Tiên phong triển khai thực hiện hệ thống thông quan điện tử VNACCS/VCIS là hai đơn vi Chi cục Hải quan Bắc Hà Nội (Cục Hải quan Hà Nội) và Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Hải Phòng khu vực I (Cục Hải quan Hải Phòng). Để công tác triển khai được thành công, từ trước ngày 1/4/2014, Tổng cục Hải quan đã cử hai đoàn công tác trực tiếp đi hỗ trợ.

Tại Chi cục Hải quan cảng Hải Phòng khu vực I, đoàn công tác hỗ trợ do Phó Tổng cục trưởng Vũ Ngọc Anh và ông Hiroki Sakurai – cố vấn trưởng Dự án VNACCS/VCIS dẫn đầu, cùng một số thành viên Ban triển khai Dự án của Tổng cục Hải quan. Tại Hà Nội, Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin và Thống kê Hải quan Nguyễn Mạnh Tùng cùng với các thành viên Ban triển khai Dự án tới hỗ trợ Chi cục Hải quan Bắc Hà Nội.

Nhờ có sự chuẩn bị tốt về cơ sở vật chất và bộ phận hỗ trợ nên khi chính thức khởi động, hệ thống VNACCS/VCIS đã tiếp nhận và xử lý tờ khai thông suốt ngay ngày đầu tiên. Tuy nhiên, việc khai báo của doanh nghiệp (DN) vẫn có một số lúng túng nhất định do hệ thống mới, có nhiều thao tác kỹ thuật. Mặt khác, vẫn còn một một số vướng mắc phát sinh như còn nhiều DN chưa đăng ký tham gia trên hệ thống và chưa có chữ ký số. Trước những lúng túng của DN, các bộ phận hỗ trợ của Tổng cục Hải quan, Cục Hải quan địa phương đã kịp thời trợ giúp để việc khai báo thực hiện đúng quy trình, không để ảnh hưởng đến thời gian thông quan hàng hóa.

Bên cạnh đó, lãnh đạo Tổng cục Hải quan cũng chỉ đạo Cục Hải quan Hà Nội và Cục Hải quan Hải Phòng khẩn trương thúc đẩy DN đăng ký tham gia hệ thống. Với những DN đã đăng ký cần tiếp tục tổ chức đào tạo hướng dẫn để DN khai báo một cách thành thục. Với những DN chưa đăng ký sử dụng và chưa có chữ ký số, các đơn vị nghiệp vụ khẩn trương tìm giải pháp tình thế để DN vẫn có thể thực hiện thủ tục hải quan không gây ra gián đoạn trong hoạt động xuất nhập khẩu của DN, nhưng phải đảm bảo cơ sở pháp lý và đáp ứng được yêu cầu về mặt kỹ thuật, không gây ảnh hưởng tiêu cực đến hệ thống…

Vào cuộc mạnh mẽ

Theo Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Vũ Ngọc Anh, từ ngày 1/4/2014 đến hết tháng 6/2014, Tổng cục Hải quan sẽ hoàn thành triển khai VNACCS/VCIS tại tất cả 34 cục hải quan địa phương.

Tiếp sau sự tiên phong của hai đơn vị, đồng loạt nhiều Cục Hải quan cũng đã chính vào cuộc triển khai vận hành hệ thống VNACCS/VCIS. Tính đến ngày 21/4, cả nước có 36 chi cục thuộc 9 Cục Hải quan địa phương đã triển khai Hệ thống thông quan tự động VNACCS/VCIS. Trong đó, có 4 Cục Hải quan địa phương triển khai tại 100% chi cục. Con số này sẽ tiếp tục tăng mạng cho đến hết tháng tư, khi kế hoạch triển khai đã được các đơn vị hải quan xác định cụ thể.

Ngày 07/04/2014, Hải quan Bắc Ninh đã triển khai VNACCS/VCIS tại Chi cục Hải quan Bắc Ninh. Đồng hành cùng với đó, Cục Hải quan Bình Dương cũng đã vận hành VNACCS/VCIS tại Đội thủ tục hàng hóa Khu liên hợp thuộc Chi cục Hải quan Mỹ Phước vào ngày 14/4/2014. Tiếp nối thành công này, ngày 24/4, các Chi cục hải quan cửa khẩu Cảng tổng hợp Bình Dương, Chi cục Hải quan Khu công nghiệp (KCN) Việt Hương, Đội thủ tục Hải quan Tân Định, Đội thủ tục Hải quan KCN Mỹ Phước đều vào cuộc vận hành. Ngày 28/4, triển khai tại Chi cục Hải quan Sóng Thần, Chi cục Hải quan KCN Việt Nam – Singapore; Chi cục Hải quan KCN Sóng Thần; Chi cục Hải quan Quản lý hàng XNK ngoài KCN.

Cùng với tinh thần khẩn trương vào cuộc, ngày 14/4/2014, Cục Hải quan tỉnh Quảng Ninh đã vận hành VNACCS/VCIS tại Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Cái Lân. Sau thành công tại Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Cái Lân, ngày 25/4/2014, Hải quan Quảng Ninh tiếp tục triển khai tại các Chi cục: Hải quan Cửa khẩu Móng Cái, Cửa khẩu Bắc Luân, Ka Long, Trạm Kiểm soát Liên hợp Km15 và Chi cục Hải quan Vạn Gia. Các đơn vị còn lại của Cục sẽ được triển khai trước ngày 30/4.

Ngày 21/4, Cục Hải quan Đà Nẵng đồng loạt triển khai VNACCS/VCIS tại 4 chi cục còn lại gồm: Chi cục Hải quan quản lí hàng đầu tư gia công; Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Đà Nẵng; Chi cục Hải quan KCN Liên Chiểu- Hòa Khánh, Chi cục Hải quan KCN Đà Nẵng. Trước đó, ngày 18/4, Cục đã triển khai tại đơn vị đầu tiên là Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Đà Nẵng.

Cùng trong ngày 21/4, Cục Hải quan Lạng Sơn cũng đồng loạt triển khai VNACCS/VCIS tại 4 đơn vị cuối cùng gồm: Chi cục Hải quan Tân Thanh, Chi cục Hải quan ga đường sắt quốc tế Đồng Đăng, Chi cục Hải quan Chi Ma, Chi cục Hải quan Cốc Nam. Ngày 14/4, Chi cục Hải quan cửa khẩu Hữu Nghị là đơn vị đầu tiên thực hiện VNACCS/VCIS ở Hải quan Lạng Sơn.

Với tinh thần vào vào cuộc mạnh mẽ của các Cục Hải quan, tin tưởng rằng, đến hết tháng 6/2014, toàn ngành Hải quan sẽ hoàn thành áp dụng chính thức Hệ thống thông quan tự động VNACCS/VCIS. Việc triển khai phải đảm bảo đúng kế hoạch, không gây ảnh hưởng đến hoạt động của DN, quá trình triển khai phải huy động được nguồn lực của ngành hải quan, DN và các bên liên quan…

Bài đăng trên Tài chính & Đầu tư số 4 - 2014