Nhận diện những “điểm nóng” buôn lậu, gian lận thương mại

Theo báo cáo của Ban Chỉ đạo 389 quốc gia, trong thời gian gần đây, hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả diễn biến phức tạp với thủ đoạn tinh vi hơn trên các tuyến.

Trên tuyến biên giới, cửa khẩu đường bộ tiếp giáp địa bàn các tỉnh phía Bắc giáp Trung Quốc, các tỉnh miền Trung giáp Lào và các tỉnh phía Nam, Tây Nguyên, xuất hiện nhiều thủ đoạn tinh vi để “qua mặt” lực lượng chức năng thực hiện hành vi buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép các mặt hàng qua biên giới. Mặt hàng chủ yếu được vận chuyển trái phép qua biên giới gồm: pháo nổ, gỗ, sản phẩm động vật hoang dã, ma túy, thuốc lá điếu, đường cát, tiền, vàng...

Đặc biệt, “nóng” nhất trên tuyến biên giới, cửa khẩu đường bộ là hoạt động mua bán, vận chuyển trái phép ma túy từ Lào qua khu vực biên giới các tỉnh: Điện Biên, Sơn La, Nghệ An, Thanh Hóa, Hà Tĩnh, Quảng Trị; vận chuyển ma túy từ Lào qua tỉnh Điện Biên đi Lai Châu, Lào Cai, Hà Giang đưa sang Trung Quốc; vận chuyển chuyển trái phép heroin, ma túy tổng hợp, cần sa từ Campuchia qua khu vực biên giới tỉnh Bình Phước, An Giang đưa về TP. Hồ Chí Minh tiêu thụ...

Trên tuyến biển, tình hình buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trên biển và địa bàn liên quan vẫn diễn ra phức tạp. Các đối tượng đẩy mạnh hoạt động buôn bán, vận chuyển trái phép mặt hàng có lợi nhuận cao như: Dầu DO, FO do nhu cầu sử dụng của người dân rất lớn và giá nhiên liệu trong nước vẫn ở mức cao, chênh lệch nhiều so với các nước trong khu vực; Khai thác, vận chuyển cát trái phép xảy ra tại địa bàn tuyến biển thuộc Hà Tĩnh, Sóc Trăng, TP. Hồ Chí Minh, Bà Rịa - Vũng Tàu...

Trên tuyến hàng không, bưu chính, các đối tượng buôn lậu lợi dụng tần suất các chuyến bay quốc tế tăng cao để thực hiện hành vi buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng hóa. Thủ đoạn các đối tượng thường tập trung buôn lậu các loại hàng hóa có giá trị cao, dễ cất giấu như: Sản phẩm từ động vật hoang dã, ngoại tệ, mỹ phẩm, tân dược, thực phẩm chức năng, ma túy, xì gà, điện thoại di động, trang thiết bị, vật tư y tế thông qua hình thức chuyển phát, khai báo hàng hóa là quà tặng, quà biếu...

Hoạt động của tội phạm mua bán, vận chuyển trái phép các chất ma túy, tiền chất qua tuyến đường hàng không, chuyển phát nhanh, dịch vụ bưu chính vẫn diễn biến phức tạp, có chiều hướng gia tăng cả về quy mô, số lượng. Các đối tượng thường lợi dụng hình thức như đóng gói, vận chuyển, mua bán, nguỵ trang giả dạng dưới hình thức hàng hoá, hành lý thông thường, giao dịch qua các sàn giao dịch điện tử, mạng xã hội để mua hàng, sau đó sử dụng các dịch vụ chuyển phát bưu chính quốc tế và các dịch vụ giao nhận hàng nội địa để né tránh sự kiểm tra của cơ quan chức năng.

Ngoài các tuyến trên, trong thị trường nội địa, tình hình buôn bán, sản xuất, vận chuyển trái phép các loại hàng lậu, hàng cấm, hàng giả, hàng hóa giả mạo nhãn hiệu, hàng hết hạn sử dụng, vi phạm về an toàn thực phẩm và các hành vi gian lận thương mại khác vẫn còn diễn ra khá phổ biến...

Phát hiện xử lý, kịp thời nhiều vụ việc vi phạm pháp luật

Qua nhận diện các tuyến trên, lực lượng chức năng cả nước đã phát hiện, xử lý nhiều vụ việc vi phạm pháp luật trong thời gian qua.

Cụ thể, theo số liệu của Ban Chỉ đạo 389 quốc gia, 9 tháng năm 2022, các lực lượng chức năng cả nước đã phát hiện, xử lý 99.975 vụ việc vi phạm (giảm 3,79% so với cùng kỳ năm 2021), trong đó: 12.275 vụ buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng cấm, hàng lậu; 82.678 vụ gian lận thương mại, gian lận thuế; 1.866 vụ hàng giả, vi phạm sở hữu trí tuệ. Thu nộp ngân sách nhà nước (NSNN) 7.666 tỷ đồng (tăng 1,5% so với cùng kỳ năm 2021), khởi tố 380 vụ (giảm 76,47 % so với cùng kỳ năm 2021), 472 đối tượng (giảm 78,03 so với cùng kỳ năm 2021).

