Cuộc khủng hoảng hiện tại ở Ukraine cho thấy sự cần thiết của các doanh nghiệp phải tăng cường hơn nữa khả năng phục hồi và ứng phó theo yêu cầu đối với sự gián đoạn chuỗi cung ứng hơn nữa. Các doanh nghiệp khu vực tập trung vào khả năng phục hồi của chuỗi cung ứng, bao gồm các bước giảm thiểu rủi ro và chống lại các cú sốc bổ sung.

Điều này đặt các doanh nghiệp trong khu vực vào vị trí vững chắc hơn để nắm bắt cơ hội tăng trưởng khi nền kinh tế toàn cầu phục hồi. Phù hợp với các xu hướng lớn như bùng nổ thương mại điện tử và sự đa dạng hóa ngày càng tăng từ Trung Quốc, có những con đường rõ ràng cho ngành chuỗi cung ứng để thúc đẩy tiềm năng kinh tế dài hạn của Đông Nam Á và nổi lên như một trung tâm logistics toàn cầu. Sau quý I/2022, có 4 đặc điểm quan trọng định hình bối cảnh chuỗi cung ứng của Đông Nam Á trong những tháng còn lại trong năm, bao gồm:

Các thách thức trong chuỗi cung ứng khu vực đang mở rộng trên toàn cầu

Tỷ lệ lây nhiễm thay đổi trên toàn thế giới đã dẫn đến các hạn chế về đại dịch trên phạm vi rộng đối với chuỗi cung ứng ở một số vùng lãnh thổ chịu gánh nặng của sự bất ổn kinh tế. Trong khi hầu hết các nút thắt cổ chai vẫn duy trì trong khu vực, tác động của chúng đã bắt đầu được cảm nhận trên toàn thế giới khi các doanh nghiệp phục hồi trở lại.

Thời gian chờ đợi của tàu kéo dài và tình trạng thiếu lao động bên cảng đã khiến việc vận chuyển hàng hóa trở nên phức tạp trong sáu tháng qua, tác động đến bất kỳ mạng lưới cung ứng nào bao gồm cả Mỹ là một nút quan trọng. Châu Á đã chịu tác động lớn hơn so với phần còn lại của thế giới, bắt nguồn từ tình trạng thiếu container toàn cầu, do sự phục hồi mạnh mẽ hơn của khu vực khi bắt đầu đại dịch.

Điều này đã dẫn đến thời gian quay vòng kéo dài và giá cước vận tải biển tăng mạnh; các xu hướng sẽ thay đổi chung toàn cảnh chuỗi cung ứng và kêu gọi các chiến lược mới.

Trong một hội thảo do Toll Group tổ chức để thảo luận về vận tải đường biển toàn cầu, các doanh nghiệp ước tính giá cước dự báo sẽ tăng trong ít nhất 18 tháng tới trước khi bình thường hóa vào năm 2023. Các công ty sẽ lường trước tình hình xấu đi tắc nghẽn trong ngắn hạn, bên cạnh việc bình thường hóa hoạt động dần dần nhưng khó khăn vào cuối năm nay.

Vận tải đa phương thức sẽ trở thành bình thường mới

Những nút thắt cổ chai và chi phí vận tải biển ngày càng tăng đang khiến các doanh nghiệp ngày càng cần phải xem xét lại các chiến lược chuỗi cung ứng của mình để duy trì tính cạnh tranh.

Sự lan truyền nhanh chóng của biến thể Omicron cũng đã chứng kiến ​​nhiều quốc gia thắt chặt các hạn chế về đại dịch, có khả năng ảnh hưởng đến lịch trình thay đổi của phi hành đoàn và kéo dài thời gian vận chuyển. Các doanh nghiệp trên toàn cầu đang chuyển từ mô hình chuỗi cung ứng được thúc đẩy bằng cách giảm chi phí (đúng lúc) sang mô hình xây dựng các biện pháp chống chịu quan trọng (theo từng trường hợp).

