Tài chính toàn diện là động lực quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và tiến bộ xã hội, giúp cá nhân và doanh nghiệp nâng cao khả năng chống chịu và tận dụng cơ hội. Tuy nhiên, dù Việt Nam đang phát triển kinh tế nhanh chóng, một bộ phận lớn dân số vẫn chưa có bảo hiểm hoặc chỉ được bảo vệ một cách hạn chế, khiến hàng triệu người dễ bị tổn thương trước các cú sốc tài chính.

Thống kê cho thấy, tỷ lệ thâm nhập bảo hiểm của Việt Nam – chỉ từ 2,3% đến 2,8% GDP – thấp hơn mức trung bình của ASEAN (3,35%), châu Á (5,37%) và thế giới (6,3%). Những con số này không chỉ phản ánh khoảng cách trong mức độ bao phủ mà còn cho thấy tiềm năng chưa được khai thác của ngành Bảo hiểm.

Nguyên nhân sâu xa của tỷ lệ thâm nhập bảo hiểm thấp này không chỉ đến từ khả năng chi trả. Nhận thức hạn chế của công chúng, thiếu các sản phẩm dễ tiếp cận và các thủ tục bảo hiểm phức tạp đã tạo ra rào cản, đặc biệt là đối với các cộng đồng chưa được phục vụ đầy đủ.

Bên cạnh đó, khả năng tiếp cận và lòng tin cũng đóng vai trò quan trọng vì nhiều người chỉ nhận ra giá trị của bảo hiểm sau khi gặp khủng hoảng bất ngờ, như bệnh tật đột ngột, thiên tai hoặc mất thu nhập. Tuy nhiên, các mô hình bảo hiểm truyền thống, với các điều khoản phức tạp và quy trình yêu cầu bồi thường cứng nhắc, thường không đáp ứng được nhu cầu của các cộng đồng thu nhập thấp.

Trong bối cảnh đó, bảo hiểm vi mô nổi lên như một nhân tố thay đổi cuộc chơi. Bằng cách cung cấp các gói bảo hiểm có chi phí hợp lý, đơn giản hóa quy trình và phù hợp với nhu cầu cụ thể, bảo hiểm vi mô giúp xóa bỏ rào cản về tài chính và hành chính, tạo ra một mạng lưới an toàn quan trọng cho các nhóm dân số chưa được bảo vệ đầy đủ.

Không chỉ đơn thuần là một công cụ tài chính, bảo hiểm vi mô còn góp phần tăng cường khả năng chống chịu kinh tế, giúp người dân phục hồi sau khó khăn và xây dựng tương lai ổn định hơn. Việc mở rộng bảo hiểm vi mô không chỉ là một cơ hội mà còn là một nhu cầu cấp thiết để thúc đẩy tài chính toàn diện phát triển bền vững tại Việt Nam.

Vượt qua rào cản để mở rộng bảo hiểm vi mô

Dù ngày càng phổ biến tại Việt Nam, bảo hiểm vi mô vẫn đối mặt với nhiều thách thức đáng kể. Một trong những trở ngại chính là nhận thức thấp và giá trị bị đánh giá chưa đúng mức, khi nhiều người vẫn coi bảo hiểm là một khoản chi không cần thiết thay vì một công cụ bảo vệ tài chính quan trọng.

Ngoài ra, việc tiếp cận lực lượng lao động phi chính thức rộng lớn và các cộng đồng nông thôn vẫn còn gặp khó khăn do hạn chế của các kênh phân phối truyền thống. Ngay cả khi bảo hiểm có sẵn, các quy trình đánh giá rủi ro phức tạp và thủ tục bồi thường kéo dài cũng khiến người dân e ngại, đặc biệt là những người chưa quen thuộc với ngành bảo hiểm.

Để thu hẹp khoảng cách này, các công ty công nghệ bảo hiểm (insurtech) và các bên liên quan trong Ngành cần xem xét lại cách bảo hiểm được tích hợp vào cuộc sống hàng ngày. Bằng cách tận dụng các nền tảng số, họ có thể giúp bảo hiểm vi mô dễ tiếp cận hơn, đơn giản hóa quy trình và khuyến khích sự tham gia rộng rãi hơn, đảm bảo rằng những người cần bảo vệ tài chính nhất có thể dễ dàng tiếp cận dịch vụ này.