Riêng trong quý III/2022, các lực lượng chức năng cả nước đã phát hiện, xử lý 42.776 vụ việc vi phạm, tăng 22,82% so với cùng kỳ năm 2021, trong đó: 7.032 vụ buôn bán, vận chuyển trái phép hàng cấm, hàng lậu; 34.897 vụ gian lận thương mại, gian lận thuế; 847 vụ hàng giả, vi phạm sở hữu trí tuệ. Thu nộp NSNN đạt 3.938 tỷ đồng, tăng 58,05% so với cùng kỳ năm 2021, khởi tố 94 vụ việc...

Cụ thể, quý III/2022, lực lượng hải quan đã xử lý 3.735 vụ vi phạm (trong đó: 3.716 vụ buôn lậu; 19 vụ hàng giả, vi phạm sở hữu trí tuệ); 10 vụ vận chuyển trái phép hàng hóa, tiền tệ qua biên giới; 77 vụ ma túy. Cơ quan hải quan khởi tố 11 vụ án hình sự, chuyển cơ quan khác kiến nghị khởi tố 44 vụ; số tiền thu nộp NSNN trên 45 tỷ đồng.

Các đơn vị Bộ đội Biên phòng chủ trì phát hiện, bắt giữ 512 vụ buôn bán, vận chuyển trái phép hàng cấm, hàng lậu; khởi tố 74 vụ; số tiền thu nộp NSNN là 3,4 tỷ đồng.

Cũng trong quý III/2022, lực lượng Cảnh sát biển bắt giữ, xử lý 61 vụ buôn bán, vận chuyển trái phép hàng cấm, hàng lậu; thu nộp ngân sách 28 tỷ đồng; khởi tố 9 vụ/10 đối tượng; Bộ Công an điều tra, xử lý 89 vụ buôn lậu, 187 vụ sản xuất, tàng trữ, vận chuyển, buôn bán hàng cấm; 38 vụ sản xuất, buôn bán hàng giả; 21 vụ trốn thuế; phát hiện, xử lý 149,152 cá nhân, 12 tổ chức phạm tội về môi trường; phát hiện 6.694 vụ, 10.066 đối tượng phạm tội về ma túy.

Lực lượng Quản lý thị trường (Bộ Công Thương) phát hiện, xử lý gần 13.512 vụ vi phạm (trong đó: 2.358 vụ buôn lậu, 10.369 vụ gian lận thương mại, 785 vụ hàng giả); xử phạt vi phạm hành chính nộp NSNN trên 96 tỷ đồng.

Mở “chiến dịch” cao điểm đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại

Tại hội nghị, các thành viên Ban Chỉ đạo 389 quốc gia nhận định, dự báo tình hình buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả từ nay đến cuối năm có chiều hướng gia tăng trên tất cả các tuyến, lĩnh vực, địa bàn, nhất là dịp Tết Nguyên đán.

Mặt khác, tình hình xung đột chính trị của một số nước trên thế giới khiến cho lạm phát gia tăng. Từ đó đặt ra nhiều thách thức lớn đối với sự phát triển kinh tế - xã hội, an ninh trật tự của đất nước và đời sống của nhân dân, đặc biệt ảnh hưởng trực tiếp đến công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả.

Để tiếp tục thực hiện hiệu quả công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, trong thời gian tới, Ban Chỉ đạo 389 quốc gia yêu cầu, Ban Chỉ đạo 389 các bộ, ngành và địa phương tiếp tục quán triệt và triển khai thực hiện kết luận của Trưởng Ban Chỉ đạo 389 quốc gia tại Hội nghị sơ kết 6 tháng đầu năm 2022 và những nhiệm vụ trọng tâm 6 tháng cuối năm 2022.

Đồng thời, thực hiện hiệu quả Kế hoạch số 92/KH-BCĐ389 về tăng cường công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trên các tuyến biên giới, vùng biển và địa bàn nội địa; Ban Chỉ đạo 389 các bộ, ngành và địa phương cần xây dựng, triển khai kế hoạch cao điểm đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trước, trong và sau Tết Nguyên đán Quý Mão 2023.

Cũng tại hội nghị, đại diện lực lượng chức năng đã báo cáo kết quả công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả; đồng thời đưa ra những giải pháp thực hiện hiệu quả công tác này trong những tháng cuối năm...

Phát biểu tại hội nghị, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo 389 quốc gia, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc ghi nhận, biểu dương những kết quả công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại trong 9 tháng qua mà lực lượng chức năng đã đạt được.

Nhận định tình hình buôn lậu, gian lận thương mại trong những tháng cuối năm sẽ diễn biến phức tạp với nhiều thủ đoạn tinh vi, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc lưu ý, lực lượng chức năng cần tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, xác định rõ những phương thức thủ đoạn để xây dựng chương trình, kế hoạch cao điểm đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại trước, trong vào sau Tết.

Để thực hiện hiệu quả, bài bản hơn nữa công tác này, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc yêu cầu, lực lượng chức năng quán triệt, thực hiện nghiêm chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo 389 quốc gia trong công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả; tăng cường phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương để tạo sức mạnh đồng bộ trong bắt giữ, xử lý các đối tượng vi phạm...

“Cuộc họp hôm nay, các đồng chí đã đưa ra các nhận định tình hình, nhận diện các phương thức, thủ đoạn, trên cơ sở đó đề xuất giải pháp để tiếp tục tăng cường chống buôn lậu và gian lận thương mại. Tiếp thu ý kiến của các đồng chí, Văn phòng Ban Chỉ đạo 389 sẽ bổ sung báo cáo, đề nghị Thủ tướng Chính phủ có công điện chỉ đạo vào những tháng cuối năm”, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết.