Hiện TP. Hồ Chí Minh đang triển khai 9 dự án NOXH với diện tích 17,5 ha, quy mô gần 6.400 căn hộ. Bên cạnh 4 dự án khởi công năm 2022, còn có 5 dự án được chuyển tiếp từ giai đoạn 2016-2020. Trong 5 dự án chuyển tiếp này chỉ có duy nhất một dự án khả thi về tiến độ tại phường Thạch Mỹ Lợi, TP. Thủ Đức cung cấp khoảng 1.000 căn hộ, 4 dự án còn lại vẫn đang vướng thủ tục pháp lý và thi công trì trệ.

Sở Xây dựng TP. Hồ Chí Minh đã tổng hợp 87 khu đất hoặc dự án có mục tiêu đầu tư xây dựng NOXH, nhà lưu trú công nhân trên địa bàn Thành phố và sẽ lập Kế hoạch phát triển và quản lý NOXH đến năm 2030 trên địa bàn Thành phố để hưởng ứng Đề án của Chính phủ về “Đầu tư xây dựng ít nhất một triệu căn hộ NOXH cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021 - 2030”.

Tuy nhiên, theo Công ty Chứng khoán VNDirect, các bước thủ tục đầu tư dự án NOXH còn phức tạp. Đa số các dự án chậm trễ đều đang vướng mắc các thủ tục pháp lý. Trong khi đó, công tác giải phóng mặt bằng cho NOXH rất khó khăn và kéo dài với tiến độ rất chậm hoặc không thể tiếp tục thực hiện được. Vì vậy, để đạt được kế hoạch phát triển hơn một triệu căn NOXH đến năm 2030 vẫn là một thách thức lớn.

Trước đó, trong phiên họp Quốc hội thảo luận dự án Luật Nhà ở (sửa đổi) sáng 19/6, một số đại biểu Quốc hội kiến nghị tập trung phát triển loại hình NOXH cho thuê, thay vì bán, để giảm gánh nặng tài chính cho người thu nhập thấp.

Đại biểu Nguyễn Văn Hiển - Viện trưởng Viện Nghiên cứu lập pháp (Ủy ban Thường vụ Quốc hội), nhận xét dự thảo đang đi theo hướng đảm bảo cho người thu nhập thấp được sở hữu NOXH, thay vì đảm bảo cho họ "quyền có chỗ ở". Thực tế, người thu nhập thấp chủ yếu là công nhân, lao động mới đi làm. Trong khi nhà ở là tài sản quá lớn, quá sức với đại bộ phận người có thu nhập thấp.

"Việc mua, sở hữu một căn NOXH, dù là trả góp, cũng là gánh nặng tài chính quá lớn”, Đại biểu Nguyễn Văn Hiển nói.

Theo VNDirect, trong khi mức lãi suất hiện tại của gói 120.000 tỷ đồng cho người mua NOXH không thật sự hấp dẫn. Với thu nhập hiện tại, người lao động hầu như không có khả năng chi trả khoản vay. Nhóm có thu nhập 5-10 triệu đồng chỉ tiết kiệm trung bình một tháng 2,7 triệu đồng cho mua nhà.

Theo đó, giả định người lao động thu nhập 11 triệu đồng một tháng, sau khi trả 20% phần tiền ban đầu, được vay 720 triệu đồng lãi suất 8,2% trong 20 năm. Hàng tháng họ sẽ phải trả cả gốc lẫn lãi hơn 6 triệu đồng - hơn một nửa thu nhập. Như vậy, với mức này, người lao động đủ điều kiện mua nhưng không có khả năng trả nợ.