Vì sao “lùi” công bố kết quả thanh tra giá điện?
Thanh tra Chính phủ vừa có văn bản gửi Thủ tướng xin đề nghị kéo dài thời hạn công bố thanh tra giá điện sang quý III/2019.
Trao đổi với báo chí chiều 4/9, ông Bùi Ngọc Lam - Phó tổng Thanh tra Chính phủ, cho biết: Theo dự kiến ban đầu, kết quả thanh tra giá điện sẽ được công bố sau 45 ngày, sau công bố quyết định thanh tra. Tuy nhiên, do hiện nay cơ quan đang có nhiều nội dung thanh tra cấp bách, nên Thanh tra Chính phủ đã có báo cáo gửi Thủ tướng đề nghị lùi thời hạn công bố kết quả thanh tra giá điện và đã được Thủ tướng chấp thuận. Dự kiến sẽ công bố kết quả này trong quý III/2019.
Liên quan tới câu hỏi của báo chí về việc trong quá trình thanh tra có gặp khó khăn hay trở ngại gì? Ông Lam khẳng định:“Không gặp khó khăn gì trong quá trình thanh tra giá điện. Tuy nhiên, giá điện khá nhạy cảm nên chúng tôi làm thận trọng, với tinh thần khách quan, công tâm nhất".
Như vậy, theo đề xuất của Thanh tra thì thời điểm công bố kết quả kiểm tra giá điện sẽ chậm 3 tháng so với yêu cầu trước đây của Thủ tướng.
Ngày 20/3 giá điện bán lẻ bình quân tăng thêm 8,36%, sau đó nhiều người dân phản ánh hoá đơn tiền điện tăng cao gấp 2-3 lần những tháng sau đó. Trước thực tế này, Thủ tướng đã giao Thanh tra Chính phủ làm đầu mối, phối hợp với các bộ, ngành kiểm tra giá điện, phương pháp tính giá, việc thu tiền điện...
Theo đó, quyết định kiểm tra được Thanh tra Chính phủ công bố ngày 24/5, theo yêu cầu của Thủ tướng. Theo quyết định này, đoàn thanh tra sẽ kiểm tra, xác minh việc chấp hành quy định của pháp luật trong việc điều chỉnh mức giá bán lẻ điện thời điểm ngày 20/3, phương pháp tính giá và việc thu tiền điện thời gian qua. Thời hạn kiểm tra là 35 ngày làm việc. Đoàn kiểm tra bao gồm đại diện của các cơ quan thuộc Thanh tra Chính phủ, Cục Điều tiết điện lực (Bộ Công thương), Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính)...
Trước đó, tại cuộc họp công bố báo cáo tổng hợp kết quả kiểm toán 2018 diễn ra ngày 5/7, ông Đoàn Xuân Tiên - Phó tổng Kiểm toán Nhà nước cho biết, năm 2016, cơ quan kiểm toán có thực hiện chuyên đề cách tính giá điện nhưng là trong giai đoạn 2014 - 2016, thời gian vẫn áp dụng các tính theo nghị định cũ.
Sau khi chuyên đề này được thực hiện thì Chính phủ ban hành nghị định mới, trong đó thay đổi quy định vấn đề tính giá điện. Và từ đó đến nay Kiểm toán Nhà nước chưa tiến hành cuộc kiểm toán chuyên đề nào về giá điện.
Ngày 24/5, Thanh tra Chính phủ công bố quyết định thanh, kiểm tra việc điều chỉnh giá bán điện, thu tiền điện của Tập đoàn điện lực Việt Nam (EVN). Dự kiến trong 35 ngày, đoàn thanh tra kiểm tra, xác minh toàn diện việc chấp hành quy định của pháp luật trong việc điều chỉnh mức giá bán lẻ điện từ ngày 20/3 và phương pháp tính giá, thu tiền điện...
Tại cuộc họp báo 5/7, Kiểm toán Nhà nước cho biết, năm 2018, cơ quan này đưa ra nhiều đề nghị với Chỉnh phủ. Cụ thể, có 43 trong tổng số 56 cuộc kiểm toán có kiến nghị kiểm điểm trách nhiệm đối với cá nhân, tập thể đã được các đơn vị thực hiện.
Năm 2018, cơ quan này không kiểm toán cơ sở tính giá và phương án điều chỉnh giá điện mà chỉ tiến hành với báo cáo tài chính của EVN, trong đó có liên quan vấn đề giá thành của nhiều mảng hoạt động tại EVN, không riêng giá điện.
Do đó Kiểm toán Nhà nước không có cơ sở để nhận định, đánh giá về đợt điều chỉnh giá điện vừa qua. Tuy nhiên, nếu Chính phủ yêu cầu tiến hành chuyên đề kiểm toán giá điện vào kế hoạch năm 2020 và đủ điều kiện triển khai theo luật định thì cơ quan này sẽ thu thập thông tin, khảo sát, lập kế hoạch.
Ở thời điểm tháng 3/2019, sau khi giá bán lẻ điện bình quân tăng 8,36% vào ngày 20/3 đã làm nóng phiên thảo luận ở tổ về kinh tế xã hội của Quốc hội vào cuối tháng 5. Chính phủ đã có báo cáo gửi Quốc hội giải trình cặn kẽ về quyết định tăng giá điện, thời điểm tăng cũng như kết quả kiểm tra của Bộ Công Thương về tăng giá. Tuy nhiên, giải trình này chưa thuyết phục các đại biểu Quốc hội. Các đại biểu cũng đề nghị kiểm toán việc kinh doanh giá điện.
Trước đó, trong báo cáo giải trình việc tăng giá điện, Bộ Công Thương kiến nghị Thủ tướng giao Bộ Thông tin & Truyền thông chỉ đạo báo chí không đưa tin trái chiều và có biện pháp chấn chỉnh hoặc xử lý những cá nhân cố tình xuyên tạc, đưa thông tin không đầy đủ, khách quan nhằm kích động, gây rối trật tự, an toàn xã hội.
Tại báo cáo gửi Thủ tướng về điều chỉnh giá bán lẻ điện, Bộ Công Thương cho biết, giá bán lẻ điện bình quân có thể phải tăng 9,26% thay vì 8,36%, nếu tính cả chênh lệch tỷ giá mua bán điện dự kiến năm 2018 của các nhà máy điện, hơn 3.260 tỷ đồng.
Bộ Công Thương đến nay vẫn khẳng định công tác ghi chỉ số công tơ, chốt chỉ số, tính tiền điện trong tháng điều chỉnh giá được thực hiện đúng quy trình kinh doanh của EVN, quy định của Chính phủ.
Ngày 24/5, Thanh tra Chính phủ công bố quyết định thanh, kiểm tra việc điều chỉnh giá bán điện, thu tiền điện của Tập đoàn điện lực Việt Nam (EVN).