Thúc đẩy khoa học, công nghệ: Lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm

Hoài Anh

Theo kết luận của Ban Chỉ đạo Chính phủ về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và triển khai Đề án 06 tại phiên họp lần thứ 2, trong thời gian qua, khoa học, công nghệ được phát triển tích cực theo hướng chú trọng phục vụ lợi ích của người dân và cộng đồng doanh nghiệp.

Ngày 9/6, Văn phòng Chính phủ ban hành Thông báo số 292/TB-VPCP kết luận phiên họp lần thứ hai của Ban Chỉ đạo Chính phủ về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và triển khai Đề án 06.

Thông báo nhấn mạnh, từ đầu năm đến hết tháng 4/2025, Quốc hội đã thông qua 4 luật và 18 nghị quyết, đồng thời đang xem xét 19 dự án luật và 3 nghị quyết khác tại kỳ họp thứ 9, khóa XV. Chính phủ cũng đã ban hành Nghị quyết số 71/NQ-CP ngày 01/4/2025 để cụ thể hóa Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị, đồng thời kiện toàn Ban Chỉ đạo và thành lập ba tổ công tác chuyên trách.

Ban Chỉ đạo thống nhất quan điểm lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm, chủ thể, động lực và nguồn lực cho sự phát triển.
Ban Chỉ đạo thống nhất quan điểm lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm, chủ thể, động lực và nguồn lực cho sự phát triển.

Các thể chế, cơ chế và chính sách liên quan đến khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và Đề án 06 đang được khẩn trương hoàn thiện để bảo đảm cơ sở pháp lý vững chắc cho triển khai thực tiễn.

Nhìn lại kết quả triển khai trong thời gian qua rất tích cực. Hạ tầng viễn thông được nâng cấp với 11.500 trạm BTS mới, giúp tốc độ Internet di động của Việt Nam nằm trong top 20 thế giới.

Thương mại điện tử tăng trưởng 22%, thanh toán không dùng tiền mặt được đẩy mạnh. Ngành công nghiệp công nghệ thông tin đạt doanh thu 423,3 nghìn tỷ đồng, trong đó xuất khẩu sản phẩm công nghệ số lên đến 49,4 tỷ USD.

Việc quản lý thuế và hóa đơn điện tử có chuyển biến rõ rệt, góp phần tăng thu ngân sách nhà nước. Các phong trào thi đua về đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số lan rộng trong toàn quốc, khơi dậy tinh thần khởi nghiệp, sáng tạo.

Bên cạnh đó, Đề án 06 đạt được nhiều kết quả cụ thể như cấp 100% căn cước công dân gắn chip; hơn 63,4 triệu tài khoản định danh điện tử được kích hoạt; triển khai 58/76 dịch vụ công thiết yếu. Hệ thống dữ liệu y tế, giáo dục, an sinh xã hội được kết nối và sử dụng hiệu quả, giúp hàng triệu người dân được chi trả qua tài khoản.

Tuy nhiên, vẫn còn một số hạn chế như phân cấp, phân quyền chưa toàn diện; một số nhiệm vụ chậm triển khai, đơn cử như đăng ký chỉ tiêu hồ sơ trực tuyến, ban hành bộ chỉ số điều hành...

Ngoài ra, một số địa phương, bộ ngành chưa chủ động xây dựng kế hoạch chi đầu tư và thường xuyên cho các hoạt động khoa học, công nghệ và chuyển đổi số. Chất lượng dịch vụ công trực tuyến chưa cao, việc đơn giản hóa thủ tục hành chính còn chậm. Một bộ phận cán bộ, công chức vẫn thiếu tinh thần cải cách và trách nhiệm công vụ.

Ban Chỉ đạo thống nhất quan điểm phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số phải gắn với cải cách hành chính, cắt giảm chi phí cho người dân, doanh nghiệp, xóa bỏ cơ chế xin - cho; lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm, chủ thể, động lực và nguồn lực cho sự phát triển.

Cần đổi mới phương thức chỉ đạo, điều hành theo hướng khoa học, hiện đại, chuyên nghiệp với phương châm "Bộ máy tinh gọn - Dữ liệu kết nối - Quản trị hiện đại". Chính phủ đặt mục tiêu tăng chi ngân sách cho các lĩnh vực này lên 3% tổng chi thường niên và đẩy mạnh ba đột phá chiến lược về thể chế số, hạ tầng số và nhân lực số nhằm góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế đạt trên 8%.

Ban Chỉ đạo yêu cầu tiếp tục nâng cao nhận thức xã hội về vai trò của khoa học và công nghệ trong phát triển đất nước; đẩy mạnh tuyên truyền, tổ chức thi đua và biểu dương, tôn vinh kịp thời các cá nhân, tổ chức có đóng góp xuất sắc.

Các bộ, ngành được giao nhiệm vụ khẩn trương hoàn thiện thể chế, chính sách và đề xuất kinh phí thực hiện trong năm 2025, đảm bảo phân bổ ngân sách hợp lý. Bộ Tài chính xây dựng và trình Thủ tướng Chính phủ ban hành bảng danh mục và mã số các đơn vị hành chính Việt Nam phù hợp với phương án sắp xếp tổ chức bộ máy sáp nhập tỉnh, tổ chức chính quyền hai cấp, hoàn thành trong tháng 6/2025.

Phát triển hạ tầng số tiếp tục được nhấn mạnh, đặc biệt là hoàn thiện các cơ sở dữ liệu quốc gia, chuyên ngành, tích hợp đồng bộ với Trung tâm Dữ liệu Quốc gia – dự kiến vận hành từ tháng 8/2025. Bộ Công an chủ trì triển khai đồng bộ các nền tảng công nghệ để phục vụ người dân và doanh nghiệp trên toàn quốc, đồng thời xây dựng sàn đấu giá tài sản công.

Cùng với đó, việc phát triển hạ tầng Internet vạn vật, mở rộng vùng phủ sóng 5G, phát triển vệ tinh viễn thông cũng là nhiệm vụ trọng tâm. Tất cả nhằm tạo nền tảng công nghệ vững chắc cho phát triển kinh tế số và xã hội số.

Ban Chỉ đạo đồng thời yêu cầu các bộ, ngành khẩn trương hoàn thành số hóa dữ liệu hộ tịch, đất đai; tái sử dụng dữ liệu đã số hóa để đơn giản hóa thủ tục hành chính. Bộ Công an phối hợp với Ngân hàng Nhà nước, các doanh nghiệp triển khai chiến dịch rà soát tài khoản ngân hàng, sim điện thoại nhằm tăng cường quản lý nhà nước và phòng chống lừa đảo trực tuyến.

Các địa phương sẽ triển khai hệ thống giải quyết thủ tục hành chính theo mô hình chính quyền hai cấp, trên cơ sở rút kinh nghiệm từ mô hình tại TP. Hồ Chí Minh. Đồng thời, sơ kết 5 năm thực hiện Chương trình cải cách hành chính giai đoạn 2021-2030 và xây dựng lộ trình giai đoạn 2026-2030.