Bitcoin: Đồng tiền giao dịch bằng niềm tin

Theo Hồ Mai/nhadautu.vn

Bitcoin, đồng tiền thuật toán nổi tiếng có giá chưa đến 0,1 USD vào năm 2010, gần đây đã có thời điểm tiến sát ngưỡng 20.000 USD. Biểu đồ tăng giá của bitcoin đã chứng kiến sự tăng trưởng theo chiều thẳng đứng nhưng cũng đầy bất trắc.

Ảnh minh họa. Nguồn: internet
Ảnh minh họa. Nguồn: internet

Ngày 8/12, trên sàn giao dịch điện tử Coinbase, đồng tiền số bitcoin đã tiếp tục phá vỡ những kỷ lục mới khi lần đầu tiên tiếp cận ngưỡng 20.000 USD, trước khi lao dốc mạnh sau đó.

Trước sự tăng giá chóng mặt của bitcoin và kéo theo đó là lượng truy cập quá tải, Coinbase, hiện được giới đầu tư đánh giá là một trong những sàn giao dịch tiền số lớn nhất thế giới đã gặp sự cố, phải tạm dừng hoạt động và trở lại bình thường sau đó.

Tình trạng tương tự cũng xảy ra với Trezor - một dịch vụ ví điện tử cũng đăng trên Twitter rằng hệ thống máy chủ của họ gặp "trục trặc nhỏ". Còn Bitfinex - sàn giao dịch bitcoin lớn nhất thế giới cho biết đã bị tấn công từ chối dịch vụ từ vài ngày nay trong nhiều ngày qua.

Cơn sốt bitcoin trong năm 2017 đã kéo theo sự xuất hiện của vô số các đồng tiền ảo khác. Theo CNBC, các công ty, chủ yếu là công ty khởi nghiệp (start-up), đã huy động ít nhất 3 tỷ USD trong năm nay bằng cách phát hành tiền ảo lần đầu (ICO), dẫn tới có hơn 1.000 đồng tiền ảo đang có mặt hiện nay trên thế giới.

Bitcoin hiện là một trong những từ khóa được quan tâm hơn bao giờ hết khi giá trị của đồng tiền ảo này không ngừng tăng lên từng ngày và các chuyên gia tài chính vẫn đang tranh luận liệu đây có phải là loại hình đầu tư khôn ngoan hay không.

Tuy nhiên, đa phần các nhân vật uy tín trong giới tài chính hiện nay vẫn cho rằng một bong bóng tài chính khổng lồ đang hình thành trên thị trường bitcoin và sẽ đến lúc bong bóng này phát nổ.

Phó Chủ tịch phụ trách giám sát Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) Randal Quarles cảnh báo, những đồng tiền ảo như bitcoin có thể đe dọa sự ổn định tài chính nếu được sử dụng rộng rãi hơn.

"Tôi chưa bao giờ nhìn thấy một biểu đồ giá chứng khoán nào mà giá lại tăng theo chiều thẳng đứng đến như vậy. Bitcoin là thứ có giá tăng thẳng đứng nhất mà tôi từng gặp trong suốt sự nghiệp của mình", ông Stephen Roach, nhà kinh tế học thuộc Đại học Yale, cựu Chủ tịch phụ trách khu vực châu Á kiêm chuyên gia kinh tế trưởng ngân hàng đầu tư Morgan Stanley, nói với CNBC.

Thời gian qua, đà tăng giá "kinh hoàng" của bitcoin, đồng tiền ảo lớn nhất thế giới, đã khiến ông Roach chú ý. "Đây là một bong bóng đầu cơ nguy hiểm trên bất kỳ phương diện hay phạm vi nào", ông nói.

Hỗ trợ bởi niềm tin

Các chuyên gia tài chính đang liên tưởng tương lai của bitcoin với bong bóng thời kỳ bùng nổ công nghệ dot-com hoặc hội chứng hoa tulip của vài trăm năm trước, tức những thứ mới ra đời được hội chứng đám đông thổi phồng giá trị quá lớn so với giá trị thật nên đến một thời điểm nhất định đã nổ tung.

