Muôn hình vạn trạng

Lợi dụng cơ chế này, khi biết bị phân vào luồng đỏ, DN sẽ đóng hàng đúng để cơ quan Hải quan kiểm tra, hoặc truyền tờ khai nhiều lần cho đến khi được phân vào luồng xanh, còn tờ khai luồng đỏ DN sẽ xin hủy; đối với các tờ khai miễn kiểm tra doanh sẽ thực hiện việc xuất khống để chiếm đoạt thuế giá trị gia tăng trong nội địa.

Hoặc DN cũng có thể không đóng đủ hàng để thực hiện xuất khống ngay tại cơ sở sản xuất của DN hoặc rút bớt hàng hóa trên đường đi. Chi cục hải quan cửa khẩu xuất chỉ kiểm tra tình trạng bên ngoài của container; kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm hoặc đảm bảo công tác quản lý hải quan, song nội dung quản lý này thực chất là rất khó để phát hiện việc xuất khống của DN.

Ngoài ra, cơ quan Hải quan còn phát hiện được một số trường hợp DN có vốn đầu tư nước ngoài thực hiện gia công sản xuất xuất khẩu, nhưng không thực hiện xuất khẩu hàng hóa theo quy định, tự ý đưa hàng vào thị trường nội địa tiêu thụ, trốn thuế nhập khẩu.

Hạn chế tối đa

Để hạn chế việc lợi dụng sơ hở nêu trên, Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh kiến nghị Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan nhanh chóng có các giải pháp quản lý; trong đó cần chỉnh sửa những nội dung quy định về hàng xuất khẩu trong thủ tục hải quan điện tử và việc giám sát đối với hàng xuất khẩu chuyển cửa khẩu, để ngăn chặn tình trạng xuất khống như hiện nay.

Cục Điều tra chống buôn lậu cũng như Hải quan các tỉnh, thành phố thì cho rằng trong thời gian tới lực lượng Hải quan cần tiếp tục tăng cường thu thập thông tin, nắm tình hình tại các địa bàn trọng điểm, sàng lọc DN trọng điểm, xác lập chuyên án, chuyên đề, đấu tranh, bắt giữ, xử lý; cảnh báo kịp thời hiện tượng, phương thức thủ đoạn về hành vi trục lợi hoàn thuế giá trị gia tăng đối với hàng hóa xuất khẩu.

Ngoài ra, Tổng cục Hải quan sẽ tăng cường áp dụng hệ thống quản lí rủi ro trong việc phân loại, quản lí DN, mặt hàng;  xem xét áp dụng những biện pháp quản lí phù hợp để phòng ngừa các hiện tượng gian dối của DN; Tăng cường chống các hành vi gian lận trong hoàn thuế giá trị gia tăng, tăng cường giám sát hàng hóa xuất khẩu, kể cả đối với hàng hóa phân luồng xanh.

Xây dựng kế hoạch thanh tra, kiểm tra chuyên đề, tập trung thanh tra các đơn vị có đơn thư tố cáo, các đơn vị có kim ngạch xuất khẩu hàng hóa được hoàn thuế giá trị gia tăng lớn nhằm phát hiện, xử lý nghiêm các đơn vị, cá nhân tiếp tay, DN vi phạm đảm bảo tính răn đe. Tổ chức kiểm tra sau thông quan đối với các DN có dấu hiệu nghi vấn để xử lý, truy thu thuế cho ngân sách Nhà nước.