Buôn lậu "len lỏi" với chiêu thức tinh vi

Tình hình buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả thời gian qua tiếp tục diễn biến phức tạp trên các tuyến biên giới, vùng biển và địa bàn nội địa, với phương thức thủ đoạn mới và tinh vi hơn. Mặt trận chống buôn lậu, gian lận thương mại ngày càng trở nên "nóng bỏng", đấu tranh với "muôn hình vạn trạng" chiêu thức buôn lậu hòng che mắt lực lượng chức năng.

Với sự vào cuộc quyết liệt của lực lượng chức năng nói chung và Hải quan nói riêng, nhiều hành vi vi phạm đã bị "lật tẩy" như: không khai báo, khai hải quan không đúng với thực tế hàng hóa; che giấu nguồn gốc, tuyến đường của lô hàng nhằm buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng cấm, ma túy, động vật hoang dã, tiền tệ qua biên giới, nhập khẩu hàng hóa không đáp ứng điều kiện tiêu chuẩn, quy chuẩn...

Theo thống kê mới nhất của Tổng cục Hải quan, trong năm 2023, toàn ngành Hải quan đã phát hiện, bắt giữ và xử lý: 15.993 vụ việc vi phạm pháp luật Hải quan với trị giá hàng hóa vi phạm ước tính 12.476 tỷ đồng, tăng 42,6% so với cùng kỳ năm 2022. Cơ quan Hải quan đã khởi tố 40 vụ, giảm 25% so với cùng kỳ năm 2022 và chuyển cơ quan khác kiến nghị khởi tố 186 vụ, tăng 32% so với cùng kỳ năm 2022.

Dự báo thời gian tới, đặc biệt là dịp Tết Nguyên đán Giáp Thìn, hoạt động buôn lậu tiếp tục diễn biến phức tạp, các đối tượng buôn lậu sẽ lợi dụng chính sách tạo thuận lợi thương mại để buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, gian lận, giả mạo nhãn hiệu, xuất xứ hàng hóa để trốn thuế, đánh lừa người tiêu dùng.

Theo dự báo của Ban Chỉ đạo 389 Bộ Tài chính, mặt hàng trọng điểm các đối tượng buôn lậu hướng tới chủ yếu là hàng tiêu dùng, thiết yếu như xăng dầu, khoáng sản, phân bón, dược phẩm, mỹ phẩm, thực phẩm chức năng, vật tư y tế, điện tử, điện thoại di động, vàng, ngoại tệ, rượu bia, sữa, đường cát, thuốc lá, bánh kẹo... và các mặt hàng cấm như ma túy, vũ khí, pháo nổ, động vật hoang dã...

Cao điểm đấu tranh ngăn chặn

Dự báo trước tình hình buôn lậu, gian lận thương mại dịp Tết sẽ "nóng" nhất trong năm, các lực lượng chức năng đã sớm có kế hoạch cao điểm đấu tranh với tội phạm này. Ban Chỉ đạo 389 quốc gia đã chỉ đạo Ban Chỉ đạo 389 các bộ, ngành, địa phương xây dựng và tổ chức triển khai thực hiện hiệu quả Kế hoạch cao điểm chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả dịp trước, trong và sau Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024 theo lĩnh vực, địa bàn quản lý, phụ trách.

Ngay sau đó, Ban Chỉ đạo 389 Bộ Tài chính đã lên kế hoạch cao điểm đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trong dịp này và chỉ đạo các đơn vị thuộc, trực thuộc chủ động tổ chức lực lượng, tập trung nguồn lực, phương tiện, triển khai đồng bộ các biện pháp, giải pháp nhằm thực hiện Kế hoạch cao điểm đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả dịp Tết Nguyên đán Giáp Thìn năm 2024 đạt hiệu quả cao. Gắn trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, đơn vị với kết quả thực hiện nhiệm vụ.

Là một trong những lực lượng nòng cốt trên mặt trận đấu tranh chống buôn lậu, Tổng cục Hải quan đã sớm có kế hoạch và triển khai cao điểm đấu tranh chống buôn lậu dịp Tết Nguyên đán Giáp Thìn. Tổng cục Hải quan đã chỉ đạo các đơn vị làm tốt công tác nghiệp vụ, tăng cường thu thập thông tin, nắm tình hình, tuần tra, kiểm soát, xác định địa bàn, tuyến trọng điểm như khu vực cửa khẩu: đường bộ, khu kinh tế cửa khẩu, khu tập kết hàng hóa gần biên giới, cảng biển, cảng sông quốc tế, cảng hàng không dân dụng quốc tế, bưu điện, chuyển phát nhanh quốc tế, đường sắt liên vận quốc tế và các địa điểm khác thuộc địa bàn hoạt động hải quan; kiểm soát chặt chẽ hàng hóa xuất nhập khẩu, quá cảnh, hành lý của hành khách xuất nhập cảnh.

Đặc biệt, đấu tranh, bắt giữ và xử lý đối với mặt hàng cấm, hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng hoá ảnh hưởng đến an ninh trật tự, an toàn xã hội; tăng cường kiểm soát chặt chẽ các lô hàng nhập khẩu, chuyển khẩu, chuyển cảng, tạm nhập, tái xuất, quá cảnh, nhất là các mặt hàng tiêu dùng, hàng thiết yếu phục vụ nhu cầu tăng cao trong dịp trước, trong và sau Tết Nguyên đán, hàng có nguy cơ thẩm lậu, quay vòng vào nội địa, tập trung trọng tâm, trọng điểm theo các tuyến, mặt hàng, loại hình...

Cùng với các nhiệm vụ về phòng, chống buôn lậu, ngành Hải quan cũng đảm bảo triển khai, thực hiện tốt công tác thông quan, giải phóng hàng hóa, không để xảy ra ùn tắc tại các cửa khẩu trong dịp trước, trong và sau Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024.

Ông Nguyễn Văn Hoàn - Phó Cục trưởng Cục Điều tra chống buôn lậu (Tổng cục Hải quan) cho biết, lực lượng Hải quan đã, đang và sẽ tiếp tục chung tay, phối hợp với lực lượng công an, biên phòng, quản lý thị trường và lực lượng chống buôn lậu cũng như cùng các tổ chức quốc tế để ngăn chặn, có giải pháp nhận diện từ sớm từ xa, giúp các doanh nghiệp làm ăn chân chính yên tâm sản xuất, đảm bảo giá trị sản phẩm của doanh nghiệp.

Khẳng định luôn tạo điều kiện cho các doanh nghiệp trong quá trình xuất nhập khẩu, Phó Cục trưởng Cục Điều tra chống buôn lậu cho biết thêm, Lãnh đạo Tổng cục Hải quan đã có nhiều chỉ đạo quyết liệt đến các cục, chi cục hải quan địa phương để chống sách nhiễu, phiền hà và phòng, chống những hành vi tiếp tay cho buôn lậu, gian lận thương mại.