Nỗ lực cải cách hành chính trong công tác kiểm soát chi

Thời gian qua, Kho bạc Nhà nước (KBNN) đã tích cực triển khai cải cách hành chính trong công tác kiểm soát chi. Nhờ đó, bước đầu KBNN đã đạt được kết quả trong công tác kiểm soát chi thường xuyên và chi đầu tư.

Cụ thể, trong công tác kiểm soát chi thường xuyên, KBNN đã thực hiện việc kiểm soát cam kết chi ngân sách nhà nước (NSNN) qua KBNN hướng tới thông lệ quốc tế, góp phần nâng cao kỷ cương, kỷ luật tài chính tại các đơn vị và góp phần ngăn chặn tình trạng nợ đọng trong thanh toán.

Cùng với đó, hệ thống KBNN đã xây dựng và trình cấp có thẩm quyền hoàn thiện cơ chế, quy trình kiểm soát chi NSNN qua KBNN theo hướng đơn giản, rõ ràng, minh bạch về hồ sơ, chứng từ, nội dung kiểm soát; gắn với việc phân định rõ trách nhiệm, quyền hạn của cơ quan tài chính, cơ quan chủ quản, KBNN và các đơn vị sử dụng kinh phí NSNN.

Nhằm tiến tới kiểm soát chi theo giá trị, kiểm soát chi theo rủi ro, hệ thống KBNN đã thực hiện kiểm soát chi theo ngưỡng chi đối với các khoản chi nhỏ lẻ có giá trị từ 20 triệu đồng trở xuống; thực hiện việc kiểm soát theo phương thức khoán chi đối với cơ quan hành chính nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định tại các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành.

Mặt khác, KBNN đã triển khai thực hiện dịch vụ công trực tuyến trên Cổng thông tin điện tử của KBNN từ tháng 2/2018, góp phần hiện đại hóa công tác kiểm soát chi theo hướng hồ sơ, chứng từ của đơn vị được gửi đến KBNN qua dịch vụ công trực tuyến và được kiểm soát, kế toán, thanh toán trên các hệ thống liên thông tại KBNN, đảm bảo minh bạch về hồ sơ, chứng từ, nội dung kiểm soát.

Trong công tác kiểm soát chi đầu tư, đến nay, thủ tục kiểm soát thanh toán tại KBNN đã được cải cách, giảm bớt về số lượng hồ sơ, tài liệu do chủ đầu tư, ban quản lý dự án gửi đến KBNN như: Đơn vị không phải gửi đến KBNN văn bản thẩm định về nguồn vốn và khả năng cân đối vốn của cơ quan kế hoạch và đầu tư, cơ quan tài chính; Văn bản thẩm tra phân bổ kế hoạch vốn đầu tư đối với các đự án thuộc UBND các cấp quản lý...

Điểm nhấn nổi bật của công tác kiểm soát chi đầu tư là thời gian kiểm soát, thanh toán vốn đầu tư đã được rút ngắn hơn trước (từ 7 ngày xuống chỉ còn 3 ngày làm việc). KBNN cũng đã thực hiện việc kiểm soát thanh toán theo nguyên tắc “thanh toán trước, kiểm soát sau” đối với hợp đồng thanh toán nhiều lần. Theo đó, KBNN các cấp hoàn thành thủ tục thanh toán cho chủ đầu tư chậm nhất là 01 ngày làm việc kể từ khi nhận được đầy đủ hồ sơ hợp pháp, hợp lệ theo quy định…

Đánh giá về kết quả công tác kiểm soát chi, Phó Tổng Giám đốc KBNN Nguyễn Quang Vinh cho biết, công tác kiểm soát chi của KBNN thời gian qua đã có nhiều bước tiến rõ rệt được đúc kết bằng “6 giảm, 8 tự động, 4 hơn”. Cụ thể, 6 giảm: Giảm hồ sơ; giảm giấy tờ; giảm thủ tục; giảm đầu mối (việc tiếp nhận hồ sơ, xử lý công việc chỉ do 1 người đảm nhiệm); giảm thời gian kiểm soát thanh toán (trước đây 7 ngày, rút xuống 4 ngày, nay chi thường xuyên chỉ còn 1 ngày); giảm tiếp xúc trực tiếp giữa cán bộ kho bạc với khách hàng, tiến tới không tiếp xúc.

8 khâu được KBNN thực hiện tự động gồm: Tiếp nhận hồ sơ; kiểm soát; kế toán; thanh toán; trả kết quả; lưu trữ hồ sơ; báo cáo tự động; tự động đối chiếu.

Từ những cải cách trên, ông Vinh cho biết, KBNN đã thu được 4 hơn so với trước đây gồm: Công khai minh bạch hơn; chặt chẽ hơn; an toàn hơn; hiệu quả hơn.

Đồng bộ giải pháp kiểm soát chặt chẽ các khoản chi qua KBNN

Để thực hiện công tác kiểm soát chi NSNN đảm bảo chặt chẽ, kịp thời, đúng quy định của pháp luật hiện hành, trong những tháng đầu năm 2019, KBNN đã tập trung thực hiện các giải pháp đồng bộ trong công tác kiểm soát chi. Cụ thể:

Đối với kiểm soát chi thường xuyên NSNN, hệ thống KBNN thực hiện kiểm soát thanh toán các khoản chi thường xuyên NSNN theo đúng các điều kiện chi NSNN được quy định tại Điều 12 Luật NSNN và các văn bản hướng dẫn hiện hành. Trong đó, đảm bảo các khoản chi NSNN phải có dự toán được cấp có thẩm quyền phê duyệt, đúng nội dung và mục đích theo quy định của pháp luật.

Đối với các khoản mua sắm máy móc trang thiết bị, mua sắm xe ô tô, KBNN chỉ đạo KBNN các tỉnh, thành phố thực hiện kiểm soát thanh toán theo đúng quy định của Luật Quản lý, sử dụng tài sản công và các nghị định của Chính phủ...

Trong công tác kiểm soát chi đầu tư, KBNN kiểm soát theo đúng quy định của Luật NSNN, Luật Đầu tư công và các văn bản hướng dẫn hiện hành về quản lý, thanh toán vốn đầu tư sử dụng nguồn vốn NSNN và các văn bản quy định pháp luật hiện hành. Trên cơ sở đó, hệ thống KBNN thực hiện kiểm soát chi theo kế hoạch vốn được cấp có thẩm quyền giao hàng năm, phù hợp với kế hoạch vốn đầu tư công trung hạn đối với tất cả các dự án được đầu tư từ nguồn vốn đầu tư công theo quy định tại Luật Đầu tư công.

Nhờ triển khai đồng bộ các giải pháp kiểm soát chi, KBNN đã đạt những kết quả bước đầu trong chi thường xuyên và chi đầu tư. Cụ thể: trong chi thường xuyên, tính đến ngày 15/5/2019, hệ thống KBNN đã thực hiện kiểm soát đạt hơn 289 nghìn tỷ đồng (bằng 27,8% dự toán chi thường xuyên của NSNN qua KBNN). Vốn thanh toán tính đến 31/5/2019, hệ thống KBNN thực hiện kiểm soát ước đạt 317.469 tỷ đồng, bằng 30,4% dự toán chi thường xuyên của NSNN qua KBNN (không bao gồm chi trả nợ, viện trợ, chi bổ sung quỹ dự trữ tài chính, dự phòng).

Đáng chú ý, thông qua công tác kiểm soát chi thường xuyên NSNN, đến ngày 15/5/2019, các đơn vị trong hệ thống KBNN đã phát hiện khoảng 2.230 khoản chi chưa đủ thủ tục theo quy định, thông qua đó, từ chối thanh toán với số tiền khoảng 5,3 tỷ đồng.

Đối với chi đầu tư, tính đến ngày 15/5/2019, lũy kế vốn đầu tư giải ngân thuộc kế hoạch năm 2019 qua KBNN đạt hơn 72 nghìn tỷ đồng (bằng 20,3% kế hoạch năm 2019).

Kết quả giải ngân vốn đầu tư cho thấy, tỷ lệ giải là khá thấp. Lý giải nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, ông Vinh cho biết, về phía KBNN, đơn vị không gặp bất cứ khó khăn, vướng mắc gì, bởi hiện nay quy trình kiểm soát chi từ KBNN là rất rõ ràng.

“Hầu như những tháng đầu năm tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư thường đạt thấp. Điều này bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân, trong đó, việc giải ngân đang có bất cập cần phải chỉnh sửa từ Luật Đầu tư, Luật Xây dựng;Việc phân bổ nguồn vốn còn nhiều chậm trễ từ phía chủ đầu tư, nhà thầu. Ngoài ra, còn có vướng mắc từ Luật Đất đai liên quan đến công tác giải phóng mặt bằng. Chính những điều đó khiến tiến độ giải ngân vốn đầu tư công những tháng đầu năm thường thấp”, ông Nguyễn Quang Vinh chia sẻ.