Dựa vào cơ sở này mà trong một số trường hợp những người lao động (NLĐ) tham gia BHXH sẽ được yêu cầu giải quyết BHXH 1 lần.

Tại điều 60, Luật BHXH Việt Nam số 58/2014/QH13 quy định rõ 6 trường hợp được nhận BHXH 1 lần: Đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH; Đủ 55 tuổi mà chưa đủ 15 năm đóng BHXH và không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện (đối với lao động nữ hoạt động ở xã, phường, thị trấn); Ra nước ngoài để định cư; Người đang bị mắc bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế; Công an, bộ đội khi phục viên, xuất ngũ, thôi việc mà không đủ điều kiện để hưởng lương hưu; Người tham gia BHXH bắt buộc sau 1 năm nghỉ việc hoặc tham gia BHXH tự nguyện sau 1 năm không tiếp tục đóng mà chưa đủ 20 năm đóng (Điều 1 Nghị quyết 93/2015/QH13).

Theo điều 109 Luật BHXH 58/2014, hồ sơ NLĐ cần làm để hưởng trợ cấp BHXH 1 lần gồm: Sổ BHXH; Đơn đề nghị hưởng BHXH một lần của NLĐ; Đối với người ra nước ngoài để định cư phải nộp thêm bản sao giấy xác nhận của cơ quan có thẩm quyền về việc thôi quốc tịch Việt Nam hoặc bản dịch tiếng Việt được chứng thực hoặc công chứng một trong các giấy tờ sau đây:

a) Hộ chiếu do nước ngoài cấp;

b) Thị thực của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp có xác nhận việc cho phép nhập cảnh với lý do định cư ở nước ngoài;

c) Giấy tờ xác nhận về việc đang làm thủ tục nhập quốc tịch nước ngoài; giấy tờ xác nhận hoặc thẻ thường trú, cư trú có thời hạn từ 5 năm trở lên của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp.

Ngoài ra cần có Trích sao hồ sơ bệnh án trong trường hợp quy định tại điểm c, khoản 1, điều 60 và điểm c, khoản 1, điều 77 của Luật này.

Đối với NLĐ quy định tại điều 65 và khoản 5, điều 77 của Luật này thì hồ sơ hưởng trợ cấp một lần được thực hiện theo quy định tại khoản 2 và khoản 3, điều này.

Bên cạnh đó, theo Khoản 2, điều 8 Nghị định 115/2015/NĐ-CP của Chính phủ ban hành quy định mức hưởng BHXH 1 lần như sau: 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng trước năm 2014; 2 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi; Trường hợp thời gian đóng BHXH chưa đủ một năm thì mức hưởng BHXH bằng số tiền đã đóng, mức tối đa bằng 2 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.

NLĐ cần lưu ý mức hưởng BHXH một lần thực hiện theo quy định tại khoản 2, điều này không bao gồm số tiền Nhà nước hỗ trợ đóng BHXH tự nguyện, trừ trường hợp quy định tại điểm d, Khoản 1, điều này.