Năm 2018, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) mua ròng khoảng 6 tỷ USD, tính riêng tháng 1/2019 đã mua thêm 4 tỷ USD và tiếp tục mua vào ngoại tệ trong tháng 2. Sau diễn biến căng thẳng hồi cuối năm 2018, thị trường ngoại hối tháng 1/2019 diễn ra ổn định, các áp lực với lãi suất, tỷ giá đã giảm đáng kể.

Dự trữ ngoại hối tăng mạnh

Theo đánh giá của công ty Chứng khoán SSI, bên cạnh diễn biến hỗ trợ từ sự suy yếu của đồng USD, nguồn cung USD mùa vụ dồi dào đã khiến cho tỷ giá giao dịch USD/VND duy trì ổn định trên thị trường ngân hàng.

Trong tuần qua, tỷ giá giao dịch VND/USD trên thị trường đã giảm 10 đồng/USD ở cả chiều mua và bán, trong khi tỷ giá tự do giảm tới 20 đồng cả hai chiều, hiện ở mức 23.195/23.220 đồng/USD.

Kể từ năm 2016, khi chính thức áp dụng cơ chế tỷ giá trung tâm, NHNN thường có xu hướng điều chỉnh tỷ giá mua nhằm tăng cường dự trữ ngoại hối và định hướng mặt bằng tỷ giá trong giai đoạn đầu năm mới. Tuy nhiên, từ đầu năm 2019 đến nay, NHNN thường xuyên nâng giá mua USD.

Trong 3 tháng gần đây, tỷ giá trung tâm của NHNN quay trở lại xu hướng tăng. Tuần vừa qua, NHNN tiếp tục nâng thêm 17 đồng/ USD, lên 22.923 đồng/ USD và NHNN bắt đầu động thái mua ròng.

Đây là diễn biến rất tích cực khi gia tăng đáng kể dự trữ ngoại hối, đồng thời tăng lượng tiền VND lưu thông trong tháng sau Tết giúp thanh khoản trên hệ thống ngân hàng dồi dào.

Trao đổi với Thời báo Kinh Doanh, một chuyên gia ngành ngân hàng cho biết, động thái này đã giúp NHNN mua được hơn 4 tỷ USD trong tháng 1, bổ sung đáng kể vào dự trữ ngoại hối quốc gia (ước đạt khoảng 65 tỷ USD) và NHNN đã có động thái tiếp tục mua vào ngoại tệ trong tháng 2.

"Với việc tỷ giá duy trì ổn định, đầu năm nay, một số ngân hàng thương mại cũng đã tiến hành hủy giao dịch mua ngoại tệ kỳ hạn thực hiện trước đó (tháng 11/2018), ước tính khối lượng hủy ngang vào khoảng 1 tỷ USD", chuyên gia này nói.

Các chuyên gia đến từ SSI đánh giá việc đón nhận các thông tin tích cực của nền kinh tế Việt Nam trong năm 2018 về tăng trưởng, cán cân xuất nhập khẩu, chỉ số lạm phát…, áp lực quốc tế giảm bớt và gia tăng mạnh dự trữ ngoại hối đã giải tỏa áp lực với tỷ giá.

Theo dõi thị trường, một số chuyên gia nhìn nhận, bên cạnh sự chủ động của NHNN là cân đối cung – cầu ngoại tệ được duy trì thuận lợi. Nguồn cung ngoại tệ dồi dào và lớn hơn nhiều so với nhu cầu ngoại tệ, thể hiện rõ nhất qua việc vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) giải ngân 2 tháng đầu năm 2019 đạt 2,58 tỷ USD, tăng 9,8% – mức tăng cao nhất trong ba năm gần đây.

Không còn tâm lý găm giữ ngoại tệ

Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, cán cân thương mại hàng hóa tháng 1/2019 thặng dư 0,82 tỷ USD, tăng 4,5 lần; giải ngân đầu tư FDI đạt 1,55 tỷ USD, tăng 48%; kiều hối gia tăng mạnh mẽ theo chu kỳ mùa vụ trước Tết, ước đạt 1,5 - 2 tỷ USD, tăng 50 - 60% so với cùng kỳ năm 2018.

Ngoài ra, thị trường còn được hỗ trợ bởi các tín hiệu của các giao dịch M&A và thoái vốn lớn xuất hiện như thương vụ bán cổ phần của Vietcombank cho nhà đầu tư nước ngoài ước đạt gần 300 triệu USD và sắp tới thương vụ giữa BIDV và ngân hàng KEB Hana (Hàn Quốc) sẽ đem về gần 200 triệu USD…

Về cầu ngoại tệ, nhu cầu ngoại tệ mua kỳ hạn để phòng ngừa rủi ro tỷ giá chưa tăng đột biến thời điểm sau Tết, trong bối cảnh tỷ giá diễn biến khá ổn định.

Từ những yếu tố trên, công ty Chứng khoán SSI đánh giá: "Môi trường quốc tế ổn định hơn cùng với những diễn biến tích cực trong nước đã đẩy lùi tâm lý đầu cơ, găm giữ ngoại tệ. Thêm vào đó, tỷ giá mua vào của NHNN hiện ở mức rất hấp dẫn nên NHNN liên tục mua vào được lượng lớn ngoại tệ. Hiện nay, áp lực với tỷ giá đã không còn, mặt bằng tỷ giá sẽ duy trì ổn định ở vùng 23.200 đồng/USD".

Công ty chứng khoán Bảo Việt (VBSC) cũng đưa ra nhận định, so với tháng 1, tỷ giá trung tâm tăng nhẹ 0,2%, trong khi tỷ giá giao dịch tại các ngân hàng thương mại gần như không thay đổi.

"Chỉ số USD tăng mạnh trong nửa đầu tháng 2, nhưng đã giảm trở lại trong nửa cuối tháng 2. Sự chuyển hướng trong chính sách tiền tệ của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) từ thắt chặt quyết liệt sang xem xét không tăng lãi suất nữa nhiều khả năng sẽ khiến đồng USD khó tăng giá mạnh trong năm 2019", báo cáo viết.

Như vậy, theo đánh giá của các chuyên gia, chênh lệch cung – cầu ngoại tệ khá cân bằng trong tháng 2 sẽ là một trong những cơ sở để NHNN tiếp tục mua vào ngoại tệ, tăng dự trữ ngoại hối.