Ông Phan Lê Thành Long, Giám đốc Viện Kế toán Quản trị Công chứng Úc (CMA Australia) tại Việt Nam cho rằng, bitcoin không dựa trên bất kỳ hàng hoá dịch vụ nào mà giao dịch bởi niềm tin, giống như trước kia người ta tin hoa tulip sẽ tăng giá. "Đây có thể là điểm sẽ khiến bitcoin có thể sẽ sụp đổ trong tương lai 3-5 năm tới", ông Long nhận định.

Ông Long dẫn con số năm 2006, giới kinh tế ước tính trên toàn thế giới rằng giá trị tài sản tài chính (cổ phiếu và các loại chứng khoán hoá) lớn gấp 3 lần giá trị các tài sản thực mà nó đại diện. Người ta gọi đó là hiện tượng bong bóng bị thổi phồng.

Kết quả là đại khủng hoảng tài chính toàn cầu nổ ra năm 2008. Giá trị tài sản tài chính như các chứng khoán bảo đảm bằng tài sản bị sụt giảm nghiêm trọng. Năm 2008, lần lượt 3 ngân hàng đầu tư lớn bậc nhất thế giới ra đi, Bear Stern, Lehman Brothers, Merrill Lynch; gã khổng lồ AIG xin gói cứu trợ; các hãng ô tô lớn nhất thế giới như GM, Chrysler xin bảo hộ phá sản.

Hiện vốn hoá bitcoin mới hơn 200 tỷ USD nên, theo ông Long, nếu có vấn đề gì thì cũng chỉ có một số ít nhóm người bị ảnh hưởng, không đến nỗi gây ra khủng hoảng tài chính toàn cầu. Nhưng nếu bitcoin sụp đổ thì là dấu chấm hết cho các ICO phát hành tiền trôi nổi bởi bất kỳ công ty nào như hiện nay.

Bất chấp những cảnh báo đưa ra, bitcoin vẫn đang tăng giá hàng ngày. Niềm tin về đồng bitcoin sẽ tăng giá đã tạo ra tâm lý tò mò, háo hức đối với các nhà đầu tư muốn nhảy ngay vào. Ngày càng có nhiều người nhảy vào, đồng tiền này lại càng giá.

Nhưng có một niềm tin rõ ràng hơn và được cho là nguyên nhân chính của sự tăng giá là Ủy ban giao dịch hàng hóa tương lai của Mỹ (CFTC) vừa đồng ý cho hai sàn giao dịch lớn là tại Chicago là CME Group và CBOE Futures Exchange (CFE) được phép giao dịch các hợp đồng tương lai của đồng bitcoin.

Hãng tin Reuters cho biết, giao dịch hợp đồng tương lai bitcoin sẽ bắt đầu trên sàn CBOE vào lúc 6h chiều Chủ nhật này 10/12 theo giờ Mỹ. Một tuần sau đó, dịch vụ tương tự cũng sẽ đi vào hoạt động trên sàn CME.

Ngoài ra, sàn giao dịch chứng khoán Nasdaq của Mỹ dự định sẽ bắt đầu cung cấp hợp đồng tương lai bitcoin vào giữa năm sau.

Chính quyết định này đã làm cho người ta tin rằng là bitcoin đang có một tương lai rộng mở hơn, danh chính ngôn thuận hơn và họ đã đặt niềm tin vào tương lai của đồng tiền này.

Việc cho giao dịch bitcoin của Mỹ có thể coi là phép thử để kiểm soát, hiện đồng tiền này đang được quản giống như đồng tiền thật và được soi theo luật chống rửa tiền. Việc cho lên sàn để tăng nguồn thu và kiểm soát dễ hơn. Các giao dịch bitcoin đang phải chịu thuế giao dịch như các đòng tiền khác. Dù vậy, nhà đầu tư vẫn là người phải chịu trách nhiệm và rủi ro với số tiền của mình.