Cần thiết có cơ chế đặc thù với TP. Hà Nội

Trình bày Tờ trình đề nghị xây dựng và dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách tài chính - ngân sách đặc thù đối với TP. Hà Nội, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho biết, thời gian qua, Thành phố đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng về phát triển kinh tế - xã hội, đóng góp lớn cho sự phát triển và thu ngân sách nhà nước của cả nước, chia sẻ những khó khăn chung với Trung ương và các địa phương trên cả nước. Tuy nhiên, công tác quy hoạch, quản lý đô thị chưa theo kịp yêu cầu phát triển.

Bộ Chính trị đã có Nghị quyết số 11-NQ/TW về phương hướng, nhiệm vụ phát triển TP. Hà Nội đến năm 2020 và Kết luận số 22-KL/TW, Kết luận số 46-KL/TW định hướng việc phân cấp, phân quyền về một số cơ chế, chính sách đặc thù đối với TP. Hà Nội. Ủy ban thường vụ Quốc hội cũng đã có văn bản đề nghị Chính phủ trình Quốc hội ban hành Nghị quyết về thí điểm một số cơ chế, chính sách tài chính - ngân sách đặc thù đối với TP. Hà Nội tại kỳ họp thứ 9.

Khoản 2 Điều 15 của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật quy định, Quốc hội ban hành Nghị quyết để quy định thực hiện thí điểm một số chính sách mới thuộc thẩm quyền quyết định của Quốc hội nhưng chưa có luật điều chỉnh hoặc khác với quy định của các luật hiện hành.

Từ các cơ sở trên, việc Chính phủ trình Quốc hội ban hành thí điểm một số cơ chế, chính sách tài chính - ngân sách đặc thù khác so với một số luật hiện hành cho phù hợp với yêu cầu phát triển, quy mô kinh tế - xã hội, trình độ và yêu cầu quản lý kinh tế - xã hội đối với TP. Hà Nội là cần thiết.

Theo dự thảo Nghị quyết, TP. Hà Nội sẽ được nâng mức trần nợ vay từ 70% lên 90% trên nguyên tắc Thủ đô phải đảm bảo khả năng trả nợ; được tạm ứng Quỹ Dự trữ tài chính của thành phố để đầu tư hạ tầng và bảo đảm thu hồi trong thời hạn 36 tháng; được sử dụng nguồn cải cách tiền lương còn dư để chi các dự án đầu tư phát triển và chi thực hiện các chế độ, chính sách an sinh xã hội.

Dự thảo cho phép TP. Hà Nội sử dụng kinh phí thường xuyên của một số đơn vị do tiết kiệm được để đầu tư công trình nhỏ mang tính chất xây dựng cơ bản, không phải theo quy trình của Luật Đầu tư công; sử dụng ngân sách cấp thành phố hỗ trợ các địa phương khác (trong nước) để đầu tư xây dựng một số công trình phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội theo chương trình hợp tác giữa Thủ đô và các địa phương; giao cho Hội đồng nhân dân quyết định về cơ cấu ngân sách sử dụng cho giáo dục đào tạo, khoa học và công nghệ.

Chính phủ cũng đề xuất cho HĐND TP. Hà Nội được bổ sung các khoản phí, lệ phí và tăng mức thu phí, lệ phí. Ngân sách Thành phố được hưởng 50% khoản thu tiền sử dụng đất khi bán tài sản công gắn liền trên đất; được hưởng toàn bộ số thu từ sắp xếp, cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước, thoái vốn nhà nước đầu tư tại các doanh nghiệp do UBND Thành phố làm đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước.

Tăng tính tự chủ gắn với trách nhiệm của chính quyền Thành phố

Thẩm tra dự thảo Nghị quyết, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính -  Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, đa số ý kiến trong Thường trực Ủy ban tán thành với Tờ trình của Chính phủ về sự cần thiết ban hành Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách tài chính - ngân sách đặc thù với TP. Hà Nội.

Các nội dung đề xuất trong dự thảo Nghị quyết đã được Chính phủ hoàn thiện, tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại phiên họp thứ 44.

Nghị quyết được xây dựng bảo đảm tuân thủ Hiến pháp và khung khổ pháp luật, phù hợp chủ trương định hướng của Đảng, Quốc hội về phương hướng, nhiệm vụ phát triển TP. Hà Nội và việc cơ cấu lại ngân sách nhà nước, quản lý nợ công bảo đảm nền tài chính quốc gia an toàn, bền vững. Đồng thời, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, tăng tính tự chủ, gắn với tăng cường trách nhiệm của chính quyền TP. Hà Nội; thực hiện đầy đủ việc công khai, minh bạch để đảm bảo việc thực hiện kiểm tra, giám sát của Quốc hội, Chính phủ, Hội đồng nhân dân các cấp ở Thành phố, giám sát của người dân, của các tổ chức chính trị - xã hội, đoàn thể.

Dự thảo Nghị quyết sẽ góp phần tăng nguồn lực, quyền chủ động trong việc quyết định, sử dụng ngân sách để thực hiện đạt kết quả cao nhất các mục tiêu theo Kết luận số 22-KL/TW ngày 07/11/2017, Kết luận số 46-KL/TW ngày 19/4/2019 của Bộ Chính trị về sơ kết 5 năm thực hiện Nghị quyết số 11-NQ/TW tiếp tục bổ sung nhiệm vụ, giải pháp phù hợp mục tiêu, phương hướng phát triển Thủ đô trong điều kiện mới.

Kết luận nội dung làm việc, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển nêu rõ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhất trí bổ sung vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2020 nội dung dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách tài chính - ngân sách đặc thù đối với TP. Hà Nội; bổ sung nội dung này vào Kỳ họp thứ 9 và trình Quốc hội theo thủ tục rút gọn thông qua tại kỳ họp này.  

 Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển đề nghị cơ quan soạn thảo hoàn thiện hồ sơ dự án dự thảo Nghị quyết, cơ quan thẩm tra tiến hành thẩm tra chính thức và trình xin ý kiến các đại biểu Quốc hội xem xét, thông qua tại đợt 2 của Kỳ họp thứ 9.