Tỷ giá và tâm lý kỳ vọng
Điều hành tỷ giá của NHNN ngày càng bài bản, nhuần nhuyễn, kết hợp đồng bộ các công cụ chính sách; linh hoạt, chủ động phù hợp với diễn biến cung cầu thị trường.
Sự kiện có tác động nhiều nhất đến thị trường tiền tệ thế giới gần đây: ngày 22/3 Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký quyết định áp gói thuế quan trị giá tới 60 tỷ USD đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc. Ngay lập tức Bắc Kinh tuyên bố sẽ xem xét áp đặt các mức thuế trị giá 3 tỷ USD đối với hàng hóa nhập khẩu từ Mỹ.
Những hành động “ăn miếng trả miếng” của hai nền kinh tế lớn nhất, nhì thế giới đã khiến các nước lo ngại. Tuy nhiên, hôm 27/3 khi có thông tin về việc Mỹ và Trung Quốc sẽ đàm phán về thương mại đã làm giảm đi mối lo về cuộc chiến thương mại. Giới đầu tư hồ hởi trở lại…Trước những diễn biến trên, tùy theo phản ứng của mỗi nước, một số đồng tiền mạnh như Yên Nhật (JPY), đồng đô la Canada (CND), đồng tiền chung châu Âu (EUR), đồng Bảng Anh (GBP)… liên tục điều chỉnh tăng, giảm so với đồng bạc xanh
Theo phân tích của các chuyên gia, biến động trong tuần qua của tiền tệ thế giới còn do tác động bởi các dòng chảy liên quan đến hoạt động cân bằng trạng thái của các nhà đầu tư. Nhiều nhất từ các nhà đầu tư Nhật Bản. Bởi thời gian kết thúc năm tài chính 2017 của nhiều công ty Nhật Bản là 31/3/2018. Đà tăng mạnh của đồng USD giữa tuần qua có thể do các nhà đầu tư Nhật Bản mua vào đồng USD để chuẩn bị năm tài chính mới.
Trong nước, đầu tuần NHNN công bố tỷ giá trung tâm của đồng Việt Nam với đô la Mỹ, áp dụng cho ngày 26/3 là 22.455 đồng/ USD. Ngày 27/3, NHNN điều chỉnh tỷ giá trung tâm giảm xuống mức: 22.443 đồng/USD. Buổi sáng, thị trường vẫn khá yên ắng. Vietcombank niêm yết ở mức 22.760 - 22.830 đồng/USD (mua vào - bán ra). Chiều cùng ngày, các NHTM đồng loạt nâng tỷ giá USD thêm khoảng 10 - 15 đồng.Vietcombank điều chỉnh tỷ giá niêm yết ở mức 22.775 - 22.845 đồng/USD.
Ngày 28/3, các NHTM tiếp tục tăng giá mua - bán đồng bạc xanh thêm 3 đến 30 đồng, niêm yết quanh mức 222.780 đồng/USD - 22.850 đồng/USD. Ngày 29/3, NHNN tiếp tục tăng tỷ giá trung tâm thêm 10 đồng, lên 22.463 đồng/USD. Song, lúc này tỷ giá niêm yết của các NHTM chỉ được điều chỉnh nhẹ, thị trường khá ổn định.
Diễn biến thị trường tuần qua tiếp tục cho thấy NHNN rất linh hoạt trong điều chỉnh tỷ giá. Tất nhiên, tỷ giá không chỉ chịu tác động từ diễn biến thị trường tài chính thế giới mà cả những yếu tố trong nước. Đơn cử, những thông tin về kết quả nền kinh tế quý I/2018 với GDP tăng ấn tượng 7,38% - cao nhất 10 năm qua; chứng khoán liên tục xác lập đỉnh mới; thanh khoản của các NHTM dư thừa… đã có tác động tích cực đến thị trường.
Chia sẻ với báo giới, ông Ngô Đăng Khoa – Giám đốc toàn quốc Khối Kinh doanh tiền tệ và thị trường vốn, HSBC Việt Nam dự báo: tỷ giá VND/USD nhìn chung sẽ ổn định, đến cuối năm 2018 tỷ giá VND/USD sẽ kết thúc ở mức 22.900 đồng/USD. Cơ sở cho nhận định này là trong năm 2018, dòng vốn đầu tư vào nhiều hơn dòng vốn ra; và đồng VND đang yếu so với các đồng tiền trong khu vực.
Ông Khoa cũng cho rằng, dù FED tăng lãi suất 3-4 lần trong năm, nằm trong dự báo, thì tỷ giá VND/USD nhìn chung ổn định. Nhận định của ông Khoa được đưa ra qua đánh giá những tác động từ thị trường thế giới. Về nội tại của nền kinh tế, ngoài những yếu tố tích cực trên còn có cơ sở khác, rất quan trọng, tác động không nhỏ đến diễn biến tỷ giá của Việt Nam: tâm lý kỳ vọng. Trước đây, dù chỉ có một biến động nhỏ, thị trường đều có tâm lý kỳ vọng là tỷ giá sẽ tăng. Tâm lý này như vết dầu loang, tạo môi trường cho những kẻ đầu cơ kiếm lợi đẩy tỷ giá tăng, càng khiến thị trường biến động mạnh. Nhưng nay, mọi chuyện đã khác.
Nhìn lại, năm 2017 có thể nói là năm thành công vượt bậc trong điều hành chính sách tiền tệ nói chung và tỷ giá nói riêng. Điều hành tỷ giá của NHNN ngày càng bài bản, nhuần nhuyễn, kết hợp đồng bộ các công cụ chính sách; linh hoạt, chủ động phù hợp với diễn biến cung cầu thị trường. Đặc biệt trước nhiều sức ép, NHNN vẫn kiên định giữ trần lãi suất huy động ngoại tệ 0%. Tất cả những động thái trong điều hành của NHNN đều rất nhất quán đã có tác lớn đến tâm lý kỳ vọng của thị trường. NHNN đã “neo” được tâm lý kỳ vọng tỷ giá. VND đã, đang được giữ ổn định, hỗ trợ cho xuất khẩu, giữ ổn định được thị trường, giữ được niềm tin của nhà đầu tư trong và ngoài nước.
