Quyền tự do đi lại được quy định trong Hiến pháp năm 2013 và khẳng định tại Bộ luật Dân sự, Luật Quốc tịch, Luật Đầu tư và các văn bản pháp luật liên quan. Việt Nam đã ký kết hoặc tham gia nhiều điều ước quốc tế liên quan đến lĩnh vực xuất nhập cảnh, các hiệp định và thỏa thuận song phương về việc miễn 14 thị thực nhập cảnh cho công dân với các nước và vùng lãnh thổ.

Trong những năm qua, Việt Nam đã giảm 45,5% thủ tục về xuất nhập cảnh. Chính sách nhất quán của Chính phủ Việt Nam là đảm bảo di cư hợp pháp, an toàn và thường xuyên; phòng, chống di cư bất hợp pháp; bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp của công dân trong suốt quá trình di cư.

Hiện nay, có khoảng 500 nghìn lao động Việt Nam đang làm việc tại nước ngoài. Năm 2017 có 134.751 lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài, tăng 6,69% so với năm 2016. Du học sinh Việt Nam có mặt tại 50 quốc gia.

Một số ít công dân Việt Nam vượt biên trái phép hoặc nhập cảnh và cư trú trái phép tại nước ngoài vì mục đích kinh tế. Việt Nam đã và đang hợp tác với các nước và tổ chức quốc tế, sẵn sàng nhận trở lại và hỗ trợ những người này ổn định cuộc sống và tái hòa nhập.

Nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho hoạt động nhập cảnh, xuất cảnh, cho đến nay, Việt Nam đã ký hiệp định, thỏa thuận miễn thị thực với 84 nước; Đơn phương miễn thị thực cho công dân 13 nước và quan chức Ban thư ký ASEAN; Miễn thị thực cho thành viên tổ bay của 18 nước, vùng lãnh thổ trên nguyên tắc có đi có lại; Thực hiện thí điểm cấp thị thực điện tử cho người nước ngoài nhập cảnh vào Việt Nam…