Tuy nhiên, sự thay đổi này không phải là một trò chơi có tổng bằng không và các chuỗi cung ứng đòi hỏi phải lập kế hoạch cẩn thận để đạt được sự cân bằng phù hợp giữa chi phí và tính linh hoạt. Các giải pháp thay thế như vận tải đa phương thức có tính linh hoạt để cân bằng giữa hiệu quả chi phí và các yêu cầu về thời gian vận chuyển.

Với những vấn đề trong bối cảnh vận chuyển container khó có thể giảm bớt trong thời gian tới, cách tiếp cận đa phương thức đối với chuỗi cung ứng có thể mang lại một cách hiệu quả để giảm bớt khó khăn về năng lực và chi phí cho các doanh nghiệp ở Đông Nam Á. Những hoạt động này có thể bao gồm sự kết hợp của vận tải đường bộ, đường hàng không và đường sắt, tận dụng các liên kết đã thiết lập trên toàn khu vực.

Trong khi đường sắt đã nổi lên như một giải pháp thay thế thực sự cho các tuyến đường cung cấp như mạng lưới Á-Âu, sự kết hợp giữa đường biển và đường hàng không có khả năng vẫn là giải pháp thay thế trung gian tối ưu cho hầu hết các khu vực và doanh nghiệp.

Doanh nghiệp châu Á thống trị các chuỗi cung ứng trong khu vực

Việc thay đổi các ưu tiên của khách hàng theo hướng giao hàng nhanh hơn và sự tham gia ngày càng nhiều của các mạng lưới sản xuất ở Đông Nam Á - khi các doanh nghiệp đa dạng hóa các dây chuyền cung ứng của họ ra khỏi Trung Quốc - đã dẫn đến các chuỗi cung ứng ngắn hơn ở Đông Nam Á. Điều này đã thúc đẩy sự gia tăng của những doanh nghiệp trong chuỗi cung ứng địa phương, những người quen thuộc với đặc điểm khu vực và có khả năng phù hợp để đáp ứng tốt hơn nhu cầu kinh doanh hiện tại.

Dự đoán rằng những doanh nghiệp thương mại điện tử toàn cầu sẽ cảm thấy khó khăn khi cạnh tranh ở Đông Nam Á và khu vực rộng lớn hơn. Ví dụ về các doanh nghiệp bản địa bao gồm Shopee hoặc Go-Jek ở Singapore và Indonesia, tích hợp các lựa chọn mua sắm, giao hàng và thanh toán trên một siêu ứng dụng duy nhất, mang lại đề xuất giá trị tốt hơn cho các doanh nghiệp địa phương. Điều này không có nghĩa là những doanh nghiệp lớn hơn sẽ bị loại khỏi hoàn toàn. Các nhà cung cấp dịch vụ lấy châu Á làm trung tâm sẽ vẫn có thể mang lại giá trị cạnh tranh cho các doanh nghiệp.

Tác động của cuộc xung đột Ukraine là một lời nhắc nhở rằng sự phục hồi của chuỗi cung ứng toàn cầu sẽ không theo một lộ trình cố định. Những thách thức trong hai năm qua dự kiến ​​sẽ tiếp tục kéo dài đến năm 2022 - bao gồm tắc nghẽn, chi phí đầu vào (như nhiên liệu) tăng và giá cước vận tải ngày càng tăng. Khi phải đối mặt với một năm thách thức chuỗi cung ứng nữa, các doanh nghiệp bắt buộc phải duy trì một cuộc đối thoại cởi mở với các đối tác trong chuỗi cung ứng của họ.

Để chuẩn bị đầy đủ, các doanh nghiệp cần có một chiến lược nhằm nâng cao khả năng phục hồi theo cách thức hiệu quả về chi phí đồng thời cho phép các chuỗi cung ứng đáp ứng tốt hơn với các cơ hội do sự bùng nổ thương mại điện tử trên khắp châu Á mang lại.