Khoảng hai tháng sau khi ông Trump bắt đầu nhiệm kỳ Tổng thống mới, quan hệ giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới tiếp tục căng thẳng. Mỹ không ngừng gia tăng áp lực lên Trung Quốc, trong khi các chuyên gia kinh tế chờ đợi phản ứng từ Bắc Kinh để thúc đẩy tiêu dùng và vực dậy ngành bất động sản.

Điều chỉnh chính sách lớn năm 2025?

Theo Giáo sư Yao Yang từ Đại học Bắc Kinh, Trung Quốc có thể thực hiện những điều chỉnh đáng kể về chính sách trong năm 2025, bởi các biện pháp hiện tại có thể chưa đủ mạnh, trong khi nợ của chính quyền địa phương ngày càng tăng.

Bất chấp việc ông Trump đe dọa áp thêm 10% thuế lên hàng Trung Quốc, Bắc Kinh vẫn tập trung vào việc ổn định đồng nhân dân tệ thay vì nới lỏng chính sách tiền tệ. Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc liên tục giữ tỷ giá tham chiếu trên mức 7,2 nhân dân tệ đổi một USD nhằm tránh suy đoán rằng Bắc Kinh có thể phá giá đồng tiền để bù đắp tổn thất từ chiến tranh thương mại.

Để duy trì tốc độ tăng trưởng trong năm 2025, Trung Quốc sẽ cần tăng cường chi tiêu công, do các biện pháp thuế quan từ Mỹ có thể làm giảm đà xuất khẩu. Theo dự báo từ Nomura Holdings, tăng trưởng xuất khẩu của Trung Quốc có thể chậm lại sau khi đạt mức gần 6% vào năm 2024.

Chính phủ Trung Quốc sẽ phải đẩy mạnh đầu tư công và khuyến khích chi tiêu trong nước để bù đắp sự suy giảm. Giáo sư David Li Daokui từ Đại học Thanh Hoa cho rằng biện pháp quan trọng nhất vẫn là thúc đẩy tiêu dùng nội địa. Ông dự đoán chính phủ Trung Quốc sẽ đưa ra chính sách kích thích chi tiêu của người dân và điều tiết sản xuất trong các ngành dư thừa như xe điện nhằm hạn chế cuộc chiến giá cả, đồng thời giảm áp lực lên thị trường lao động.

Một chỉ số quan trọng để theo dõi trong năm 2025 là mức thâm hụt ngân sách. Theo dự báo của Bloomberg, chính phủ Trung Quốc có thể nâng mục tiêu thâm hụt ngân sách lên khoảng 4% GDP (từ mức 3% của năm 2024). Điều này có thể tương đương khoảng 12 nghìn tỷ nhân dân tệ.

Theo dự báo của Bloomberg, một gói kích thích tiềm năng sẽ bao gồm hạn mức 2 nghìn tỷ nhân dân tệ cho trái phiếu chủ quyền đặc biệt mới—gấp đôi so với năm ngoái—và lên đến 4 nghìn tỷ nhân dân tệ trái phiếu đặc biệt của chính quyền địa phương.

Chiến lược linh hoạt theo Mỹ

Các chính sách tài khóa sẽ được thiết kế linh hoạt để Bắc Kinh có thể điều chỉnh nếu cần thiết, nhất là khi chính quyền Trump có thể tiếp tục đưa ra các quyết định thương mại khó đoán. Một lý do khác khiến Trung Quốc cẩn trọng là bài học từ những lần can thiệp vào thị trường bất động sản và xử lý nợ địa phương trước đây.

Theo ông Yuan Haixia, chuyên gia tại China Chengxin International Credit Rating, Trung Quốc cần giữ một số dư địa tài chính để đối phó với rủi ro thương mại từ bên ngoài. Ngoài ra, một chỉ số quan trọng khác được theo dõi sát sao là lạm phát. Các nhà kinh tế dự báo Trung Quốc có thể hạ mục tiêu lạm phát xuống 2% - mức thấp nhất trong hơn 20 năm qua, phản ánh nguy cơ giảm phát kéo dài.

Dù đối mặt với nhiều thách thức, Trung Quốc vẫn tập trung vào mục tiêu tự cường và thúc đẩy sản xuất công nghệ cao. Thành công của chatbot AI DeepSeek là một minh chứng cho thấy sự đổi mới công nghệ đang được chính phủ ưu tiên. Theo Goldman Sachs, trí tuệ nhân tạo có thể bắt đầu đóng góp đáng kể vào tăng trưởng kinh tế Trung Quốc từ năm 2026 khi tốc độ ứng dụng tăng nhanh.

Đông Nam Á trông chừng tác động

Trung Quốc là thị trường xuất khẩu lớn nhất của nhiều nước Đông Nam Á, đặc biệt trong các lĩnh vực như nguyên liệu thô, hàng điện tử, và linh kiện công nghiệp. Khi Bắc Kinh đẩy mạnh đầu tư vào cơ sở hạ tầng và công nghiệp sản xuất, nhu cầu nhập khẩu từ khu vực này có thể tăng vọt. Việt Nam, Malaysia và Indonesia có thể hưởng lợi từ việc cung cấp linh kiện điện tử, trong khi các quốc gia giàu tài nguyên như Indonesia và Philippines có thể đẩy mạnh xuất khẩu khoáng sản phục vụ các dự án xây dựng của Trung Quốc.

Bên cạnh đó, lịch sử cho thấy mỗi khi Trung Quốc bơm tín dụng lớn, các doanh nghiệp nước này thường mở rộng đầu tư ra nước ngoài để tìm kiếm lợi nhuận cao hơn. Đông Nam Á có thể trở thành điểm đến của dòng vốn này, đặc biệt trong lĩnh vực bất động sản, năng lượng và công nghệ.

Dù vậy, bài học từ giai đoạn 2009-2010 cho thấy, khi Trung Quốc kích thích tăng trưởng bằng cách bơm vốn ồ ạt, đã có những hệ quả như bong bóng bất động sản và nợ xấu gia tăng. Các nước Đông Nam Á cần cẩn trọng khi tiếp nhận dòng vốn đầu tư từ Trung Quốc để tránh tình trạng phụ thuộc quá mức.