Thiệt hại về vật chất không so được những tổn thất về tinh thần mà gia đình các cư dân đang sinh sống tại đây phải gánh chịu. Sau vụ việc đã dấy lên hồi chuông báo động khẩn về công tác phòng cháy chữa cháy (PCCC) tại chung cư, đòi hỏi phải có chế tài mạnh trong thời gian tới.

Chủ đầu tư phủi trách nhiệm?!

Ngay sau khi vụ cháy tại chung cư Carina Plaza xảy ra, khoảng 3 ngày sau, những cư dân tại đây mới nhận được văn bản xin lỗi. Tuy nhiên, trong một thông báo của Công ty 577, đơn vị này khẳng định, chỉ sở hữu vốn góp vào Công ty Hùng Thanh. Còn Công ty Hùng Thanh có pháp nhân độc lập và là chủ đầu tư duy nhất của dự án chung cư Carina theo Quyết định phê duyệt dự án đầu tư số 59/QĐ-SXD-PTN ngày 25/5/2009.

Công ty Hùng Thanh là công ty TNHH với vốn điều lệ 41,2 tỷ đồng, để xử lý và khắc phục sự cố vừa qua thì doanh nghiệp có khả năng dẫn đến phá sản. Vì vậy, Ban giám đốc Công ty 577 quyết định hỗ trợ nhân lực, tài lực, vật lực cho Công ty Hùng Thanh để công ty này có thể kịp thời khắc phục theo Thông báo đã được gửi tới cư dân.

Ông Đoàn Tường Triệu, Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc điều hành Công 577 cho rằng, ngay sau khi xảy ra vụ cháy, họ đã phối hợp với Công ty Hùng Thanh và các cơ quan chức năng trong việc xử lý hiện trường, hỗ trợ người bị nạn và phối hợp điều tra nguyên nhân cháy. Hiện nguyên nhân gây cháy vẫn đang đợi các cơ quan điều tra công bố kết quả.

Cũng theo thông báo này, trách nhiệm, nghĩa vụ và quyền lợi của các bên liên quan trong sự cố trên sẽ được các cơ quan bảo vệ pháp luật phán xử và phân định. Ban giám đốc Công ty 577 sẽ tiếp tục trình hội đồng quản trị để hỗ trợ Công ty Hùng Thanh hoàn thành trách nhiệm và nghĩa vụ (nếu có). Xin cổ đông lưu ý giữa phần vốn góp và sở hữu dự án, chủ đầu tư sở hữu dự án phải được các cơ quan có thẩm quyền cấp phép.

Như vậy, với văn bản nói trên, Công ty 577 phủ nhận sự liên quan trực tiếp đến dự án chung cư Carina Plaza. Điều này khiến cư dân Carina vô cùng bức xúc. Theo lý giải, nếu Công ty 577 không phải là chủ đầu tư thì tại sao trên tòa nhà chung cư lại gắn chữ NBB (tên viết tắt của Công ty 577), trên các trang web mua bán và kể cả website của Công ty 577 khẳng định Công ty 577 và Công ty Hùng Thanh là chủ đầu tư.

Đối với dự án Carina Plaza, Công ty 577 góp 95%, Công ty Hùng Thanh chỉ góp 5%. Theo thông tin công bố trên website của Công ty 577, Carina Plaza là một trong các dự án của Công ty cổ phần Đầu tư 577, được xây dựng trên diện tích hơn 19.000m2 tại phường 16, quận 8, TP. Hồ Chí Minh. Tổng mức đầu tư dự án là 927 tỷ đồng, trong đó tỷ lệ vốn góp đầu tư gồm Công ty 577 là 95%, Công ty Hùng Thanh góp 5%.

Trước sự phủ nhận trắng trợn, sự bức xúc của người dân sau vụ việc, giá cổ phiếu niêm yết ngày 26/3 (Công ty cổ phần Đầu tư 577 - mã chứng khoán NBB - HOSE) đã công bố thông tin trên Sở Giao dịch Chứng khoán TP. Hồ Chí Minh rớt thảm hại. Cổ phiếu Công ty 577 đã giảm sàn 1.750 đồng xuống còn 23.750 đồng/CP với thanh khoản không quá cao, ở mức 25.670 đơn vị.

Hiện cổ đông lớn nhất của 577 đang là Công ty CP Đầu tư Hạ tầng Kỹ thuật TP Hồ Chí Minh (mã: CII) với 33,2 triệu cổ phần, tương ứng gần 34,1% vốn. Ước tính CII bốc hơi hơn 58 tỷ đồng từ lượng cổ phiếu 577 công ty đang sở hữu.

Cần có chế tài mạnh để răn đe

Theo thống kê từ năm 2012 đến nay, TP. Hồ Chí Minh xảy ra 34 vụ cháy tại các tòa nhà cao tầng, trong đó có 26 vụ cháy tại các chung cư nhà ở.

Còn trên địa bàn thành phố Hà Nội có gần 800 công trình nhà chung cư cao tầng. Kết quả rà soát, thống kê của Cảnh sát PCCC TP Hà Nội mới đây cho thấy, trên địa bàn còn 79 công trình nhà chung cư cao tầng vi phạm quy định về PCCC trong đầu tư xây dựng sau nhiều tháng chấn chỉnh, hiện vẫn còn trên 30 công trình vi phạm. Cùng với đó, tình trạng chung cư tái định cư cũng gặp tình trang hệ thống báo cháy, PCCC hoạt động không ổn định, chất lượng thấp. Có chung cư xưng là “cao cấp” nhưng vẫn không đảm bảo qui định về PCCC.