Công nghệ - "chất xúc tác" thúc đẩy bảo hiểm vi mô

Tích hợp bảo hiểm nhúng vào hệ sinh thái kỹ thuật số là một chiến lược cực kỳ hiệu quả để đẩy nhanh quá trình áp dụng bảo hiểm vi mô. Thay vì phụ thuộc vào việc người dùng tự tìm kiếm bảo hiểm, các công ty bảo hiểm nên áp dụng phương pháp tiếp cận dựa trên công nghệ, ưu tiên quan hệ đối tác, tích hợp các sản phẩm bảo hiểm trực tiếp vào các dịch vụ mà mọi người sử dụng hàng ngày. Bằng cách hợp tác với các nền tảng thương mại điện tử và các công ty công nghệ tài chính, các công ty bảo hiểm có thể nhúng phạm vi bảo hiểm một cách liền mạch vào các giao dịch hàng ngày, giúp bảo vệ tài chính dễ tiếp cận hơn, thuận tiện hơn và trực quan hơn đối với người tiêu dùng.

Tại Việt Nam, đã bắt đầu xuất hiện hình thức bảo hiểm vi mô thông qua hợp tác giữa Igloo với các nền tảng công nghệ hàng đầu như Mobifone, công ty dịch vụ tài chính công nghệ cao LOTTE Finance, gã khổng lồ thương mại điện tử Shopee, Sendo (2 trong 5 sàn thương mại điện tử lớn nhất Việt Nam) và Viettel Store (nhà bán lẻ thiết bị di động hàng đầu tại Việt Nam). Các quan hệ đối tác này giúp người dùng dễ dàng mua sản phẩm bảo hiểm chỉ với vài cú nhấp chuột, tích hợp bảo vệ tài chính vào các hoạt động thường ngày. Trong số đó, hình thức phổ biến nhất là bảo hiểm Chỉ số thời tiết, sản phẩm bảo hiểm tham số dựa trên công nghệ blockchain, tự động chi trả bồi thường cho nông dân khi xảy ra hiện tượng thời tiết bất lợi. Kể từ khi ra mắt tại Việt Nam vào tháng 11/2022, công cụ này đã bảo vệ hàng nghìn nông dân trên 20.000 ha cà phê và lúa, mang lại sự hỗ trợ tài chính kịp thời cho ngành Nông nghiệp.

Tương lai của bảo hiểm vi mô tại Việt Nam

Theo dự báo, thị trường bảo hiểm phi nhân thọ của Việt Nam dự kiến sẽ đạt 85,9 nghìn tỷ VND (3,5 tỷ USD) doanh thu phí bảo hiểm vào năm 2025, cho thấy sự tăng trưởng ổn định của ngành. Tuy nhiên, để đà tăng trưởng này chuyển thành sự bảo vệ tài chính rộng rãi hơn, nhiều chuyên gia cho rằng các công ty bảo hiểm cần suy nghĩ lại về cách phân phối và thiết kế sản phẩm.

Bảo hiểm vi mô có tiềm năng to lớn trong việc thúc đẩy tài chính toàn diện tại Việt Nam, nhưng thành công của nó phụ thuộc vào sự hợp tác trên toàn Ngành và đổi mới công nghệ. Bằng cách đơn giản hóa sản phẩm, tận dụng nền tảng số và thúc đẩy các quan hệ đối tác chiến lược, chúng ta có thể giúp bảo hiểm trở nên dễ tiếp cận hơn với những người cần nhất, qua đó đóng góp vào một Việt Nam vững vàng hơn về tài chính.

Bảo hiểm vi mô không chỉ là một cơ hội kinh doanh, mà còn là một công cụ mạnh mẽ thúc đẩy tài chính toàn diện. Thông qua công nghệ và các mô hình phân phối sáng tạo, công cụ này có thể giúp thu hẹp khoảng cách bảo hiểm và tạo ra một tương lai nơi mọi người đều có sự bảo vệ tài chính, là chìa khóa cho sự thay đổi giải pháp tài chính toàn diện trong tương lai không xa.