy và củng cố. Bên cạnh đó, cần tăng cường, thúc đẩy những động lực truyền thống, trong đó có thúc đẩy đầu tư công.

Tuy nhiên, hiện nay các động lực tiêu dùng và xuất khẩu đang gặp nhiều khó khăn, chúng ta đang quyết liệt đa dạng hóa thị trường, sản phẩm, chuỗi cung ứng nhưng cũng chưa phát huy hiệu quả ngay lập tức.  Do đó, trong các động lực tăng trưởng truyền thống, động lực tăng trưởng đầu tư có vai trò rất quan trọng gồm đầu tư công, đầu tư FDI, đầu tư tư nhân... Đầu tư công được xác định là dẫn dắt đầu tư tư, kích hoạt mọi nguồn lực cho phát triển.

Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài chính thống kê những Bộ, ngành, địa phương nào giải ngân chậm để đánh giá lại cán bộ; những Bộ, ngành nào làm tốt thì khen thưởng, bộ, ngành nào làm không tốt thì phải xử lý. Đồng thời, rút ra bài học kinh nghiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện ở các cấp, các ngành, đặc biệt là người đứng đầu, “bắt đúng mạch, đúng bệnh” để có giải pháp phù hợp; có các nguyên tắc, công cụ đo lường thường xuyên để đôn đốc, nhắc nhở, phát huy vai trò của các Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ.

Cùng với đó, Thủ tướng đề nghị lãnh đạo cấp ủy, chính quyền các cấp, các cán bộ, đảng viên phải suy nghĩ, nghiên cứu, tiếp tục rà soát, đề xuất sửa đổi thể chế, chính sách, tháo gỡ vướng mắc, đặc biệt là các Luật liên quan ngân sách, đấu thầu bởi thực tế là các các doanh nghiệp tư nhân thường giải ngân, triển khai rất nhanh các công trình. Các cấp từ Trung ương tới địa phương phải quyết liệt vào cuộc, nỗ lực, tích cực hơn nữa, phân công “rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ tiến độ, rõ kết quả, rõ thẩm quyền”, thể hiện tinh thần trách nhiệm với đất nước, công việc, không để tình trạng “có tiền mà không tiêu được”.

“Tăng cường phân cấp, phân quyền mạnh cho địa phương đi đôi với phân bổ nguồn lực, nâng cao năng lực thực thi, tăng cường kiểm tra, giám sát, với tinh thần “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”; các bộ ngành, cơ quan Trung ương tập trung thực hiện các nhiệm vụ quản lý nhà nước, không làm những việc cụ thể. Các tập đoàn, tổng công ty nhà nước cũng phải chủ động trong thúc đẩy đầu tư”, Thủ tướng nhấn mạnh.