Nhiều ý kiến cho rằng, cần có chế tài mạnh, đủ sức răn đe những chủ đầu tư, đơn vị tham gia dự án vì lợi nhuận trước mắt mà làm ngơ về công tác PCCC. Chia sẻ với báo giới, luật sư Nguyễn Văn Hậu, Phó chủ tịch Hội Luật gia TP. Hồ Chí Minh, cho rằng, chế tài đối với những vi phạm về an toàn PCCC hiện nay chủ yếu là xử phạt vi phạm hành chính bằng hình thức cảnh cáo, phạt tiền. Mức phạt còn quá thấp, chưa đủ tính răn đe. Do đó, nhiều chủ đầu tư vì quan tâm đến lợi nhuận trước mắt mà lơ là trách nhiệm về an toàn PCCC dẫn đến những hậu quả đáng tiếc xảy ra.

Cùng với đó, có ý kiến đề nghị các cơ quan chức năng thường xuyên kiểm tra, giám sát nghiêm ngặt phương án PCCC tại các công trình nhà cao tầng, nhằm tránh tình trạng nhà cao tầng đã có người vào ở, làm việc mà không đảm bảo các yêu cầu an toàn về PCCC. Bên cạnh đó, cần phải xử lý nghiêm minh, kể cả biện pháp xử lí bằng pháp luật đối với những chủ đầu tư tự ý đưa người dân vào ở tại các tòa nhà chung cư khi chưa được nghiệm thu, chưa có công trình PCCC .

Chia sẻ vấn đề siết chặt quản lý, kiểm soát và hạn chế đến mức thấp nhất rủi ro khi xảy ra cháy nổ tại chung cư cao tầng Phó chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam Phạm Sỹ Liêm đề xuất: Với tình trạng vi phạm này, không chỉ xử lý nghiêm đối với chủ đầu tư, mà cần xem xét lại vai trò, trách nhiệm của các cơ quan có chức năng kiểm tra, giám sát việc xây dựng các chung cư cao tầng. Nếu chủ đầu tư xây dựng dự án sai, đương nhiên phải phạt. Cơ quan quản lý mà để việc đó xảy ra thì cũng sai, chúng ta cần có chế tài xử phạt nghiêm.

Cùng vấn đề liên quan, Chủ tịch Hiệp hội BĐS TP. Hồ Chí Minh (HoREA) Lê Hoàng Châu cho biết, đã tổ chức rất nhiều hội thảo, tọa đàm để bàn về vấn đề PCCC tại các dự án trên địa bàn, nhưng mức độ quan tâm của chủ đầu tư dường như không nhiều và cũng không coi trọng. 

Theo ông Châu, đối với vụ cháy tại chung cư Carina Plaza, chủ đầu tư là đơn vị cần phải nhận trách nhiệm đầu tiên, thứ hai là Ban quản trị chung cư, tiếp đó là đơn vị quản lý vận hành. Ngoài ra, trách nhiệm còn phải kể đến các cơ quan PCCC của địa phương. Vụ cháy chung cư Carina mới là sự cố liên quan đến cháy, sắp tới nguy cơ sẽ còn nhiều hơn với các sự cố phát sinh liên quan tới nổ. Bởi nhiều dự án đưa vào sử dụng hệ thống gas trung tâm với hệ thống đường dẫn nhiên liệu đi vào từng căn hộ, thì mức độ rủi ro có thể lớn hơn.

Vì thế, thời gian tới, HoREA sẽ có văn bản kiến nghị Bộ Xây dựng sửa Luật Xây dựng về nhà cao tầng, phải tăng cường công tác phòng chống cháy, nổ cũng như sửa đổi về Quy chế quản lý vận hành nhà chung cư. Đơn vị PCCC cần kiểm tra định kỳ tối thiểu 1 năm/2 lần về công tác PCCC.

Cụ thể, trong quy chuẩn xây dựng Việt Nam thì tiêu chuẩn thiết kế nhà cao tầng có hạng mục PCCC đã có quy định sàn thoát nạn. HoREA sẽ đề nghị luật hoá bổ sung cần bắt buộc có sàn thoát hiểm. Có thể nằm ở các tầng giữa toà nhà và cần phải có đường dẫn thông với các block để người dân có thêm nhiều lối thoát hiểm. Đồng thời, mỗi tầng cần có thêm các ống thoát hiểm như nhà cao tầng ở nước ngoài.

Liên quan tới vụ cháy tại chung cư Carina plaza, trước đó, đại diện người phát ngôn Công an TP. Hồ Chí Minh, Đại tá Nguyễn Sỹ Quang, Trưởng phòng Tham mưu xác nhận, cơ quan CSĐT Công an TP. Hồ Chí Minh đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự “vi phạm các quy định về PCCC” theo Điều 313, Bộ luật Hình sự liên quan đến vụ cháy xảy ra tại chung cư Carina Plaza rạng sáng 23/3.

Qua điều tra ban đầu, cơ quan điều tra xác định nguyên nhân gây ra vụ cháy trên xuất phát từ chiếc xe gắn máy đậu dưới hầm giữ xe ở block A, chung cư Carina Plaza.

Cơ quan điều tra đã loại trừ nguyên nhân gây cháy là do cố ý gây nổ. Việc xe bốc lửa trong hầm chỉ là sự cố, quá trình điều tra, các đơn vị chức năng phát hiện có nhiều dấu hiệu sai phạm về công tác PCCC tại chung cư Carina Plaza.